
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,369 |
PDF Download | 5,345,511 |
تبیین و تحلیل سطوح ارتباطی قرآن کریم و ترسیم مدل ارتباطی آن بهمثابه یک فرایند ارتباطی | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
Volume 27, Issue 2 - Serial Number 58, December 1399, Pages 117-160 PDF (1.07 M) | ||
Document Type: علمی-پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/rc.2021.75638 | ||
Authors | ||
جاسم دریس1; علی حاجی خانی* 2; سیدمجید امامی3; نصرت نیلساز4 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
2دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
3استادیار معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) | ||
4دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
Receive Date: 27 June 2020, Revise Date: 09 August 2020, Accept Date: 02 September 2020 | ||
Abstract | ||
ا وجود همه پژوهشهای میانرشتهای صورتگرفته میان دین و علوم ارتباطات، پژوهشهای اندکی قرآن کریم را بهعنوان یک پدیده ارتباطی موردمطالعه قرار دادهاند و در میان آنها هیچکدام به تبیین، تحلیل و ترسیم مدل ارتباطی قرآن کریم نپرداختهاند. نظر به اهمیت این مسئله و در راستای اسلامیسازی علومانسانی، در این پژوهش تلاش شده تا سطوح مختلف ارتباطی قرآن کریم، تبیین و تحلیل و مدل جامع فرایند ارتباطی قرآن کریم بر مبنای آن ترسیم شود. برای نیل به این هدف، در جمعآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و در پردازش از روش تحقیق استنطاقی استفاده شده است به این معنی که در آن، نظریات و دستاوردهای بشری بدون تحمیل بر قرآن بر آیات قرآن عرضه شده و طی چند مرحله، نظریه قرآن در مورد آن مسئله استخراج و تنظیم میگردد. در این پژوهش، علاوه بر تبیین سطوح ارتباطی قرآن و عناصر ارتباطی دخیل در هر سطح و نیز ترسیم مدل ارتباطی سه مرحلهای قرآن بر مبنای آن، مشخص گردید که اولاً سطوح ارتباطی قرآن عبارتنداز: سطح ارتباط وحیانی (ارتباط میانفردی)، قرآن شفاهی (ارتباط گروهی و اجتماعی)، قرآن مکتوب (ارتباطجمعی و رسانهای). ثانیاً برخلاف تصور مشهور، فرایند ارتباطی قرآن کریم در همه سطوح یک فرایند دوسویه و فراگردی است. ثالثاً قرآن کریم طی یک فرایند دقیق و برنامهریزی شده از یک ارتباط بین فردی به یک رسانه فراگیر جمعی تبدیل شده است. | ||
Keywords | ||
قرآن; سطوح ارتباطی; عناصر ارتباطی; مدل ارتباطی | ||
References | ||
قرآن کریم آشنا، حسامالدین؛ بشیر، حسن؛ محسنیان راد، مهدی؛ قانع، احمدعلی؛ وزیری، فهیمه؛ جبلی، پیمان (1389). خبر؛ تحلیل شبکهای و تحلیل گفتمان.تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیهالسلام ابن الأثیر، على بن محمد الجزرى (1409ق). أسد الغابة فى معرفة الصحابة. بیروت: دار الفکر. ابن بابویه، محمد بن على (1398ق). التوحید. قم: جامعه مدرسین. ابن سعد، محمد. (1410). الطبقات الکبری. بیروت: دار الکتب العلمیة. ابن فارس، احمد (1371ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ابن هشام، عبد الملک. (بیتا). السیرة النبویة. بیروت: دار المعرفة. ابوزید، نصر حامد (1379)، «تأویل، حقیقت و نص»، کیان، ش 54، صص 2-17 ارسطو، کتاب الخطابه، مصر: مکتبه الانجلو. 1369ق. اسکندری، علی؛ چابکیدرزابی، رامین (1391). «عوامل مؤثر در عناصر ارتباطی از دیدگاه قرآن». مطالعات میانرشتهای در رسانه و فرهنگ. ش 4. الوانی، مهدی (1379). تصمیمگیری و تعیین خط مشی دولتی. تهران: سمت. باهنر، ناصر (1386). رسانهها و دین (از رسانههای سنتنی تا تلویزیون). تهران: مرکز تحقیقیات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. بشیر، حسن (1393). دعوت اسلامی (مفاهیم بنیادین فرهنگ اسلامی). