News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,515 |
| PDF Download | 5,356,889 |
مؤلف کتاب اسرار آل‌محمد(ص) بر ترازوی نقد | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 6, Volume 1, Issue 2, June 1387, Pages 149-182 PDF (2.22 M) | ||
| DOI: 10.30497/quran.2008.968 | ||
| Author | ||
| اسلام ملکی معاف* | ||
| دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
| Receive Date: 05 November 2012, Accept Date: 05 November 2012 | ||
| Abstract | ||
| «کتاب سُلَیم بن قیس هلالی» - که ترجمۀ فارسی آن با نام «اسرار آل‌محمد(ص)» منتشر شده، مشتمل بر روایاتی در انتقاد به سه خلیفۀ نخست و اثبات فضایل و حقانیت امیرالمؤمنین علی(ع) است. گفته می‌شود سلیم بن قیس (مؤلف این کتاب) از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) بوده است. اما طبق یک دیدگاه همۀ گزارش‌ها دربارۀ سلیم به یک راوی ضعیف به نام أبان بن أبی‌عیاش برمی‌گردد. دربارۀ وثاقت یا ضعف سلیم و نیز واقعی یا استعاری بودن او، دیدگاه‌های متنوعی اظهار شده است. در این مقاله بر پایۀ جستجوهای رایانه‌ای و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی نشان داده می‌شود که اطلاعات ما دربارۀ سلیم به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به منقولات أبان بن أبی‌عیاش از او برمی‌گردد. بنابراین، اثبات وجود سلیم به عنوان یک شخصیت برجستۀ شیعی با اشکال مواجه است، گرچه واقعی بودن شخصیت او- تنها در اندازۀ یک راوی گمنام عراقی- محتمل است. همچنین، با نقد دیدگاه‌های مصحح کتاب سلیم (محمدباقر انصاری زنجانی) نشان داده شده که توثیق سلیم از ادلۀ محکم برخوردار نیست. | ||
| Keywords | ||
| سلیم بن قیس هلالی عامری; کتاب سلیم بن قیس هلالی; کتاب اسرار آل‌محمد(ص); تاریخ تشیع; رجال حدیث شیعه; أبان بن أبی‌عیاش | ||
| References | ||
|
آقابزرگ تهرانى (1408ق)، الذریعة إلى تصانیف الشیعة، قم: اسماعیلیان و تهران: کتابخانه اسلامیه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی (1404ق)، شرح نهجالبلاغه، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى. ابن‌‌ابی‌حاتم رازی (1371ق)، الجرح و التعدیل، هند، حیدرآباد دکن: مجلس دائرةالمعارف العثمانیة، 1952م. ابن‌ابی‌شیبه کوفی (1409ق)، مصنف ابن‌أبی‌شیبة، تعلیق: سعید اللحام، بیروت، دار الفکر، 1989م. ابن‌أعثم کوفی (1411ق) الفتوح، تحقیق: على شیرى، بیروت: دار الأضواء، 1991م. ابن‌بابویه صدوق، محمد (1378ق)، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران: انتشارات جهان. همو (1395ق)، کمال‌الدین، قم: دار الکتب الإسلامیه. همو (1403ق)، الخصال، قم: انتشارات جامعه مدرسین. همو (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: انتشارات جامعه مدرسین. ابن‌جوزی، ابوالفرج (1412ق) المنتظم، تحقیق: محمد و مصطفى عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1992م. ابن‌حبیب هاشمی بغدادی، محمد (بى‌تا)، المحبّر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت: دار الآفاق الجدیدة. ابن‌حجر عسقلانى، أحمد (1415ق)، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1995م. ابن‌داود حلی، حسن بن علی (1383ق)، رجال ابن‌داود، تهران: مؤسسة النشر فی جامعة طهران، چاپ شده همراه رجال برقی. ابن‌سعد، محمد (1410ق) الطبقاتالکبرى، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1990م. ابن‌عبد ربه اندلسى، أحمد (1404ق)، العقد الفرید، بیروت: دار الکتب العلمیه. ابن‌عساکر، علی (1415ق) تاریخ مدینة دمشق، بیروت: دارالفکر. ابن‌غضائری، أحمد بن حسین (1406ق)، رجال ابنالغضائری، قم: مؤسسة إسماعیلیان، چاپ‌شده با مجمع الرجال قهپایی. همو (1422ق)، رجال ابنالغضائری، تحقیق: سید محمدرضا جلالی، قم: دار الحدیث، 1380ش. ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله (1410ق)، الامامة و السیاسة، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الأضواء، چاپ اول، 1990م. همو (1992م)، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، قاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب. ابن‌ندیم، محمد (1398ق)، الفهرست، بیروت: دار المعرفه، 1978م. ابن‌هشام کلبی، عبدالملک (بى‌تا)، السیرة النبویة، تحقیق: مصطفى السقا، ابراهیم الأبیارى و عبدالحفیظ شلبى، بیروت: دار المعرفه. ابوالفرج اصفهانى، علی (1415ق)، الأغانی، بیروت: دار احیاء تراث عربى. همو (بى‌تا)، مقاتل الطالبیین، تحقیق: سید احمد صقر، بیروت: دار المعرفه. بابایی‌آریا، علی و فخلعی، محمدتقی (1385ش)، در جستجوی سلیم بن قیس هلالی، مطالعات اسلامی، شماره 72. برقی، أحمد بن محمد بن خالد (1383ق)، رجال البرقی، منسوب به أحمد بن محمد بن خالد برقی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. بسوی [فسوی]، یعقوب (1401ق)، المعرفة و التاریخ، تحقیق اکرم ضیاء العمرى، بیروت: مؤسسة الرساله، چاپ اول، 1981م. بلاذرى، أحمد بن یحیى (1417ق)، انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلى، بیروت: