
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,392 |
Article View | 8,241,941 |
PDF Download | 4,233,529 |
نقش آموزههای قرآنی و حدیثی در گسترش هنجارهای اخلاقی فضیلتگرا در حوزه فردی و اجتماعی | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
Volume 16, Issue 2 - Serial Number 32, January 1402, Pages 391-413 PDF (708.23 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/qhs.2023.77433 | ||
Author | ||
فیروزه حضرتی* | ||
مدرس دانشگاه فرهنگیان و دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
Receive Date: 09 December 2022, Revise Date: 11 March 2023, Accept Date: 08 April 2023 | ||
Abstract | ||
امروز هنجارهای اخلاقی در اکثر جوامع و فرهنگها به عنوان راهنمای رفتاری انسانها عمل کرده و ساختار زندگی اجتماعی را شکل می دهد. این هنجارهای اخلاقی در حوزههای فردی و اجتماعی گستره وسیعی از زندگی اجتماعی انسان ها را دربر میگیرند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی نقش آموزههای دینی اعم از آیات قرآن کریم و احادیث اهل بیت(ع) در گسترش هنجارهای اخلاقی در حوزه فردی و اجتماعی میباشد. بدین منظور از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که از منظر آموزههای دینی، اخلاق را در به سه بخش نظری، تطبیقی و عملی تقسیم میکنند که در بخش عملی یا اخلاق هنجاری با نظریههای اخلاقی مواجهیم که به سه دسته نتیجهگرا، وظیفهگرا و فضیلتگرا تقسیم میشود. اخلاق هنجاری که بخش مهمی از فلسفه اخلاق را شکل میدهد، در پی تبیین نظامی از قواعد و اصول حاکم بر افعال اخلاقی است و بر این اساس، آموزههای فقهی بیان شده توسط اهل بیت(ع)، نقش اساسی در گسترش هنجارهای اخلاقی در حوزه فردی و اجتماعی دارد. این آموزهها در واقع نقش مکمل برای آموزههای قرآنی جهت ساخت جهانی اخلاقی را بر عهده دارند. | ||
Keywords | ||
نظامهای اخلاقی; اخلاق اسلامی; اخلاق فضیلت گرا; هنجارهای اخلاقی | ||
References | ||
قرآن کریم.
آراسته خو، محمد، (1370)، نقد و نگرشی بر فرهنگ اصطلاحات علمی اجتماعی، تهران: گستره.
آریانپور، منوچهر و دیگران، (1385)، فرهنگ انگلیسی به فارسی، تهران: جهان رایانه.
ابن بابویه، محمد بن علی، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی اکبر غفاری قم: دفتر انتشارات اسلامی.
بدوی، عبدالرحمان، (1976)، الاخلاق النظریه، کویت: وکالة المطبوعات.
حسنی بیرجندی، حسین، (1376)، ماهیت اخلاق اسلامی، قم: دار الحدیث
خواص، امیر و دیگران، (1400)، فلسفه اخلاق، قم: دفتر نشر معارف.
رجائی، سید مهدی، (1410ق)، چیستی اخلاق اسلامی، قم، راه دین.
زیمرمن، مایکل جئ، (1377)، «مسئولیت»، مجموعه مقالات برگرفته از دائرةالمعارف فلسفه اخلاق، ویراسته لارنس سی بکر، ترجمه جمعی از مترجمان.
صادقی، مرضیه، (1380)، «بررسی سه دیدگاه اخلاق مبتنی بر فضیلت، اخلاق مبتنی بر عمل و اخلاق مکمل»، فصلنامه مفید، شماره 28.
صمدی، روح الله؛ انصاری، معصومه؛ ﺻﻔﺮی، ﺣﻮرﯾﻪ، (1396)، «ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﯼ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﮑﺎﺗﺐ ﺑﺸﺮﯼ»، مجموعه مقالات اولین کنگره ملی قرآن و علوم انسانی، تهران: انتشارات کنگره.
طباطبایی، محمد حسین، (1412ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین.
طبرسی، محمد بن فضل، (1413ق)، مجمع البیان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
فتحعلی خانی، محمد، (1379)، آموزههاى بنیادین علم اخلاق، تهران: دانشگاه تهران.
فرانکنا، ویلیام کی، (1383)، فلسفه اخلاق، ترجمه: هادی صادقی، قم: کتاب طه.
کراجکی، محمد بن علی، (1410ق)، کنز الفوائد، محقق و مصحح: عبدالله نعمة، قم: دارالذخائر.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
محدث نوری، حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
محسنی، منوچهر، (1376)، مقدمات جامعهشناسی، تهران: نشر دوران.
مسکویه، ابی علی، (1385)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم: انتشارات بیدار.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1381)، دروس فلسفه اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1391)، اخلاق در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه امام خمینى.
مصباح، مجتبی، (1387)، فلسفه اخلاق، قم: انتشارات موسسه امام خمینی.
مطهرى، مرتضى، (1387)، سیری در نهج البلاغه، قم: انتشارات صدرا.
مک ناوتن، دیوید، (1395)، نگاه اخلاقی، ترجمه: حسن میانداری، تهران: سمت.
مکارم شیرازی، ناصر، (1386)، الاخلاق فی القرآن، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب.
مکارم شیرازی، ناصر، (1389)، فضایل و رذایل اخلاقی، قم: نشر نسل جوان.
مکارم شیرازی، ناصر، (1377)، زندگی در پرتو اخلاق، قم: نشر نسل جوان.
مهدوی کنی، محمدرضا، (1397)، نقطههای آغاز در اخلاق عملی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
نراقى، ملامحمد مهدى، (1377)، جامع السعادات، بیروت: نشر اعلمى.
نظری، نصرالله، (1395)، ارزشها و هنجارهای مطلوب اجتماعی از منظر اسلام، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
هادوی تهرانی، مهدی، (1381)، ولایت و دیانت، تهران: مؤسسه فرهنگی خانه خرد. | ||
Statistics Article View: 141 PDF Download: 161 |