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. البلاذرى، احمد بن یحیی (1988م). فتوح البلدان. بیروت: دار و مکتبة الهلال. جواد علی (1422ق). المفصل فى تاریخ العرب قبل الإسلام، بیروت: دارالساقی. خانمحمدی، کریم (1386). «الگوی ارتباطات در قرآن کریم». مطالعات معرفتی دانشگاه اسلامی. ش 33. خیامی، عبدالکریم؛ بهجتپور، عبدالکریم (1397). ترسیم صورتبندی تطورات گفتمانی گفتوگوهای قرآنی. دوفصلنامه علمی - پژوهشی دین و ارتباطات. ش 53. صص 41-79. رامیار، محمود (1369). تاریخ قرآن. تهران: امیرکبیر. الزرقانی، عبدالعظیم (1362). مناهل العرفان فی علوم القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربى. الزرکشى، محمد بن عبدالله (1410ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفه. الزنجانی، ابوعبدالله (1404ق). تاریخ القرآن (للزنجانی). تهران: منظمة الاعلام الاسلامى. سروش، عبدالکریم (1393). محمد (ص) راوی رؤیاهای رسولانه (5): شبی بر نشست از فلک گذشت. قابل دسترسی در پیوند http://drsoroush.com سعیدى روشن، محمدباقر (1379). علوم قرآن. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى. سید قطب، سید بن قطب (1415ق). التصویر الفنی فی القرآن. بیروت: دار الشروق. سیوطى، جلالالدین (1421ق). الإتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتاب العربى. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414ق) نهجالبلاغة (للصبحی صالح). قم: هجرت. صدر، سید محمدباقر (بیتا). المدرسة القرآنیة: التفسیر الموضوعی و التفسیر التجزیئی فی القرآن الکریم. بیروت: دار التعارف. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم (1366). تفسیر القرآن الکریم (صدرا). قم: انتشارات بیدار. طاهرىخرمآبادی، سید حسن (1385). عدم تحریف قرآن. قم: بوستان کتاب. طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین. طبرسى، فضل بن حسن (1372). مجمعالبیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر. عابدی، احمد (1378). «وحی قرآنی و وحی بیانی». فصلنامه علمی - پژوهشی اندیشۀ نوین دینی. ش 13. صص 49 -62. عیاشى، محمد بن مسعود (1380ق). تفسیر العیّاشی. تهران: المطبعة العلمیة فرهنگی، علیاکبر (1380). ارتباطات انسانی. تهران: خدمات فرهنگی رسا. فیاض، ابراهیم (1386). «منظری اسلامی به ارتباطات و رسانه». مجموعه مقالات همایش دین و رسانه. تهران: طرح آینده. قمى، على بن ابراهیم (1367). تفسیر قمى. قم: دار الکتاب. الکواز، محمدکریم؛ سیدی، سید حسن (1386)، سبکشناسى اعجاز بلاغى قرآن. تهران: سخن. گرجی، ابراهیم - سجاد برخورداری (1388). مبانی روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: ثالث. لطفی، سید مهدی. (1391). «الگوی ارتباط وحیانی»، الهیات تطبیقی. ش 7. مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. محسنیانراد، مهدی (1396). ارتباطشناسی (ویرایش 2). تهران: سروش. مرکز الثقافة و المعارف القرآنیة (1375). علوم القرآن عند المفسرین. قم: مکتب الاعلام الاسلامى. مصباح یزدى، محمدتقی (1380). قرآنشناسى. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشی امام خمینى – قم. مصباح یزدی، محمدتقی (1384). آموزش عقاید. تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامى. معتمد نژاد، کاظم (1371). وسایل ارتباطجمعی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی (ره). معرفت، محمدهادی (1415ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسة النشر الاسلامى. معرفت، محمدهادی (1381). علوم قرآنى (معرفت). قم: مؤسسه فرهنگى التمهید. المقریزى، احمدبن علی (1420ق). إمتاع الأسماع بما للنبىّ من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع. بیروت: دار الکتب العلمیة. مک کوایل، دنیس (1385). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، مترجم: پرویز اجلالی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. مک کوایل، دنیس (1388). مدلهای ارتباطجمعی (میرزایی، گودرز، مترجم). تهران: طرح آینده. مک لوهان، مارشال (1377). برای درک رسانهها (سعید آذری مترجم). تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. مکارم شیرازى، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة - تهران، چاپ اول، 1374 ش. میرمحمدی زرندى، سید ابوالفضل (1420ق). بحوث فی تاریخ القرآن و علومه. قم: مؤسسة النشر الاسلامى. نکونام، جعفر (1382). پژوهشى در مصحف امام علیg. رشت: کتاب مبین. نویورت، آنگلیکا (1393)، «شکل و ساختار قرآن» (نصرت نیلساز، مترجم). آینه پژوهش، دوره 25. یوسفزاده، حسن و همکاران (1394). ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
| ||
Statistics Article View: 1,163 PDF Download: 1,062 |