
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,389 |
Article View | 8,232,406 |
PDF Download | 4,219,995 |
نقش آموزههای دینی در تربیت شهروندی دانشآموزان: تبیین دیدگاه معلمان و متخصصان تعلیموتربیت | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
Article 6, Volume 12, Issue 27, October 1403, Pages 151-180 PDF (571.19 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/esi.2024.246364.1782 | ||
Authors | ||
وحید غفاری سلوکلویی1; محبوبه البرزی* 2; فریبا خوشبخت3 | ||
1دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، آموزش ابتدایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
2استاد گروه مبانی تعلیموتربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
3دانشیار گروه مبانی تعلیموتربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
Receive Date: 23 May 2024, Revise Date: 21 October 2024, Accept Date: 19 November 2024 | ||
Abstract | ||
هدف پژوهش حاضر تبیین دیدگاه معلمان ابتدایی و متخصصان تعلیموتربیت از نقش آموزههای دینی در تربیت شهروندی دانشآموزان در سال تحصیلی 1401-1402، بود. رویکرد پژوهش کیفی به شیوۀ تحلیل مضمون بود. مشارکتکنندگان پژوهش معلمان دورۀ ابتدایی شهرستان مرودشت و متخصصان تعلیموتربیت دانشگاه شیراز بودند که بهصورت هدفمند (14 معلم ابتدایی و 6 متخصص تعلیموتربیت)، با شیوۀ معیار اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبۀ نیمهساختاریافته بود. روش تجزیهوتحلیل دادهها، تحلیل مضامین اترایدـ استرلینگ (2001) بود که منجر به شناسایی مضامین فراگیر، سازماندهنده و پایه شد. اعتبار یافتهها از روش ساخت مسیر ممیزی و مطابقت دادن با اعضا به دست آمد. نتایج به دست آمده از مصاحبهها شامل 124 مضمون پایه، ازجمله ارتقا امیدواری، امانتداری، رازداری، پرهیز از قضاوت عجولانه، احترام و ادب، حفظ محیط زیست، رعایت قوانین کشور، امربهمعروف و نهیازمنکر، توجه به سلامت روح و جسم و شش مضمون سازماندهندۀ بُعد اول شامل «اعتقادیـ اخلاقی»، «اجتماعیـ سیاسی»، «اقتصادیـ حرفهای»، «زیباییشناختیـ هنری»، «زیستیـ بدنی» و «علمیـ فناورانه» متناسب با ساحتهای سند تحول بنیادین و 18 مضمون سازماندهندۀ بُعد دوم برمبنای طبقهبندی هر ساحت در سه بُعد «شناختی»، «عاطفی» و «رفتاری» و درنهایت، یک مضمون فراگیر باعنوان دین و شهروندی بود. نتایج به دست آمده در خصوص نقش دین در تربیت شهروندی، حاکی از نگاه جامع و عمیق آموزههای دینی در چگونگی تربیت شهروندی در ابعاد فردیـ اجتماعی بود که باید موردِتوجه متخصصان، معلمان، برنامهریزان و والدین قرار گیرد. | ||
Keywords | ||
آموزههای دینی; تربیت شهروندی; دین; دانشآموزان ابتدائی; ساحتهای تعلیموتربیت | ||
References | ||
احمدی زمانی، زهرا؛ گودرزی، اکرم و دیالمه، نیکو (1398). مرور سیستماتیک عوامل مؤثر بر مسئولیتپذیری دانشآموزان با تأکید بر نقش مدرسه. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 7 (13 )، 23-57. استواربکیانی، سارا؛ البرزی، محبوبه وخوشبخت، فریبا (1402). تحلیل مؤلفههای تربیت شهروندی در انیمیشنهای کودکان: مطالعه کیفی. فصلنامۀ علمی رسانههای دیداری و شنیداری, 17 (45)، 3-25. امامی میبدی، سید منصور و اشتری مهرجردی، اباذر.