News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 515 |
| Number of Articles | 4,457 |
| Article View | 8,571,470 |
| PDF Download | 4,550,710 |
واکاوی میراث روایی بکر بن عبد الله بن حبیب | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 7, Volume 18, Issue 1 - Serial Number 35, July 1403, Pages 165-201 PDF (1.68 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2024.245688.3893 | ||
| Authors | ||
| روح الله شهیدی1; علی عادل زاده* 2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| Receive Date: 01 January 2024, Revise Date: 23 June 2024, Accept Date: 24 July 2024 | ||
| Abstract | ||
| ابومحمد بکر بن عبدالله بن حبیب مزنی رازی از راویانِ پرتکرار در کتب شیخ صدوق است که با وجود اهمیت و اثرگذاری روایاتش، درباره او اطلاعات اندکی در کتب رجال وجود دارد. در این مقاله با استفاده از داده‌های موجود در روایاتِ او به بررسی احوال شخصی، مذهب، راویان و مشایخ او پرداخته‌ایم. هم‌چنین مشکلاتِ موجود در روایاتِ او مانندِ اضطراب در اسناد و ناسازگاری آن‌ها با متون، مشکلاتِ محتوایی مانند مخالفت با نصوص معتبر، اشکالات تاریخی، انتساب موازی و... را بررسی کرده و شواهد قابل‌توجهی از سندسازی، جعل، تغییر کارکرد روایات پیشین و... نشان داده‌ایم. تاریخ‌گذاری روایات، بررسی الگوی اسناد و دیگر شواهدِ متنی و سندی، احتمال نقش‌آفرینی خود بکر بن عبدالله بن حبیب را در پردازش نهایی برخی از این روایات پررنگ می‌سازد. | ||
| Keywords | ||
| بکر بن عبد الله بن حبیب; حدیث ری; نقد الحدیث | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آجری، محمد بن الحسین (1420ق)، الشریعة، ریاض: دار الوطن.
ابن أبی الحدید، عبدالحمید (1404ق)، شرح نهج البلاغة، قم: مرعشی.
ابن ابی شیبة، عبدالله (1409ق)، المصنف، لبنان: دارالتاج.
ابن بابویه، محمد بن علی (1376ش)، الأمالی، تهران: کتابچی.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۹۸ق)، التوحید، تحقیق: هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن علی (1362ش)، الخصال، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن علی (1385ش)، علل الشرائع، قم: داوری.
ابن بابویه، محمد بن علی (1378ق)، عیون اخبار الرضا (ع)، تهران: جهان.
ابن بابویه، محمد بن علی (1396ق)، فضائل الأشهر الثلاثة، قم: داوری.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۹۵ق)، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق: غفارى، على اکبر، نشر اسلامیه، تهران.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۴۰۳ق)، معانی الأخبار، قم: جامعه مدرسین.
ابن بجیر، احمد بن عبدالله (1429ق)، فوائد، دار البشائر الإسلامیة.
ابن بطریق، یحیى بن حسن (1407ق)، عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار، قم: جامعه مدرسین.
ابن الجعد، علی (١٤١٠ق)، مسند ابن الجعد، بیروت: نادر.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1401ق)، العلل المتناهیة فی الأحادیث الواهیة، فیصل آباد – پاکستان: إدارة العلوم الأثریة.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1409ق)، مناقب الإمام أحمد، بیروت: دار هجر.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1412ق)، المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1386ق)، الموضوعات، مدینه: المکتبة السلفیة.
ابن حبان، محمد (1396ق)، المجروحین من المحدثین والضعفاء والمتروکین، بیروت: دار الوعی.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (۲۰۰۲م)، لسان المیزان، محقق: عبدالفتاح أبوغدة، دارالبشائر الإسلامیة.
ابن حزم اندلسی، علی بن احمد (بی‌تا)، المحلى بالآثار، بیروت: دارالفکر.
ابن حنبل، احمد (1421ق)، المسند، بیروت: الرسالة.
ابن خزیمة، محمد (بی‌تا)، الصحیح، تحقیق: الأعظمی، محمد مصطفی، بیروت: المکتب الإسلامی.
ابن رجب، عبد الرحمن (1417ق)، جامع العلوم والحکم، بیروت: الرسالة.
ابن شاهین، عمر (1415ق)، الجزء الخامس من الأفراد، کویت: ابن الأثیر.
ابن شاهین، عمر (1408ق)، ناسخ الحدیث ومنسوخه، الزرقاء: المنار.
ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404ق)، تحف العقول، قم: جامعه مدرسین.
ابن عاشور، محمد (1984ق)، التحریر والتنویر، تونس: الدار التونسیة.
ابن عدیم، عمر (بی‌تا)، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، تحقیق: زکار، سهیل، بیروت: دار الفکر.
ابن عساکر، علی بن الحسن (۱۴۱۵ق)، تاریخ دمشق، تحقیق: عمرو العمروی، بیروت: دار الفکر.
ابن ماجة، محمد بن یزید (بی‌تا)، السنن، دار إحیاء الکتب العربیة.
ابن الوزیر، محمد بن إبراهیم (1415ق)، العواصم والقواصم فی الذب عن سنة أبی القاسم، بیروت: الرسالة.
ابوحفص دمشقی، عمر بن علی (1419ق)، اللباب فی علوم الکتاب، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابونعیم اصفهانی، احمد (1394ق)، حلیة الأولیاء وطبقات الأصفیاء، مصر: السعادة.
اخبار الدولة العباسیة (مؤلف ناشناس)، تحقیق: الدوری، عبد العزیز؛ المطلبی، عبد الجبار، بیروت: دار الطلیعة.
