دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,509,448
PDF Download4,507,002
حبیب‌نژاد, ., مرادیان نیری, . (2024). بایسته‌های حقوقی مواجهه با آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی در نظم حقوقی ایران. Islamic Political Thought, 25(3), 629-672. doi: 10.30497/law.2024.246139.3525
سیداحمد حبیب‌نژاد; محمدرضا مرادیان نیری. "بایسته‌های حقوقی مواجهه با آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی در نظم حقوقی ایران". Islamic Political Thought, 25, 3, 2024, 629-672. doi: 10.30497/law.2024.246139.3525
حبیب‌نژاد, ., مرادیان نیری, . (2024). 'بایسته‌های حقوقی مواجهه با آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی در نظم حقوقی ایران', Islamic Political Thought, 25(3), pp. 629-672. doi: 10.30497/law.2024.246139.3525
حبیب‌نژاد, ., مرادیان نیری, . بایسته‌های حقوقی مواجهه با آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی در نظم حقوقی ایران. Islamic Political Thought, 2024; 25(3): 629-672. doi: 10.30497/law.2024.246139.3525

بایسته‌های حقوقی مواجهه با آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی در نظم حقوقی ایران

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 7, Volume 25, Issue 3 - Serial Number 65, July 1403, Pages 629-672    PDF (792.62 K)
Document Type: مقاله پژوهشی
DOI: 10.30497/law.2024.246139.3525
Authors
سیداحمد حبیب‌نژاد1; محمدرضا مرادیان نیری* 2
1دانشیار، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.
2دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
Receive Date: 09 April 2024,  Accept Date: 20 May 2024 
Abstract
از جمله شریان‌های اصلی اقتصاد سرمایه‌داری که در عصر رسانه جایگاه ممتازی یافته، تبلیغات تجاری است. خصوصاً اگر این تبلیغات از طریق رسانه‌ای فراگیر و مؤثر مانند تلویزیون منتشر شود، انتظار بیشتری از تأثیر آنان بر شهروندان می‌رود. لذا از آن جهت که در برخی موارد ممکن است تا محتوای تبلیغات تلویزیونی واجد آثار ضدفرهنگی شده و نظم، مصلحت و خیر عمومی را به مخاطره بیاندازد، دولت‌ها به تنظیم‌گری آن روی می‌آورند. در ایران، با توجه به ماهیت دولتی و رایگان بودن تلویزیون و همچنین وجود فرهنگ اصیلِ ملی آیینی که حراست از آن موضوعیت دارد، مطالعه این تنظیم‌گری حقوقی ضرورت بیشتری می‌یابد. در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی به این سؤال پاسخ داده می‌شود که «در نظم حقوقی ایران چه هنجارهای حقوقی در مواجهه با آثارضدفرهنگی تبلیغات تجاری وجود داشته و تنظیم‌گری حقوقی آثار ضدفرهنگی این آگهی‌های بازرگانی به چه نحوی صورت می‌پذیرد؟». یافته‌های این جستار نشانگر آن است که علیرغم وجود هنجارهای حقوقی متعدد وضع‌شده جهت تحدید آثار ضدفرهنگی تبلیغات تلویزیونی، اهداف آن محقق نشده و این هنجارهای پراکنده اجرایی نمی‌شوند. علاوه بر پراکندگی تقنینی، واحد انگاشتن مرجع تقنین، مرجع اجراء، مرجع نظارت، مرجع جرم‌انگاری و مرجع دادرسی پیرامون تبلیغات تلویزیونی و سپردن همه این نقش‌های خطیر به اداره کل بازرگانی سازمان صداوسیما، بر ناکارآمدی و نابسامانی وضعیت فرهنگی آگهی‌های بازرگانی در سیمای ملی افزوده است. وانگهی، این نقیصه به تخریب فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی سرعت بخشیده است.
Keywords
تبلیغات تلویزیونی; آگهی‌های بازرگانی; حقوق رسانه; قوانین تبلیغاتی; فرهنگ; عدالت اجتماعی
References
  1. آشوری، داریوش (1381). تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ. تهران: آگه.
  2. آقامحمدی، اکرم (1400). مطالعه تطبیقی ضوابط و مقررات تبلیغات بازرگانی گمراه‌کننده؛ مفهوم، معیارها و ضمانت اجراها. مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات فرهنگی و آموزش.
  3. آقامحمدی، اکرم و محسنیان، سیدعلی (1401). بازطراحی جایگاه نهاد تنظیم‌گر تبلیغات بازرگانی درایران. مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات فرهنگی و آموزشی.