(1398). دین و تحقق رفتار شهروندی سازمانی: مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه فرهنگیان. فصلنامۀ مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، 3 (11)، 31-47. امیری، محمد؛ کریمی، محمدرضا و خدامی، علیرضا (1399). تبیین جامعهشناختی رابطۀ الگوهای دینداری و متغیرهای جمعیتی با رواداری اجتماعی (مورد مطالعه: قومیتهای ساکن در شهرستان کازرون). فصلنامۀ اسلام و مطالعات اجتماعی، 8 (3)، 183-221. البرزی، محبوبه؛ امیری، زهرا و خوشبخت، فریبا (1402). نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی دانش آموزان مقطع ابتدایی: یک مطالعه ترکیبی. فصلنامۀ فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 4 (13)، 5-33. بناهان قمی، مریم و فخار، فائزه (1402). نقش بازیهای گروهی در ارتقاء فرهنگ شهروندی، مبتنی بر اصول تربیت اجتماعی اسلامی؛ مطالعه موردی: بازی شهروند و مافیا، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 11 (23)، 95-124. حریری، نجلا و سید وکیلی، ریحانه (1393). تأثیر آموزههای دینی بر امانتداری و رعایت ضوابط و مقررات مطالعه موردی: حفظ و صیانت از منابع اطلاعاتی و رعایت ضوابط کتابخانه. فصلنامۀ علمی پژوهشنامۀ تربیتی دانشگاه آزاد واحد بجنورد، 9 (38)، 1-25. خلیل خانی، وحیدرضا؛ ناطقی، فائزه و رحیمی، عبداله (1398). طراحی الگوی برنامۀ درسی تربیت اخلاقی در آموزش ابتدایی بر مبنای آموزههای اخلاقی قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان. قرآن و طب، 4 (2)، 118-124. رجبنژاد، محمدرضا؛ حاجی، یحیی؛ طالب، امیر مهدی و رجبنژاد، سعید (1390). بررسی سبک زندگی اسلامی از منظر «حیات طیبه» در قرآن. مجلۀ سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 1، 1-9. رشیدپور، رکسانا؛ سرمدی، محمدرضا؛ مشهدی میقانی، ژیلا و ناطقی، فائزه (1398). تحلیل تطبیقی تربیت شهروندی از دیدگاه دریدا و فوکو: توصیه هایی برای فیلسوفان تربیتی ایران. فصلنامۀ ایرانی آموزش و پرورش تطبیقی، 4 (2)، 407-424. رضایی، یوکابد (1400). تأثیر دینداری در جلوگیری از ارتکاب جرم و بزهکاری در نوجوانان. فصلنامۀ علمی رهیافت های نوین در مطالعات اسلامی، 6 (3)، 253-290. شیرعلیزاده، حسن؛ عظیمی، لیلا و رسولزاده اقدم، صمد (1393). بررسی جامعهشناختی رابطه بین دینداری با آشنایی به حقوق شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال). نشر مطالعات علوم اجتماعی ایران، 11 (41)، 55-66. غلامی، سمیه و مشهدی زاده، محبوبه (1399). اثربخشی آموزش مهارتهای شهروندی مبتنی بر رسالۀ حقوق امام سجاد(ع) بر آگاهی از حقوق شهروندی و عمل به آن در دانشآموزان متوسطۀ اول، مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، 5 (2)، 69-94. قاسمپور خوشرودی، احترام و قاسمپور خوشرودی، عرفانه (1392). جایگاه تربیت شهروندی اسلامی در تحول نظام آموزشوپرورش. چهارمین همایش انجمن فلسفۀ تعلیموتربیت در ایران، مبانی فلسفی تحول در نظام آموزشوپرورش ایران، دانشگاه فردوسی مشهد. کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز؛ کاویانی، محمد و انوری، حسن (1390). رابطۀ سبک زندگی اسلامی با شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان. روانشناسی و دین، 16 (4)، 61-74. کرمی، ناصر؛ کچوئیان، جوادی رضا؛ قدمی، مجید و محبی، علی (1400). طراحی الگوی تربیت شهروندی برای دانشآموزان دورۀ ابتدایی، برآمده از مؤلفههای مکتب اسلام. مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، 6 (4)، 31-52. گودرزی، اکرم (1400). بررسی موانع آزادی انسان از منظر قرآن کریم. فصلنامۀ قرآن و علوم اجتماعی، 1 (4)، 29-56. گودرزی، اکرم