News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,444 |
| Article View | 8,509,632 |
| PDF Download | 4,507,253 |
شاخص‌های برنامه درسی هویت‌بخش در منظومه فکری مقام معظم رهبری | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| Volume 12, Issue 26, July 1403, Pages 31-49 PDF (521.39 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/esi.2024.245954.1750 | ||
| Author | ||
| حسن نجفی* | ||
| استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 03 March 2024, Revise Date: 26 May 2024, Accept Date: 15 June 2024 | ||
| Abstract | ||
| برنامه درسی هویت‌بخش طرحی منسجم و منعطف است که می‌کوشد تا به یادگیرنده کمک کند گذشته، حال و آیندۀ خویش را بشناسد و بنابر آن موضع خود را در برابر پدیده‌های عالم و وقایع اجتماعی مشخص سازد. پشتوانۀ این برنامۀ درسی در تربیت اسلامی، معارفی برآمده از قرآن کریم، احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام و دیدگاه اندیشمندان بود. از آنجا که مقام معظم رهبری در زمرۀ برجسته‌ترین اندیشمندان اسلامی است با اندیشۀ قرآنی-روایی خویش، اهتمام ویژه‌ای در معرفی هویت انسان و ضرورت تکوین و تعالی آن در برنامه‌های درسی و تربیتی داشته است. روش انجام پژوهش، تحلیلی-استنتاجی بوده که از نوع پیش‌رونده و به‌منظور تحلیل اطلاعات از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که منظور از شاخص، نشانۀ برجسته‌ای است که جلب توجه می‌کند و بر اساس این تعریف، برنامۀ درسی هویت‌بخش در منظومۀ فکری مقام معظم رهبری دارای نشانه‌هایی چون پرسشگری، تفکر، تعلق‌زدایی از غیر، قدم گذاشتن و حرکت در مسیر، مراقبت‌کننده از نفس و تعالی وجودی طی لقاء الهی است. حلقۀ اتصال این برنامه درسی فطرت‌مندی بوده و خداوند حکیم استعداد رسیدن به پاسخ‌های مربوط به گذشته (مبدأ)، حال (مسیر) و مقصد (آینده) را به‌طور فطری در وجود انسان قرار داده است. بر این اساس یادگیرنده به اندازه‌ای که سرمایه‌ها و استعدادهای فطری خود را تحقق بخشد مستعد لقاء الهی خواهد بود. | ||
| Keywords | ||
| انسان; هویت دینی; برنامه درسی; دیدگاه مقام معظم رهبری | ||
| References | ||
|
قرآن کریم(1398). (محمدمهدی فولادوند، مترجم). تهران: پیام عدالت.
پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری به نشانی زیر:
حسین‌زاده، ام‌البنین (1401). واکاوی انواع هویت مبتنی بر رویکرد فطرت‌گرای توحیدی در کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی. دوفصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 10(1)، 259-231.
حسینی خامنه‌ای، سیدعلی (1400). درس خارج فقه، مقابله با خواهش‌های نفسانی.
حسینی خامنه‌ای، سیدعلی (1394ق). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (جلسه ششم [نویدها]). تهران: اندیشه تمدن‌ساز.
خوانساری، جمال الدین محمد (1366). شرح غُرر الحکَم و دُرَر الکَلم. تهران: دانشگاه تهران.
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. تهران: عالی انقلاب فرهنگی.
دبیرخانه شورای عالی آموزش‌وپرورش (1391). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
دیلمی، حسن بن محمد (1408ق). اعلام الدین فی صفات المؤمنین. قم: مؤسسه آل البیت.
ذاکری، مختار (1398). تحلیل و تبیین عمل تعلیم و تربیت در پرورش هویت بر مبنای مبانی و فرایندهای هویت‌یابی. فصلنامه آموزش پژوهی، 5(4)، 134-113.
سلمانی‌اردانی، محمدعلی؛ و شفیع‌پور مطلق، فرهاد (1400). ارزیابی عوامل چهارگانۀ موثر بر توسعۀ برنامه درسی هویت‌ساز دینی ادراک شده با میانجی‌گری جهان‌بینی فردی (مورد مطالعه: دبیران متوسطه شهر اصفهان). فصلنامه مهارت‌های روان‌شناسی تربیتی، 12(4)، 29-1.
سید رضی (1401). نهج‌البلاغة (محمد دشتی، مترجم) (چاپ 4). مشهد: بِه‌نشر.
ظریفیان، فرشته؛ عبدخدایی، سعید؛ و آقامحمدیان، حمیدرضا (1401). تدوین برنامه آموزش خودشناسی با رویکرد صدرایی. ماهنامه جامعه شناسی ایران، 5(11)، 4785-4773.
فضلی، رخساره (1398). شکل‌گیری و تکوین هویت کودکان در دوره پیش‌دبستان. فصلنامه رشد آموزش پیش‌دبستانی، 11، 8-6.
معین، محمد (1386). فرهنگ معین: دوره چهارجلدی. تهران: نگارستان کتاب.
مهنا، محمدتقی (1391). راهکارهای تقویت هویت دینی در برنامه درسی دوره ابتدایی از دیدگاه آموزگاران و مدیران مدارس ابتدایی شهرستان لالجین. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور، همدان، ایران.
نجفی، حسن (1400). طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی هویت دینی مبتنی بر تفسیر المیزان در دوره اول متوسطه. (رساله دکتری). دانشگاه علامه طباطبائی(ره)، تهران، ایران.
نوذری، محمود (1401). تربیت دینی در دوره دبستان و دبیرستان. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
Avramović, S (2016). Religious Education in Public Schools and Religious Identity in Post-Communist Serbia. Annals FLB – Belgrade Law Review. (3), 25 – 56. Conrad, F, Toepfer, J (1992). Curriculum For Identity: A Middle Level Educational Obligation. Middle School Journal. 23(3), 3-10. Krakowski, M (2017). Developing and Transmitting Religious Identity: Curriculum and Pedagogy in Modern Orthodox Jewish Schools, Journal of Contemporary Jewry. 37(3), 433-456. Neilsen, R, Arber, R, Weinmann, M (2017). Re-Imagining Asian Religious Identity: Towards a Critical Pedagogy of Religion and Race in Australian Schools. Journal of Science Education. (49), 1-15. Phalet, K, Baysu, G, Verkuyten, M (2010). Political Mobilization of Dutch Muslims: Religious Identity Salience, Goal Framing, and Normative Constraints. Journal of Social Issues. 66(4), 759-779. Rissanen, I (2014). Developing Religious Identities of Muslim Students in the Classroom: A Case Study from Finland. Journal of Religious Education. 36(2), 123-138. Visser-Vogel, E, Westerink, J, Janneke, D K, Barnard, M, Bakker, C (2012). Developing a Framework for Research on Religious Identity Development of Highly Committed Adolescents. Journal of Religious Education.107(2),108-121. Wang, T, J (2012). Religious Identity Formation Among Adolescents: The Role of Religious Secondary Schools. International Christian Community of Teacher Educators Journal. 7(2), 1-5. Williams, K (1999). Faith and the Nation: Education and Religious Identity in the Republic of Ireland. British Journal of Educational Studies banner. 47(4), 317-331. | ||
|
Statistics Article View: 457 PDF Download: 382 |
||