News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,589,445 |
| PDF Download | 5,352,804 |
تحلیل مردم‌نگارانه ادراکات و تعاملات زائرین پیاده اربعین با تأکید بر مفهوم آستانگی | ||
| دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
| Article 7, Volume 31, Issue 2 - Serial Number 66, November 1403, Pages 603-646 PDF (1.3 M) | ||
| Document Type: علمی-پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/rc.2024.245168.1998 | ||
| Authors | ||
| مریم اسکافی نوغانی1; رضا عباسپور2; علی اصغر یساقی* 3 | ||
| 1استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناباد | ||
| 2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشکگاه آزاد اسلامی مشهد | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث | ||
| Receive Date: 16 September 2023, Revise Date: 15 June 2024, Accept Date: 14 August 2024 | ||
| Abstract | ||
| این تحقیق با هدف تحلیل مردم‌نگارانه در ادارکات و تعاملات زائرین اباعبدالله الحسین علیه‌السلام در زیارت پیاده‌روی اربعین با تمرکز بر نظریات گیرتز و ون جنپ و مفهوم آستانگی انجام شده است. برای فهم لایه‌های معنایی مشارکت‌کنندگان و توصیف پدیده مورد مطالعه، از روش مردم‌نگاری استفاده شد. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها مشاهدات مشارکتی در طی چند سال سفر به عنوان دوگانه زائر و محقق و در کنار آن مصاحبه های نیمه‌ساخت‌یافته بوده است. نتایج تحقیق تأییدکننده کاربرد نظریه ون‌جنپ و گیرتز با زیارت پیاده اربعین بود. کدگذاری مصاحبه‌ها به چند مقوله مهم ختم شد که مهم‌ترین آنها تفکر طولانی و خوداندیشی بود. همچنین قوی‌ترین نوع اثرگذاری از طریق مشارکت مستقیم یا به طور غیرمستقیم از طریق مشاهده رفتار دیگران برای شرکت‌کنندگان رخ داده است. امید برای تغییر در آستانگی با توسل و تحمل رنج در مسیر برای همدلی و احیای مجدد نام و اعتقاداتِ امام حسین (ع) از مقولات مهم دیگر بود. از انگیزه های اصلی تشریف به این زیارت باور و حضور به اصلی‌ترین شخصیت کاریزما و اتوپیک یعنی امام حسین (ع) و بعد از آن به ترتیب حضرت زینب، حضرت ابولفضل و حضرت علی‌اصغر از نتایج مهم دیگر تحقیق حاضر است. در نهایت می توان گفت اثرگذارترین مرحله در این سفر، مرحله آستانگی است که در طی مسیر پیاده روی رخ می دهد و همه اتفاقات مهم و تحولات در همین لحظات گذرا و بسیار کوتاه رخ می‌دهد هرچند ممکن است از شرکت کنندگان رفتارهای ضد نقیض سر بزند. درواقع در این زیارت، مسیر و راه مهم‌تر از مقصد است که اتفاقاً وقتی بیشتر حائز اهمیت است که فرد این مسیر را پیاده طی کند تا به نتایجی مؤثری برسد. | ||
| Keywords | ||
| پیاده‌روی اربعین; بازندیشی; شخصیت کاریزما و اتوپیک; امید در آستانگی | ||
| References | ||
|
استراترن، فیلیپ (1386). گذری بر مفهوم امید در اندیشه کانت، بلوخ و مارسل. ترجمه مسعود فریامنش، اطلاعات حکمت و معرفت، (6)، 66-67.
بد، مهدیه (1397). فهم تجربه زیسته زائران در پیاده‌روی اربعین سال 1395 (بسترها و زمینه‌های شکل‌گیری ابررویداد اربعین). باغ نظر، 15(68)، 39-48.
بنی‌اسد، رضا (1399). قوم‌نگاری فرهنگ پیاده‌روی اربعین حسینی (علیه‌السلام): تحلیل‌ها و راهبردهای تصمیم‌گیری در نهادهای انقلاب اسلامی. دوفصلنامه علمی دین و ارتباطات، 27(1)، 57-95.
بوی، فیونا (1394). مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی دین. ترجمه مهرداد عربستانی، تهران: افکار.
پویافر، محمدرضا (1397). الگوی فعالیت‌ها و تجربه خیر دینی در آیین پیاده‌روی اربعین. بنیاد خیریه راهبری آلاء.
تاج‌بخش، غلامرضا (1399). پیاده‌روی اربعین و ابعاد تربیتی آن. بصیرت و تربیت اسلامی، 17(54)، 41-62.
تاج‌بخش، غلامرضا (1401). آسیب‌های پیاده‌روی اربعین حسینی: بررسی جامعه‌شناختی. شیعه پژوهی، 8(22)، 113-137.
تاج‌بخش، غلامرضا و عباسپور، ابراهیم (1401). بازاندیشی در ایجاد تمدن نوین اسلامی از طریق فراترکیب پژوهش‌های پیاده‌روی اربعین. دوفصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، 5(2)، 1-34.
