
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,252,315 |
PDF Download | 4,248,214 |
جایگاه کرامت ذاتی انسان در مبانیِ اصول اعتقادات با تکیه بر روایات شیعی | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
Article 4, Volume 18, Issue 1 - Serial Number 35, July 1403, Pages 77-104 PDF (1.33 M) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/qhs.2024.246081.3941 | ||
Authors | ||
محمد خلج1; کاظم قاضی زاده* 2; محمد علی ایازی3 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
Receive Date: 06 March 2025, Revise Date: 02 June 2024, Accept Date: 09 July 2024 | ||
Abstract | ||
کرامت انسان بما هو انسان در ادیان، جوامع و مکاتب مختلفی مورد اقبال قرار گرفته است. به صراحت قرآن کریم، کرامت ذاتی انسان را بهعنوان اصلی خدشهناپذیر مورد پذیرش قرار داده و تمامی انسانها را مشمول آن میداند. بر این اساس مطالعه بر روی ارتباط چگونگی ارتباط کرامت انسان با قلمرو سهگانه دین (اعتقادات، اخلاق و احکام)، با اتکا بر جهانبینی مذهب شیعه مبتنی بر روایات از جمله مباحث مبیّن جایگاه و کارکرد این ودیعه الهی به انسان است که نیاز به بررسی دارد. ضرورت دیگر آنکه دین اسلام همواره توسط برخی مکاتب و جهانبینیهای دیگر در زمینه رعایت کرامت انسان مورد اتهام قرارگرفته است. مقالۀ حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از ابزارهای کتابخانهای در پی تبیین جایگاه و ارتباط کرامت ذاتی با اصول عقاید شیعی مبتنی بر روایات است و از مسیر بررسی ارتباط و جایگاه کرامت انسانی با اصول پنجگانه اعتقادی (توحید، نبوّت، امامت، قیامت و عدل) به این مهم پرداخته و اثبات نموده که مطابق با عقاید شیعه، کرامت انسان نه تنها در عمل که باور آنان نیز جاری بوده و این اصل بطور متناسب و دقیقی در اصل اندیشه اسلام شیعی موجود است. علاوه بر آنکه کرامت انسان با محوریت و برتری او از سایر موجودات در توحید و عدالت امری مشهود است، انبیاء و امامان نیز همواره در پی سوق دادن و بازگرداندن باور مسلمانان به اصل کرامت انسانی بودهاند. | ||
Keywords | ||
کرامت ذاتی; کرامت انسان; عقاید شیعه; فقه الحدیث. | ||
References | ||
قرآن کریم.
ابن أبی الحدید، عبدالحمید، (۱۴۰۴ق)، شرح نهج البلاغة، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
ابن بابویه، محمدبن علی، (۱۳۸۵)، علل الشرائع، قم: کتابفروشی داوری.
ابن بابویه، محمدبن علی، (۱۳۹۸ق)، التوحید، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمدبن علی، (۱۴۱۵ق)، المقنع، قم: مؤسسة امام مهدى عجل الله تعالى فرجه الشریف.
ابن درید، محمدبن حسن، (۱۹۸۷م)، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم الملایین.
ابن مزاحم، نصر، (۱۴۰۴ق)، وقعة الصفین، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
ابن میثم بحرانی، میثم بن علی، (۱۳۶۲)، شرح نهجالبلاغه، بیروت: دفتر نشر الکتب.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (۱۴۰۸ق)، روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
اصغری، محمدجواد، (۱۳۸۶)، کرامت اهل کتاب در نظام حقوقی اسلام (اصول و مبانی کرامت انسان(۱))، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.
برقی، احمد بن محمد، (۱۳۷۱ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة.
بلعمی، محمد بن محمد، (۱۳۷۸)، تاریخنامه طبرى، تهران: سروش.
جعفری، محمدتقی، (۱۳۷۰)، حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب، تهران: دفتر خدمات حقوقی بینالملل جمهوری اسلامی ایران.
جمعی از نویسندگان، (۱۳۸۴)، انسان، راه و راهنماشناسی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمهالله).
جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۸۴)، حق و تکلیف در اسلام، قم: نشر اسراء.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (۱۴۱۲ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار العلم الدار الشامیة.
راوندی، قطب الدین، (۱۴۰۹ق)، الخرائج و الجرائح، قم: مؤسسه امام مهدی(ع).
ربانی گلپایگانی، علی، (۱۳۸۷)، درآمدی بر علم کلام، قم: دارالفکر.