استرآبادی، علی (1409ق)، تأویل الآیات، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
بحیری، سعید بن محمد (2004م)، الثالث من فوائد أبی عثمان البحیری، برنامج جوامع الکلم.
برقى، احمد بن محمد بن خالد (1371ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة.
بزار، احمد بن عمرو (1425ق)، البحر الزخار (المسند)، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
بیات مختاری، مهدی (1389ش)، «لغزش کتاب معرفة الحدیث در باب روایات فضل بن شاذان از امام رضا (ع)»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال 7، ش2، صص65-93.
بیهقی، احمد بن الحسین (بی‌تا)، السنن الکبری، بیروت: العلمیة.
بیهقی، احمد بن الحسین (1412ق)، معرفة السنن والآثار، کراچی: جامعة الدراسات الإسلامیة.
ثقفى، ابراهیم بن محمد (1395ق)، الغارات، تهران: انجمن آثار ملى.
حدوشی، عمر بن مسعود (2011م)، دلیل الفلاح فی معرفة بعض ألفاظ المصطلح، بیروت: دار الکتب العلمیة.
حموی، یاقوت (1995م)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر.
حمیری، عبدالله بن جعفر (1413ق)، قرب الأسناد، قم: آل البیت.
خطیب بغدادی، احمد بن علی (1422ق)، تاریخ بغداد، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
خلیلی، ابویعلی (1409ق)، الإرشاد فی معرفة علماء الحدیث، ریاض: الرشد.
ذهبی، شمس الدین (1405ق)، سیر أعلام النبلاء، بیروت: الرسالة.
ذهبی، شمس الدین (1382ق)، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، بیروت: دار المعرفة.
راوندی، سعید بن هبة الله (1409ق)، قصص الأنبیاء، مشهد: مرکز پژوهش‌های اسلامی.
زیلعی، عبدالله بن یوسف (1418ق)، نصب الرایة لأحادیث الهدایة، بیروت: الریان.
شجری، یحیی بن الحسین؛ عبشمی، محمد بن احمد (1422ق)، ترتیب الأمالی الخمیسیة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
شوشتری، محمدتقی (1410ق)، قاموس الرجال، قم: جامعه مدرسین.
صدیقی، محمد أشرف (1415ق)، عون المعبود شرح سنن أبی داود، ومعه حاشیة ابن القیم: تهذیب سنن أبی داود وإیضاح علله ومشکلاته، بیروت: دار الکتب العلمیة.
طبری، محمد بن جریر (1387ق)، تاریخ الرسل والملوک، مصر: دار المعارف.
طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم (1415ق)، المسترشد فی إمامة علی بن ابی طالب، قم: کوشانپور.
طحاوی، احمد بن محمد (1414ق)، شرح معانی الآثار، بیروت: عالم الکتب.
طوسی، محمد بن الحسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طوسی، محمد بن الحسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، محمد بن الحسن (1373ش)، الرجال، قم: جامعه مدرسین.
عراقی، ابوالفضل (1423ق)، شرح التبصرة والتذکرة، بیروت: دار الکتب العلمیة.
عقیلی، محمد بن عمرو (1404ق)، الضعفاء الکبیر، بیروت: دار المکتبة العلمیة.
علوی، محمد بن علی بن الحسین (1428ق)، المناقب، قم: دلیل ما.
علی بن بابویه (1404ق)، الإمامة والتبصرة، قم: مدرسه امام مهدی (عج).
فسوی، یعقوب بن سفیان (1393ق)، المعرفة والتاریخ، بغداد: الإرشاد.
فوزان، صالح بن فوزان، (بی‌تا)، التعلیقات المختصرة على متن العقیدة الطحاویة، بیروت: دار العاصمة.
قرطبی، محمد بن احمد (1384ق)، الجامع لأحکام القرآن، قاهره: دار الکتب المصریة.
قنازعی، عبد الرحمن بن مروان (1429ق)، تفسیر الموطأ، قطر: دار النوادر.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مامقانی، عبدالله (1431ق)، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: آل البیت (ع).
مجاعة بن الزبیر (1423ق)، من حدیث أبی عبیدة مجاعة بن الزبیر العتکی البصری، تحقیق: صبری، عامر حسن، دار البشائر الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر (۱۴۰۳ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مددی، سید احمد (1394ش)، درس خارج فقه، 6/11/1394، نشانی: www.ostadmadadi.ir/ persian/ lesson/9468
مزّی، یوسف بن عبدالرحمن (۱۴۰۰ق)، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، محقق: بشار عواد معروف، بیروت: الرسالة.
مغلطای بن قلیج (1422ق)، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، نشر الفاروق.
مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم: انتشارات کنگره.
مقدسی، محمد بن عبد الواحد (1994م)، النهی عن سب الأصحاب وما فیه من الإثم والعقاب، قاهرة: الدار الذهبیة.
منسوب به مفید، محمد بن محمد بن النعمان (1413ق)، الاختصاص، قم: کنگره شیخ مفید.
نجاشی، احمد بن على (۱۳۶۵)، الرجال، قم: جامعه مدرسین.
نصر بن مزاحم (1404ق)، وقعة صفین، قم: کتابخانه مرعشی.
نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397ق)، الغیبة، تهران: نشر صدوق.
هارونی، ابوطالب یحیی بن الحسین (1422ق)، تیسیر المطالب فی أمالی أبی طالب، ترتیب: جعفر بن احمد بن عبد السلام، مؤسسة الإمام زید بن علی الثقافیة.
هروی، ابواسماعیل (1416ق)، ذم الکلام وأهله، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
Martin, Richard C. (2002), Inimitability, Encyclopaedia of the Qurān, vol. 2, p. 526-535, Leiden–Boston: Brill. | ||
|
Statistics Article View: 225 PDF Download: 186 |
||