جواهری، فاطمه (1397). اربعین، رسانه اجتماعی شیعیان. در مجموعه مقالات روایت پیاده‌روی اربعین، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
حسینی هاشم‌زاده، داوود؛ جوادی یگانه، محمدرضا و روزخوش، محمد (1398). روایت پیاده‌روی اربعین. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
خشک‌جان، زهرا و مسلمی مهنی، یوسف (1396). نظام معنایی و کارکردهای سیاسی اجتماعی عزاداری در تشیع. دوفصلنامه علمی پژوهشی جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 5(1)، 61-80 .
دانشگر، بهزاد (1401). موکب آمستردام. عهد مانا.
درودیان، محمدجواد (1397). منظر معنوی رویداد پیاده‌روی اربعین حسینی. منظر، 10(45)، 56-65.
دورکیم، امیل (1383). صور بنیانی حیات دینی. ترجمه باقر پرهام، تهران: مرکز.
ذال، محمدحسن؛ تبریزی، نازنین و مهرعلی تبار فیروزجایی (1395). اثرات گردشگری مذهبی بر فضاهای روستایی مورد: روستای اوحی‌آباد در شهرستان آمل. فصنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(15)، 83-102.
رحمانی، جبار (1398). مینیاتوری از تشیع. مجموعه مقالات روایت پیاده‌روی اربعین، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
رحمانی، جبار (1401). پیاده‌روی زیارت اربعین: از اتوپیا و ایدئولوژی تا هتروتوپیا. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 16(4)، 55-76.
رحمانی، جبار و میرزایی، حسین (1396). ایرانی از نگاه دیگری، منطق فرهنگ ایران در سفرنامه‌ها. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.
رضادوست، کریم و شهریاری، مرضیه (1401). بررسی پتانسیل‌ها و بسترهای مناسک زیارتی براساس فهم نظام معنایی مشارکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین. فصلنامه توسعه اجتماعی، 16(4)، 59-94.
رمضانی تمیجانی، صدیقه (1399). بررسی ابعاد و اجزای ذهنی مشارکت جمعی در پیاده‌روی اربعین. دوفصلنامه علمی دین و ارتباطات، 27(1)، 357-384.
شراهی، اسماعیل و ذوالفقارزاده کرمانی، محمدمهدی (1398). واکاوی ادراک زائران از رفتار خادمان در اربعین: روایتی مردم‌شناختی از پدیده عظیم پیاده‌روی اربعین. دوفصلنامه علمی دین و ارتباطات، 26(1)، 115-148.
شکرچی، احمد ( 1397) میزبانان اربعین. چاپ شده در مجموعه مقالات پیاده‌روی اربعین: تأملات جامعه‌شناختی به‌کوشش محسن حسام مظاهری.
طباطبائی، سیدمحمد؛ رسولی، محمدرضا؛ عقیلی، سیدوحید و مجیدی قهرودی، نسیم (1402). ابعاد ارتباطی مناسک در جهان معاصر: فراگرد ارتباطی در راهپیمایی اربعین. فصلنامه مطالعات فرهنگ ارتباطات، 24(61)، 7-32.
عبدالله، عبدالمطلب (1400). تجربه زیسته زائران در پیاده‌روی اربعین سال 1398 (مطالعه موردی دانشگاهیان علامه طباطبایی). جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 4(4)، 2-34.
عبداللهیان، حمید و طباطبایی، سیدمحمد (1400). مطالعه روابط قدرت و مقاومت در جهان معاصر: تفسیر مردم‌نگارانه تجربه راهپیمایی اربعین 1394. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 11(22)، 33-67.
فلاحی، سارا و شاه‌ولی، مهدی (1399). نشانه‌شناسی پیاده‌روی اربعین و شباهت‌های آن با حکومت مهدوی. جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 8(1)، 285-310.
قجفی‌نژاد، شاهپور؛ باصری، علی؛ سید، محمود و رشیدوش، وحید (1399). بررسی انسان‌شناسی نمادین مناسک و آئین‌های شمنی در بین اقوام ترکمن براساس دیدگاه کلیفورد گیرتز. مطالعات باستان‌شناسی پارسه، 4(11)، 219-235.
کرمی قهی، محمدتقی (1399). فهم تجربه پیاده‌روی زنان ایرانی در اربعین. دوفصلنامه علوم اجتماعی، 27(91)، 1-38.
کلباسی اشتری، حسین و حاجی‌زاده، پرویز (1393). جایگاه عدالت در اتوپیای افلاطون و مدینه فاضله فارابی. تاریخ فلسفه، (17)، 121-142.
مبین‌شهیر، سعید (1402). اربعین‌نگاری، نگاهی به پیاده‌روی اربعین براساس یادداشت‌های مردم‌نگارانه. تبریز: دانشگاه تبریز.
محمدپور، احمد (1398). ضد روش، زمینه‌های فلسفی و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی. قم: لوگوس.
یعقوبی، الهام؛ اصلی‌پور، حسین و میرواحدی، سیدسعید (1400). بررسی مؤلفه‌ها و فرایند ارائه خدمات عمومی مردم‌نهاد در پیاده‌روی اربعین مبتنی بر رویکرد نگاشت علّی. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 24(91)، 205-239. | ||
|
Statistics Article View: 816 PDF Download: 182 |
||