دار الفکر، چاپ اول، 1996م. همو (1988م)، فتوح البلدان، بیروت: دار و مکتبة الهلال. بهرامیان، علی (1375ش)، مقاله اخبار الدولة العباسیه، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی حیان، چاپ اول، ج7. تستری [شوشتری]، محمدتقی (1401ق)، مستدرک الاخبار الدخیلة، تهران: نشر صدوق. همو (1406ق)، النجعة فی شرح اللمعة، تهران: مکتبة الصدوق. همو (1410ق)، قاموس الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ دوم. تفرشی، سید مصطفی (1418ق)، نقد الرجال، قم: مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث. تنوخى، محسن بن علی (1391ق)، نشوار المحاضرة و أخبار المذاکرة، بیروت. ثقفی، ابراهیم بن محمد (1353ش)، الغارات، تحقیق محدث ارموى، تهران: انجمن آثار ملى. جلالی، عبدالمهدی (1382ش)، پژوهشی درباره سلیم بن قیس هلالی، مطالعات اسلامی، ش60. حائری مازندرانی، ابوعلی (1416ق)، منتهى المقال فی أحوال الرجال، قم: مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاءالتراث. حاکم نیشابوری، محمد (بی‌تا)، المستدرک على الصحیحین، تحقیق: یوسف عبدالرحمن المرعشلی، طبعة مزیدة بفهرس الاحادیث، بی‌جا: مورد استفاده در نرم‌افزار مکتبة اهل البیت(ع). حرّ عاملی، محمد (1412ق)، هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة، مشهد المقدسة: مجمع البحوث الإسلامیة. خلیفة بن خیاط، ابوعمرو (1415ق)، تاریخ خلیفه، تحقیق: فواز، بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1995م. خویی، سید ابوالقاسم (1413ق)، معجم رجال الحدیث، تحقیق لجنة التحقیق، طبعة منقحة و مزیدة، چاپ پنجم. دینوری، ابوحنیفه (1368ش)، الأخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر و جمال‌الدین شیال، قم: منشورات الرضى. ذهبی، محمد بن أحمد (1413ق)، تاریخ الإسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى، بیروت: دار الکتاب العربى، 1993م. سبحانی، جعفر (1423ق)، کلیات فی علم الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. سلیم بن قیس هلالی (1384ش/1426ق)، کتاب سلیم بن قیس هلالی، تصحیح و تحقیق: محمدباقر انصاری زنجانی، قم: انتشارات دلیل ما، چاپ چهارم. سمعانی، عبدالکریم (1382ق)، الأنساب، تحقیق عبدالرحمن بن یحیى المعلمى الیمانى، حیدرآباد: مجلس دائرةالمعارف العثمانیه، 1962م. شهید ثانی، زین‌الدین (1421ق)، رسائل الشهید الثانی، تحقیق: رضا مختاری و حسین شفیعی، قم: مکتب الإعلام الإسلامی. صنعانی، عبدالرزاق (1403ق)، المصنف، تحقیق حبیب الرحمن الاعظمی، بیروت: المکتب الاسلامی. طبری، محمد بن جریر (1387ق)، تاریخ الطبری، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث، چاپ دوم، 1967م. طوسی، محمد بن حسن (1415ق)، الرجال، قم: انتشارات اسلامى جامعه مدرسین. همو (بی‌تا)، الفهرست، نجف: المکتبة الرضویه. علامه حلی، حسن بن یوسف (1411ق)، خلاصة الاقوال، قم: دار الذخائر. کحالة، عمررضا (1414ق)، معجم قبائل العرب، بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ هفتم، 1994م. کشى، محمد بن عمر (1348ش)، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم. مؤلف ناشناخته (1391ق)، أخبار الدولة العباسیة، تحقیق عبدالعزیز الدورى و عبدالجبار المطلبى، بیروت: دار الطلیعة. مجلسی، محمدباقر (1378ش)، الوجیزة فی الرجال، تصحیح و تحقیق: محمدکاظم رحمان ستایش، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. همو (1404ق)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء. مدرسی طباطبایی، سید حسین(1386ش)، میراث مکتوب شیعه در سه قرن نخست، ترجمه سیدعلی قرائی و رسول جعفریان، با اصلاحات و اضافات، قم: نشر مورخ. مسعودی، علی بن حسین (1409ق)، مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم: دار الهجره. همو (بى‌تا)، التنبیه و الإشراف، تصحیح: عبدالله اسماعیل الصاوى، قاهره: دار الصاوی. مفید، محمد (منسوب) (1413ق- الف)، الاختصاص، قم: انتشارات کنگره جهانى شیخ مفید. مفید، محمد (1413ق- ب)، الإرشاد، قم: انتشارات کنگره جهانى شیخ مفید. همو (1413ق- ج)، الجمل، لقم: انتشارات کنگره جهانى شیخ مفید. نجاشی، احمد (1407ق)، رجال النجاشی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی. نراقى، میرزا ابوالقاسم (بی‌تا)، شعب المقال فی درجات الرجال، مورد استفاده در نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت(ع)، نسخه 1.2، تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور. نصر بن مزاحم (1382ق)، وقعة صفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، القاهره: المؤسسة العربیة الحدیثة. نوری، میرزا حسین (1415ق)، خاتمة المستدرک، قم: مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، چاپ اول. واقدی، محمد (1409ق)، المغازى، تحقیق مارسدن جونس، بیروت: مؤسسة الأعلمى، چاپ سوم، 1989م. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (بى‌تا)، تاریخ الیعقوبى، بیروت: دار صادر.
| ||
|
Statistics Article View: 4,293 PDF Download: 2,212 |
||