News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,666 |
| PDF Download | 5,357,173 |
انیت و یقین آور بودن برهان صدیقین سینوی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Editorial, Volume 6, Issue 2, August 1387, Pages 5-23 PDF (235.8 K) | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1149 | ||
| Authors | ||
| محمد تقی کرمی1; آیت الله سید حسن سعادت مصطفوی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 31 August 2008, Revise Date: 15 December 2012, Accept Date: 03 February 2009 | ||
| Abstract | ||
| برهان صدیقین ابن‌سینا برای اثبات وجود خدا، یکی از مقبول‌ترین براهین اثبات وجود خدا محسوب می‌شود. یکی از چالش‌های مطرح در مورد این برهان، بحث از لمّی بودن یا إنّی بودن آن است. بر اساس یک برداشت مشهور و سنتی از کلمات ابن‌سینا، برهان إنّی مفید یقین نیست و لذا در مسئلة اثبات وجود خدا کارآمدی ندارد. اقامة برهان لمّی نیز برای خداوند ممکن نیست؛ زیرا در برهان لمّی، سیر از علت به معلول صورت می‌گیرد و خداوند علت ندارد. برای برون‌رفت از این معضله، برخی این برهان را نوعی برهان إنّی دانسته‌اند که در آن سیر از ملازمات عامه برای اثبات مطلوب صورت می‌گیرد و لذا یقین‌آور است. گروه دوم این برهان را برهان شبه لمّی دانسته‌اند، و برخی نیز به لمّی بودن این برهان اعتقاد دارند. در این مقاله، تلاش شده است از إنّی بودن برهان مورد بحث دفاع شود. إنّی دانستن این برهان، با مبانی فلسفی ابن‌سینا سازگار است و برهان إنّی نیز از نظر ابن‌سینا یقین‌آور است. البته کلمات ابن‌سینا دربارة إنّی بودن یا لمّی بودن براهین خداشناسی به طور عام و برهان صدیقین به شکل خاص، قدری متعارض است. اما شاید بتوان با توجه به مبانی ابن‌سینا، این تعارضات را برطرف کرد. | ||
| Keywords | ||
| برهان صدیقین; برهان لمّی; برهان إنّی; برهان شبه لمّی | ||
| References | ||
|
آشتیانی، میرزا مهدی (1372)، تعلیقه بر شرح منظومة حکمت سبزواری، باهتمام عبدالجواد فلاطوری و مهدی محقق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363)، المبدأ و المعاد، تصحیح: عبدالله نورانی، تهران: انتشارات مؤسسه اسلامی دانشگاه مک‌گیل با همکاری دانشگاه تهران، چاپ اول. همو (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تصحیح: محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم. همو (1381)، الاشارات و التنبیهات، تحقیق: مجتبی الزارعی، قم: بوستان کتاب، چاپ اول. همو (1404-الف)، الشفاء- الإلهیات، راجعه و قدم له: الدکتور ابراهیم بیومی مدکور، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی. همو (1404-ب)، الشفاء- البرهان، تحقیق: الدکتور ابوالعلاء عفیقی، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی. همو (1404-ج)، الشفاء- الجدل، تحقیق: الدکتور ابوالعلاء عفیقی، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی. جوادی آملی، عبدالله (1368)، شرح حکمت متعالیه، تهران: انتشارات الزهراء، چاپ اول، بخش یکم از جلد ششم. همو (1375)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول، ج2. حلی، حسن بن یوسف (1416)، کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول. خفری، محمد ابن احمد (1382)، تعلیقه بر شرح الهیات تجرید، مقدمه و تصحیح: فیروزه ساعتچیان، تهران: میراث مکتوب، چاپ اول. دوانی، محمد بن اسعد (1385)، سبع رسائل، تحقیق: سید احمد تویسرکانی، تهران: میراث مکتوب. الرازی، فخر الدین (1428)، المباحث المشرقیة، قم: ذوی‌القربی، چاپ اول، ج2. السبزواری، ملا هادی (1369)، شرح المنظومه، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، تهران: نشر ناب، چاپ اول، ج1. همو (1423)، تعلیقه بر اسفار، در پاورقی: الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج6. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی بن حبش (1380)، مجموعة مصنفات شیخ اشراق، تصحیح: هانری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم، ج1. الشیرازی، صدرالدین (1382)، شرح و تعلیقه برالهیات شفاء، تصحیح: نجفقلی حبیبی، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ اول، ج2. همو (1423)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج6. الطباطبائی، محمد حسین (1423)، تعلیقه بر اسفار، در پاورقی: الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج6. همو (1424)، نهایة الحکمة، تصحیح: عباسعلی الزارعی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ هفدهم. الطوسی، نصیرالدین(1375)، شرح الاشارات، قم: نشر البلاغه، چاپ اول، 3ج. همو (1416)، تجرید الاعتقاد، در ضمن: کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد، تصحیح: حسن حسن‌زاده آملی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول. فیاضی، غلامرضا (1378)، تعلیقة علی نهایة الحکمة، در پاورقی: نهایة الحکمة، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ج1. لاهیجی، عبدالرزاق (بی‌تا)، شوارق الالهام، بی‌جا، چاپ سنگی. مصباح یزدی، محمدتقی(1382)، شرح جلد اول الاسفار الاربعه، تحقیق و نگارش: محمدتقی سبحانی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، ج1. همو (1384)، شرح برهان شفاء، تحقیق: محسن غرویان، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول. همو ( 1405)، تعلیقة علی نهایة الحکمة، قم: انتشارات در راه حق، چاپ اول. مظفر، محمد رضا (بی‌تا)، المنطق، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. نراقی، ملامهدی (1380)، شرح الهیات شفاء، تصحیح: حامد ناجی اصفهانی، قم: کنگرة بزرگداشت محققان نراقی، چاپ اول، ج1. | ||
|
Statistics Article View: 5,102 PDF Download: 1,708 |
||