و افضلی قادی، منا (1400). بایستههای مدیریت شایعات در روابط سازمانی از منظر قرآن کریم. دین و ارتباطات، 28، 329-367. گودرزی، اکرم؛ دیالمه، نیکو و احمدی زمانی، زهرا (1398). تبیین عوامل مؤثر بر مسئولیتپذیری دانشآموزان بر اساس رسالۀ حقوق امام سجاد(ع) با تأکید بر نقش مدرسه. مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، 4 (2 (11)، 65-98. میرزامحمدی، محمدحسن؛ فرمیهنیفراهانی، محسن و اسفندیاری، سهیلا (1390). بررسی نقش آموزههای دینی در سلامت فردی و اجتماعی، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 15 (2)، 20-45. نصری، عبدالله (1399). انتظار بشر از دین (بررسی دیدگاهها در دینشناسی معاصر)، (چاپ هشتم). تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. نورمحمدی، غلامرضا (1400). نقش معنویت دینی بر سلامت جسمی. قرآن و طب، 4 (6)، 62-71. یوسفزاده محمد رضا و شاهمرادی مرتضی (1399). ارائه مدل برنامه درسی تربیت سیاسی بر اساس ساحت تربیت اجتماعیـ سیاسی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش برای دانشآموزان دورۀ متوسطۀ اول، مسائل کاربردی تعلیم وتربیت اسلامی، 5 (1)، 173-206. Anderson, K. D.; Knoll, B.; Tyra, E. (2020). Deepening Convictions: Religious Identity and Off-Campus Study, The Interdisciplinary Journal of Study Abroad, 32(1), 119-147. Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, 1, 3, 385-405. Azizah, N. (2022). Implementing the Value of Character Education in Islamic Religious Education in State Elementary School (SDN) Ciranjang 02 Cianjur, International Journal of Science and Society, 4(2), 118-127. Cassin, B.; Brault, P. A.; Diagne, S. B. (2016). Nostalgia: when are we ever at home?. Fordham University Press. Dami, Z. A.; Purwanto, F.; Sudarmanto, G.; Wulandari, R. (2020). The Effect of Religiosity on Organizational Citizenship Behaviour with Gender, Age, and Working Period as Moderators Variable, International Journal of Instruction, 13(4), 231-246. Daulay, R. F.; Murtadho, W.; Al Farabi, M.; Tanjung, Z. (2022). Islam as a Religion, Civilization and Science, Budapest International Research and Critics Institute (BIRCI-Journal): Humanities and Social Sciences, 5(3). Diyora, N. (2022). Some methodological aspects of the formation of a culture of interpersonal relationships in primary school students, Galaxy International Interdisciplinary Research Journal, 10(3), 803-806. Kholmatova, Z. A. (2022). Forming a Culture of Dialogue-Based Relationships in Primary School Students is a Social Pedagogical Necessity, Middle European Scientific Bulletin, 22, 288-291. Lincoln, YS. & Guba, EG. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications. Vrublevskaya, P.; Moberg, M.; Sztajer, S. (2022). The Role of Religion in Society and Public Life: Perspectives Among Young Adults in Post-Communist Russia and Poland, In The Diversity Of Worldviews Among Young Adults, 285-301. Springer, Cham. Wang, Q. (2022). Role of Religion in the Occurrence of and Resolution to Civil Disputes, Sociology of Law, 27–36. Springer, Singapore. | ||
Statistics Article View: 84 PDF Download: 114 |