رضایی مهر، حسن، (۱۳۹۸)، «بازخوانی کرامت انسان در اندیشه امام خمینی(رحمهالله)»، فصلنامه پاسخ، شماره 13.
زارعی سبزواری، عباسعلی، (۱۴۳۵ق)، قواعد الفقهیه فی فقه الامامیه، تهران: مؤسسه نشر اسلامی.
زبیدی، محمد بن محمد، (۱۴۱۴ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر.
سبحانی تبریزی، جعفر، (۱۳۸۳)، منشور جاوید، قم: مؤسسه امام صادق علیهالسلام.
سبحانی تبریزی، جعفر، (۱۴۱۲ق)، الإلهیات، قم: انتشارات مرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
سبحانی تبریزی، جعفر، (۱۴۲۵ق)، رسائل و مقالات، قم: مؤسسة الإمام الصادق(علیهالسلام).
سبزواری، ملاهادی، (۱۴۲۷ق)، شرح الأسماء أو شرح دعاء الجوشن الکبیر، بیروت: موسسة البلاغ للطباعة و النشر و التوزیع.
صاحب بن عباد، اسماعیل، (۱۴۱۴ق)، المحیط فی اللغة، بیروت: عالم الکتب.
صوفی تبریزی، ملاعبدالباقی، (۱۳۷۸)، منهاج الولایة فی شرح نهجالبلاغه، تهران: آئینه میراث.
طباطبایی، محمدحسین، (۱۳۷۰)، آموزش عقاید و دستورهای دینی، تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین، (۱۴۱۱ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی.
طریحی، فخرالدین بن محمد، (۱۳۷۵)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی.
طوسى، محمدبن حسن، (۱۳۸۲)، تلخیص الشافی، قم: انتشارات المحبین.
طوسى، محمدبن حسن، (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
عیّاشی، محمدبن مسعود، (۱۳۸۰ق)، کتاب التفسیر، تهران: المطبعة العلمیة.
فخرالدین رازی، محمدبن عمر، (۱۴۲۰ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۱۰ق)، کتاب العین، قم: نشر هجرت.
فیض کاشانی، ملامحسن، (۱۴۲۸ق)، عین الیقین و أصول المعارف، بیروت: دار الحوراء.
فیومی، احمدبن محمد، (۱۴۱۴ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم: مؤسسة دارالهجرة.
کراجکی، محمدبن علی، (۱۳۹۴ق)، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، تهران: المکتبة المرتضویة.
کعبی، علیموسی، (۱۴۲۲ق)، المعاد یوم القیامة، قم: مرکز الرسالة.
کلینی، محمدبن یعقوب، (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
متقی هندی، علی بن حسام الدین، (۱۴۰۹ق)، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، بیروت: مؤسسة الرسالة.
مجلسی، محمدباقر، (۱۴۰۳ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر الأخبار الأئمة الأطهار، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
محمدی ری شهری، محمد، (۱۳۸۶)، دانشنامه عقاید اسلامی، قم: دار الحدیث.
مصباح یزدی، محمدتقی، (۱۳۸۹)، آموزش عقاید، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی، (۱۳۹۱)، معارف قرآن: خداشناسی، کیهانشناسی، انسانشناسی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصطفوی، حسن، (۱۳۶۰)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطهّری، مرتضی، (۱۳۷۲)، مجموعه آثار شهید مطهری(ره)، قم: صدرا.
مظفّری، محمدحسین، (۱۳۸۹)، کرامت انسان از دیدگاه ادیان توحیدی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و علوم انسانی.
مفضّل، بن عمر، (بیتا)، توحید المفضل، قم: انتشارات داوری.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، (۱۳۷۵)، پیام امام امیرالمؤمنین، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
ملاصدرا، محمدبن ابراهیم، (۱۳۶۶)، تفسیر صدرالمتألهین (تفسیر القرآن العظیم)، قم: انتشارات بیدار.
هاشمی رفسنجانی، علی اکبر، (۱۳۷۱)، تفسیر راهنما، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
Baldwin, James M, (1998), Dictionary of Philosophy and Psychology، New York: University of Chicago Press.
Encyclopædia Britannica Online.
Irshad Manji, (2011), The Trouble with Islam Today, St. Martin's Press.
Smits, Jan M. (2006), Private Law And Fundamental Ritghs:A Sceptical View.
UDHR, http://www.un.org/en/documents/udhr. | ||
Statistics Article View: 164 PDF Download: 113 |