
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,393 |
Article View | 8,248,466 |
PDF Download | 4,244,917 |
چگونگی بازتاب قصص قرآنی حضرت داوود(ع) و سلیمان(ع) در متون منظوم فارسی | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
Article 2, Volume 18, Issue 1 - Serial Number 35, July 1403, Pages 21-49 PDF (1.11 M) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/qhs.2024.246780.4005 | ||
Authors | ||
محمد علی محمود آبادی1; غلامرضا ستوده* 2; علی اصغر باباصفری3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران. | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
Receive Date: 04 February 2024, Revise Date: 03 September 2024, Accept Date: 03 September 2024 | ||
Abstract | ||
قصص قرآنی بویژه داستان انبیاء الهی همواره یکی از سرچشمههای باروری متون ادبی و زمینهای برای ظهور خلاقیّتهای شاعران بوده است. شاعران بر اساس این داستانها و تلمیح به سرگذشت پیامبران، مضامین مختلف و لطیفی را خلق کرده و گاه ترکیبات تازه و بدیعی را آفریدهاند. در این میان، بررسی چگونگی بازتاب قصص قرآنی در اشعار فارسی و نوع نگاهی که شاعران فارسیگوی به سرگذشت انبیاء الهی داشتهاند، همواره حائز اهمیت بسیار بوده است. از بررسی این اشعار میتوان میزان نفوذ و گسترش معارف قرآنی و یا اسرائیلیات را در جامعه ایرانی برداشت کرده و تحلیلی از سبک دینداری مردم ارائه نمود. در این پژوهش به مطالعه موردی بازتاب قصص قرآنی مربوط به حضرت داوود(ع) و حضرت سلیمان(ع) در متون منظوم فارسی پرداخته شده است. علت انتخاب این دو پیامبر اولاً تنوع ماجراها و قضایای دوران نبوّت ایشان و ثانیاً وجود گزارشهای مشابه در منابع تاریخی دین یهود بوده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد در اکثر موارد، آنچه مورد استناد شاعران فارسیگوی بوده، گزارش قرآن کریم است و در مواردی تلاش شده تا گزارشهای تورات نقد و ابطال شود. | ||
Keywords | ||
قصص قرآنی; حضرت داوود(ع); حضرت سلیمان(ع); شعر فارسی. | ||
References | ||
قرآن کریم.
اربابی، بیژن؛ قملاقی، فائزه (1400ش)، «مطالعه بینامتنی قالیچه داستانی حضرت سلیمان و ملکه سبا»، مجله رهپویه هنرهای صناعی، سال1، شماره1، صص 7-17.
اشرف زاده، رضا (1379ش)، راز خلوتیان؛ شرح غزلیات حافظ، مشهد: نشر گلهر.
انوری، علی بن محمّد (1364ش)، دیوان اشعار، تصحیح: محمد تقی مدرس رضوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
جعفرزاده، مریم؛ شریف پور، عنایتالله (1387ش)، «سیمای پیامبران در شعر صائب تبریزی»، پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی، سال 2، شماره 4، صص 30-41.
حافظ، شمسالدین محمّد (1370ش)، دیوان حافظ، تصحیح: محمّد قزوینی و دکتر قاسم غنی، تهران: نشر اقبال.
خاقانی شروانی، افضل الدین (1382ش)، دیوان اشعار، به کوشش: ضیاءالدین سجادی، تهران: نشر زوّار.
خواجوی کرمانی، کمال الدین (1389ش)، دیوان غزلیات خواجو، گردآورنده: حمید مظفری، کرمان: نشر خدمات فرهنگی.
خوارزمی، محمّد (1399ش)، جواهر الاسرار و زواهر الانوار، تهران: اساطیر.
سعدی، مصلح الدین (1369)، بوستان، تصحیح: غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سنایی، مجدود بن آدم (1362ش)، دیوان اشعار، تصحیح: محمد تقی مدّرس رضوی، تهران: سنایی.
سنگری، محمدرضا؛ حاجی، لیلا (1389ش)، «تجلی عارفانۀ چهرههای قرآنی برخی پیامبران در مثنوی معنوی»، نشریه عرفانیات در ادب فارسی، سال 2، شماره 5، صص 51-66.
سهروردی، شهاب الدین یحی (1348ش)، مجموعه آثار فارسی شیخ اشراق، تصحیح: حسین نصر، تهران: انتشارات پژوهشهای علمی در ایران.
شمیسا، سیروس (1378ش)، فرهنگ تلمیحات، اشارات اساطیری، داستانی، تاریخی و مذهبی در ادبیات فارسی، تهران: نشر فردوس.
صائب تبریزی، محمّدعلی (1377ش)، دیوان اشعار، به کوشش: محمّد قهرمان، تهران: علمی فرهنگی.
طباطبایی، محمدحسین (1367)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: حسین همدانی، قم: بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی.
طبرسی، فضل بن حسن (1380ش)، مجمع البیان، ترجمه: علی کریمی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
طبری، محمّدبن جریر (1367ش)، تفسیر طبری، تصحیح: حبیب یغمایی، تهران: توس.
عطار نیشابوری، فریدالدین محمّد (1384ش)، منطق الطیر، تصحیح: محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین محمّد (1380ش)، دیوان اشعار، تصحیح: تقی تفضّلی، تهران: علمی و فرهنگی.
کلیم کاشانی، ابوطالب (1392ش)، دیوان اشعار، تصحیح: حسین پرتو بیضائی، تهران: انتشارات سنائی.
مکارم شیرازی، ناصر (1371ش)، تفسیر نمونه، قم: دار الکتب الاسلامیه.
مولوی، جلال الدّین محمّد (1372ش)، مثنوی معنوی، تصحیح: محمّد استعلامی، تهران: زوّار.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1361ش)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تصحیح: علی اصغر حکمت، تهران: امیر کبیر.
نجم الدین رازی، عبدالله بن محمّد (1384ش)، مرصاد العباد، تصحیح: محمّد امین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
نصیحت، ناهید؛ پراندوجی، نعیمه (1390ش)، «ریخت شناسی داستان حضرت سلیمان(ع) در قرآن»، مطالعات قرآنی، سال 2، شماره 6، صص 112-124.
نظامی گنجویی، جمال الدین (1375ش)، مخزن الاسرار، تصحیح: حسن وحید دستگردی، تهران: افکار.
نیشابوری، ابواسحاق (1378ش)، قصص انبیاء، تصحیح: حبیب یغمائی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1384ش)، کشف المحجوف، تصحیح: محمود عابدی، تهران: سروش.
یزدان پناه، مهرعلی؛ کندلویی، فاطمه (1389ش)، «سیمای حضرت سلیمان در منظومههای عطار نیشابوری»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادب فارسی، سال 2، شماره 6، صص50-64. | ||
Statistics Article View: 125 PDF Download: 133 |