  4. اسماعیلی، محسن (1385). حقوق تبلیغات بازرگانی در ایران و جهان. تهران: شهر.
  5. اسماعیلی، محسن (1399). تعامل حقوق و اخلاق در تبلیغات بازرگانی با تأکید بر آثار آن بر حقوق خصوصی اشخاص. رسانه‌های دیداری و شنیداری (ویژه‌نامه همایش رسانه ملی و تبلیغات بازرگانی)، صص 11-36. doi: 10.22085/javm.2021.254181.1630
  6. اکبری، کمال و لطفی خاچکی، بهنام (1397). تحلیل نشانه‌شناختی آگهی‌های بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران از منظر سبک زندگی. رسانه‌های دیداری و شنیداری، دوره 13، شماره 27، صص. 149-186. doi: 10.22085/jrtv.2018.70648
  7. اکبری، محسن، دوستدار، محمد، مسعودی‌فر، میثم و نویدی، مهناز (1397). تأثیر تبلیغات تلویزیونی بر مصرف‌گرایی و وابستگی عاطفی بین افراد. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 15، شماره 56، صص. 197-224. doi: 10.22034/jcsc.2019.37360
  8. انصاری باقر و هاشمیان، منیژه (1396). مطالعه تطبیقی حدود تبلیغات تجاری خطاب به کودکان در تلویزیون. مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره 1، صص. 67-84. doi: 10.22059/jcl.2017.62523
  9. اویسی، سعیده، افراشی، آزیتا و مدرسی تهرانی، یحیی (1399). بازنمایی مفهوم زن در تبلیغات؛ رویکردی اجتماعی، معنا-نشانه‌شناختی. مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و رسانه، دوره3، صص. 61-92. doi: 10.22034/jiscm.2021.253677.1152
  10. بروجردی علوی، مهدخت و ایرانی پورنظری، الهه (1390). میزان انطباق تبلیغات بازرگانی شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما. علوم اجتماعی، شماره 54، صص. 235-268. doi: 10.22054/qjss.2011.884
  11. بودریار، ژان (1400). جامعه مصرفی (پیروز ایزدی، مترجم). تهران: ثالث.
  12. بیرو، آلن (1380). فرهنگ علوم اجتماعی (باقر ساروخانی، مترجم). تهران: کیهان.
  13. پستمن، نیل (1375). زندگی در عیش، مردن در خوشی (صادق طباطبایی، مترجم). تهران: اطلاعات.
  14. تقی‌آبادی، مسعود و تقی‌آبادی، حمید (1396). بازنمایی ستاره ورزشی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی؛ نشانه‌شناسی تبلیغات شامپو کلیر و روغن‌موتور کاسپین. مدیریت ارتباطات در رسانه‌های ورزشی، سال 5، شماره پیاپی 18، صص. 55-67.
  15. تقی‌زاده، جواد، وفایی، عباس و عباسی، بیژن (1400). ماهیت حقوقی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. حقوق اداری، شماره 28.
  16. جعفری هفتخوانی، نادر و چابکی، رامین (1388). سیاست‌گذاری تبلیغات تجاری در جمهوری اسلامی ایران. نامه فرهنگ و ارتباطات، شماره 1، صص. 5-30.
  17. جمعی از نویسندگان (1400). محشای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده شورای نگهبان (جلد 1).
  18. خواجه‌ییان، داتیس (1391). چالش‌های مدیریت تلویزیون در عرصه تبلیغات رسانه‌ای؛ بررسی تحولات ناشی از ورود رسانه‌های نوین بر بازار آگهی‌های تلویزیونی. رسانه، شماره 1، صص. 165-186.
  19. خورسندیان، محمدعلی و چیت‌ساز، فاطمه (1394). مبانی مسئولیت ناشی از تبلیغات بازرگانی. مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 2، صص. 165-185. doi: 10.22059/jlq.2015.54443
  20. دفلور، ملوین و دنیس، اورت (1387)، شناخت ارتباطات جمعی (سیروس مرادی، مترجم). تهران: دانشکده صداوسیما.
  21. رستمی، ولی (1400). گفتارهایی در حقوق اداری. تهران: خرسندی.
  22. رفیع‌پور، فرامرز (1378). آناتومی جامعه یا آشفتگی اجتماعی. تهران: سهامی انتشار.
