News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,908 |
| PDF Download | 4,499,467 |
ارزیابی آرای رجالی درباره محمد بن سنان از رهگذر تحلیل متن روایت‌های مفرد او در کتاب الکافی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Volume 17, Issue 2 - Serial Number 34, January 1403, Pages 409-432 PDF (1.02 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2024.246228.3952 | ||
| Authors | ||
| سجاد سلامی1; مژگان سرشار* 2; محمد شریفانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 06 December 2023, Revise Date: 18 February 2024, Accept Date: 08 March 2024 | ||
| Abstract | ||
| محمد بن سنان زاهری (م.220ق) یکی از راویان پر حدیث و تأثیرگذار بر فقه و حدیث امامیه است. از او در کتب اربعه شیعه حدیث‌های زیادی بیان شده است، امّا بزرگان رجالی در خصوص توثیق و تضعیف وی اختلاف نظر زیادی دارند. برخی معتقدند وی متهم به غلو و ضعف است، امّا عده‌ای دیگر سعی در تبرئه‌ی او دارند. رجالیانی که وی را تضعیف کرده‌اند، به ویژه روایت‌های مفرد او را از حیز اعتبار ساقط کرده‌اند. در این نوشتار کوشش شده است تا با بررسی 10 روایت مفرد محمد بن سنان در الکافی و استناد به ادله و شواهد واقعی، آرای رجالی را درباره او مورد ارزیابی قرار دهیم تا شناخت دقیق‌تری از احوال وی به دست دهد. متن این روایت‌ها را با توجه به مخالفت آن‌ها با قرآن، مقایسه با سایر احادیث صحیح متشابه یا مخالف، میزان سازش آن‌ها با عقل و مانند این معیارها ارزیابی کرده‌ایم. مهم‌ترین یافته پژوهش این است که با توجه به بررسی و تحلیل متن روایت‌های ابنسنان که در این مقاله تنها به تعدادی از آن‌ها بسنده شده است، روایت‌ها به دلیل‌های مختلفی دارای ضعف هستند و در نتیجه آرای رجالی ابن‌‌نجاشی و ابن‌‌غضایری در باب ضعیف بودن شخصیت ابنسنان و مردود بودن روایت‌های مفرد وی به صواب نزدیک‌تر است. | ||
| Keywords | ||
| محمد‌بن‌سنان; جرح و تعدیل; روایت‌های مفرد; غلو | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن داود حلی، حسن‌‌بن‌‌علی (1392ش). رجال ابن داود، نجف: المطبعه‌الحیدریه.
ابن غضائری، احمد‌‌بن‌‌حسین (1380ش). الرجال، قم: دارالحدیث، چاپ اول.
ابن قولویه، جعفر‌بن‌محمد (1356ش). کامل الزیارات، نجف اشرف: دارالمرتضویه، چاپ اول.
ابن نجاشی، ابوالعباس احمد‌بن‌علی (1365ش). الرجال، قم: النشر‌الاسلامی، چاپ ششم.
انصارى، مرتضی (1419ق). فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر‌الاسلامى، چاپ اول.
ایزدی فرد، علی اکبر؛ حسینی‌نژاد، مجتبی (1396ش). «وثاقت محمد‌بن‌سنان در ترازوی نقد و بررسی»، علوم حدیث، سال 22، شماره2.
بحرالعلوم طباطبائی، محمدمهدی (1363ش). الفوائد الرجالیه، تهران: مکتبه الصادق، چاپ اول.
برقی، احمد‌بن‌محمد‌خالد (1342ش). الرجال، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
بهاردوست، علیرضا (1390ش). مدخل «حجرات سوره»، دانشنامه جهان اسلام، تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
بهبودی، محمدباقر (1378ش). علل الحدیث، تهران: انتشارات سنا.
بهبودی، محمدباقر (1384ش). گزیده کافی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بهبودی، محمدباقر (1427ق). معرفة الحدیث و تاریخ نشره و تدوینه و ثقافته عند الشیعة الامامیه، دارالهادی.
جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن‌علی (1410ق). الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم: انتشارات داوری، چاپ اول.
حائری، محمد‌‌بن‌اسماعیل (1416ق). منتهی المقال فی احوال الرجال، تحقیق مؤسسه آل‌البیت(ع) لإحیاء‌التراث، چاپ اول.
حرعاملی، محمد‌بن‌حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسه آل‌البیت(ع)، چاپ اول.
حکیم، محسن (1416ق). مستمسک العروة الوثقی، قم: دارالتفسیر.
حجتی، محمدباقر (1395ش). پژوهشی در تاریخ قرآن، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
حلی، نجم‌الدین ابوالقاسم جعفر‌بن‌حسن (1407ق). المعتبر فی شرح المختصر، قم: سیدالشهداء(ع)، چاپ اول.
خمینی، روح‌الله (1390ش). تحریر الوسیله، نجف: دارالکتب‌العلمیه، چاپ دوم.
خوانساری، جمال‌الدین محمد (1366ش). شرح غررالحکم و دررالکلم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
خویی، ابوالقاسم (1409ق). معجم رجال الحدیث، قم: الخوئی‌الإسلامیه، چاپ چهارم.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن، بیروت: دارالقلم و دمشق: الدارالشامیه، چاپ اول.
ستوده، حمید (1390ش). «محمد بن سنان؛ کاوشی در وثاقت و تضعیف»، فصلنامه فقه اهل بیت (ع)، شماره‌های66 و 67.
شوشتری، محمدتقی (1419ق). قاموس الرجال، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
شوشتری، محمدتقی (1387ش). مواعظ، تهران: نشر جعفری‌راد.
طبرسی، فضل بن حسن (1372ش). مجمع البیان، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
طریحی، فخرالدین‌بن‌محمد (1375ش). مجمع البحرین، تهران: مرتضوی، چاپ سوم.
طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه، چاپ چهارم.
طوسی، محمد بن حسن (1420ق). فهرست کتب الشیعه و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، قم: مکتبه‌المحقق‌الطباطبایی، چاپ اول.
عاملی، حسن‌بن‌‌زین‌الدین (1411ق). التحریر الطاووسی، قم: مکتبه آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی، چاپ اول.
عرب، مرتضی؛ نقی‌زاده، حسن (1390ش). «بازکاوی اعتبار رجالی محمد‌بن‌سنان»، دوفصلنامه کتاب قیم، شماره 2.
قرشی بنایی، علی‌اکبر (1412ق). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه، چاپ ششم.
کشی، محمد‌بن‌عمر (1409ق). اختیار معرفه الرجال، مشهد: نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول.
کلباسی، محمد‌بن‌محمد ابراهیم (1380ش). الرسائل الرجالیه، قم: دارالحدیث، چاپ اول.
کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1407ق). الکافی، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحارالانوار الجامعه لدرر الأخبار الائمه الاطهار، بیروت: داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم.
مجلسی، محمدباقر (1378ش). الوجیزه فی علم الرجال، تهران: همایش بزرگداشت علامه مجلسی، چاپ اول.
مجلسی، محمدباقر (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه، چاپ دوم.
مجلسی، محمدتقی (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم.
مفید، محمد‌بن‌محمد‌بن‌نعمان (1413ق). الرد علی أصحاب العدد، قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، چاپ اول.
منصور، عبدالحمید یوسف (بی‌تا). نیل الخیرات فی القراءات العشرة، مصر: دار‌ابن‌خلدون للتراث.
مهدوی‌راد، محمد‌علی؛ جباری، امیرعطاالله (1391ش). «محمد بن سنان از ورای دیدگاه‌ها»، حدیث پژوهی، شماره8.. | ||
|
Statistics Article View: 208 PDF Download: 267 |
||