News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,500,732 |
| PDF Download | 4,504,160 |
دشوارۀ جریان تواتر در امور نامحسوس؛ برون‌شدی معرفت‌شناختی با تأکید بر مبانی منطق سینوی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 28, Issue 71, January 1403, Pages 159-177 PDF (417.48 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2024.246200.1680 | ||
| Author | ||
| حسین خرسندی امین (خوردوستان)* | ||
| دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| Receive Date: 01 May 2024, Revise Date: 23 July 2024, Accept Date: 13 August 2024 | ||
| Abstract | ||
| منطق‌دانان متواترات را ازجمله یقینیات برشمرده‌اند. آنان حصول یقین ازطریق تواتر را مشروط به جریان تواتر در حوزۀ محسوسات دانسته‌اند؛ به این معنا که آنچه به‌طور متواتر نقل‌شده‌است، درصورتی مفید یقین است که به امری محسوس تعلّق داشته‌باشد. آنان با این شرط، تواتر امور معقول را کنارزده و آن را مفید یقین ندانسته‌اند. مسئله اصلی نوشتار کنونی بررسی جریان تواتر در حیطۀ امور نامحسوسِ مشهود، مانند تجربیات نزدیک به مرگ، است؛ اموری که نه محسوس‌اند تا تواتر آن‌ها به‌اتفاق منطق‌دانان مفید یقین باشد و نه ازطریق تفکر و استدلال به‌دست‌آمده‌اند تا گزارش متعدد آن‌ها به‌اتفاق ایشان یقین منطقی نداشته‌باشد؛ بلکه بدون وساطت حواس ظاهری و تفکر، مشهود و معلوم به علم حضوری انسان اند. آیا نقل متعدد این‌چنین وقایعی ازمنظر منطق سینوی و مبانی آن، همچون تواتر امور محسوسْ مفید یقین منطقی است؟ روشن است که قبول حصول یقین ازطریق تواتر امور نامحسوسِ مشهود زمینه را برای به‌کارگیری آن‌ها در مقدمات برهان فراهم‌می‌سازد. نوشتار پیشِ‌رو با تحلیل روند حصول یقین در تواتر محسوسات ازمنظر منطق سینوی و با تبیین بازگشت متواترات به مجرّبات سپس به اولیات، می‌کوشد امکان حصول یقین ازطریق تواتر امور نامحسوسِ مشهود را اثبات‌کند. | ||
| Keywords | ||
| متواترات; مجرّبات; یقین; منطق سینوی | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1381). الإشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1383). دانشنامه علایی (الهیات) (محمد معین، مصحح). همدان: دانشگاه بوعلی سینا. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1405ق). الشفاء (المنطق) (سعید زاید، محقق). قم: مکتبه آیه‌الله العظمی المرعشی النجفی. بهمنیار بن مرزبان (1375). التحصیل (مرتضی مطهری، مصحح). تهران: دانشگاه تهران. حسین‌زاده، محمد (1392). نگاهی معرفت‌شناختی به گزاره‌های متواتر در اندیشۀ اسلامی. معرفت کلامی، 4(2)، 29-56. قطب‌الدین رازی، محمدبنمحمد (بی‌تا). شروح الشمسیه (عبدالحکیم‌بن‌شمس‌الدین سیالکوتی، به‌حاشیه‌نویسی). بیروت: شرکه شمس المشرق. سبزواری، هادی بن مهدی (1383). اسرار الحکم فی المفتتح و المختتم. قم: مطبوعات دینی. سبزواری، هادی‌بن‌مهدی (1369). شرح المنظومه (علامه حسن‌زاده، مصحح). تهران: نشر ناب. عظیمی، مهدی (1400). منطق و معرفت در اندیشۀ سهروردی؛ شرح منطق حکمه الإشراق (چاپ دوم). تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفة ایران. قطب الدین رازی، محمدبنمحمد (بی‌تا). شرح المطالع. قم: کتبی نجفی. قطب‌الدین رازی، محمدبنمحمد (بی‌تا). شروح الشمسیة. بیروت: شرکه شمس المشرق. قطب‌الدین شیرازی، محمود‌بن‌مسعود (1369). درّه التاج (محمد مشکوه، مصحح). تهران: حکمت. طباطبایی، سید محمدحسین (1416ق). نهایه الحکمه. قم: مؤسسة نشر اسلامی. طباطبایی، سید محمدحسین (1387). برهان (مهدی قوام صفری، مترجم). قم: بوستان کتاب. طوسی، محمد‌بن‌الحسن (1367). اساس الاقتباس (محمدتقی مدرس رضوی، مترجم). تهران: دانشگاه تهران. | ||
|
Statistics Article View: 297 PDF Download: 253 |
||