News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,583,591 |
| PDF Download | 5,343,490 |
ارزیابی بداهت اصل علیت از دیدگاه ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 12 February 2025 | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2025.247611.1719 | ||
| Authors | ||
| سعید سفیدگری1; مجید احسن* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق ع | ||
| Receive Date: 19 January 2025, Revise Date: 11 February 2025, Accept Date: 12 February 2025 | ||
| Abstract | ||
| اصل علیّت در میان غالب فیلسوفان متعلّق به فلسفه اسلامی در همه مکاتب آن بدیهی تلقی شده‌است. با این وجود، در آثار ابن سینا هم شواهدی قابل تفسیر به بداهت این اصل و هم شواهدی خلاف آن دیده می‌شود. واژۀ بداهت نیز در فلسفۀ اسلامی اطلاقات متعدّدی دارد و لازم است با بررسی تلاش‌های برون‌متنیِ طرفداران بداهت اصل علّیّت، مشخص گردد که از منظر ابن سینا، اصل علیّت به کدام یک از معانیِ آن بدیهی و به کدام یک نظری می‌باشد. این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد اسنادی سامان یافته‌است، درصدد است تا نشان دهد اگرچه اصل علیّت به‌سبب بی‌نیازی از اندیشه یا تجشّم در اندیشه، نزد اشخاص بسیاری مورد اذعان است، و به این اعتبار بدیهی خوانده می‌شود، امّا چون قابل اثبات به‌کمک استدلال‌های معتبر است، یک قضیۀ برهان‌ناپذیر و یک بدیهی اوّلی نیست. همچنین با نقد تلاش‌های طرفداران بداهت اصل علیّت، در این نوشتار نشان داده می‌شود که می‌توان تفسیری از تمام شواهد متنی ابن سینا به‌سود عدم بداهت اصل علیّت نزد وی ارائه داد. همچنین نوآوری هایی در برخی تقاریر به سود عدم بداهت اصل علیت و نیز دیگر دیدگاه ها از سوی نویسنگان صورت پذیرفته است که شایسته توجه و عنایت است. | ||
| Keywords | ||
| ابن سینا; اصل علیّت; اصل امتناع ترجّح بلامرجّح; بدیهی; برهان‌ناپذیر | ||
|
Statistics Article View: 482 |
||