  23. سلیمی، علیرضا؛ یوسف، مهدی و حسینی، علیرضا (1399). روندپژوهی رعایت قواعد و موضوعات فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی. رسانه‌های دیداری و شنیداری، دوره 14، شماره 33. doi: 10.22085/javm.2020.204489.1417
  24. شایگان، داریوش (1398). آسیا در برابر غرب. تهران: فروزان روز.
  25. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1385). حقوق اداری. تهران: میزان.
  26. عبداللهیان، حمید و حسنی، حسین (1391). نحوه بازنمایی ارزش‌های فرهنگی در تبلیغات تجاری؛ تحلیل نشانه‌شناختی آگهی‌های تلویزیونی در ایران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره 1، شماره 1، صص. 89-118. doi: 10.22059/jisr.2012.36549
  27. غمامی، سیدمحمدمهدی (1401). تنقیح قوانین رسانه‌ای. پژوهش‌های ارتباطی، شماره 3، صص. 29-53. doi: 10.22082/cr.2022.555671.2366
  28. قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان.
  29. قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1396). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: نشر میزان.
  30. قانع، احمدعلی و پورصیامی، سعید (1393). بررسی فقهی تبلیغات تجاری. پژوهش‌نامه فقهی، سال 1، شماره 2، صص. 115-142. 142. doi: 10.30497/fiqh.2014.2437
  31. قندهاریون، عذرا و رستمی، محبوبه (1396). کلیشه‌سازی آرمان‌شهر در تبلیغات تلویزیونی ایران؛ بررسی آگهی‌های بازرگانی لوازم خانگی. رسانه و فرهنگ، سال 7، شماره 1، صص. 85-103.
  32. کریمی علویجه، محمدرضا و عزیزیان، غزاله (1396). اولویت‌بندی کدهای اخلاقی در تبلیغات تلویزیونی. پژوهش‌های ارتباطی، سال 24، شماره 3، صص. 117-146. doi: 10.22082/cr.2017.56929.1256
  33. کلهر، سینا (1397). تحلیل وضعیت نظام حقوقی تبلیغات بازرگانی در ایران. مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات فرهنگی.
  34. کوفمان، ران (1384). تبلیغات؛ گذشته، حال، آینده. سیاحت غرب، سال 1، شماره 24، صص. 5-18.
  35. گیبینز، جان آر و ریمر، بود (1381). سیاست پست‌مدرنیته؛ درآمدی بر فرهنگ و سیاست معاصر (منصور انصاری، مترجم). تهران: گام نو.
  36. اللهیاری، محدثه (1394). محتوای قواعد تبلیغ تلویزیونی در ایران. علوم خبری، شماره 13.
  37. محسنیان، سیدعلی (1398). بررسی گزینه‌های سیاسی تعریف شخصیت حقوقی صداوسیما. مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ.
  38. منتظرقائم، مهدی و حسینی، سیدعباس (1396). بازنمایی جامعه آرمانی در آگهی‌های بازرگانی تلویزیون در جمهوری اسلامی ایران. اسلام و مطالعات اجتماعی، سال 4، شماره 4، صص. 142-168. doi: 10.22081/jiss.2017.64515
  39. منشدی‌پور، فریده (1401). بازنمایی فرهنگ و سبک زندگی ایرانی-اسلامی در تبلیغات تجاری تلویزیون. جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی، دوره 1، شماره 1. صص. 68-81.
  40. منصوری، علیرضا (1391). درباره خودمختاری صنعت رسانه و تبلیغات. رسانه و فرهنگ، سال 2، شماره 1، صص. 49-72.
  41. مهدی‌زاده، شراره و آذر براءگزاز، سمیه (1394). تحلیل محتوای تصویر زن در تبلیغات تلویزیون. مطالعات زن و خانواده، دوره 4، شماره 1، صص. 139-169. doi: 10.22051/jwfs.2016.2350
  42. میرشاهی، سعید (1386). ناهنجاری تبلیغات تلویزیونی ایران. توسعه مهندسی بازار، سال 1، شماره 1، صص. 37-39.
  43. نقیب‌السادات، سیدرضا و فرهمندزاد، انسیه (1398). بازنمایی مصرف در تبلیغات بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران؛ شبکه اول و دوم سیما. رسانه‌های دیداری و شنیداری، سال 13، شماره 4، صص. 191-219. doi: 10.22085/javm.2020.199645.1394
  44. هاشمی، سیدمحمد (1402). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد 1). تهران: میزان.
  45. یوسف، مهدی، سلیمی، علیرضا و حسینی، سیدعلیرضا (1398). کنکاشی در رعایت قواعد فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی. پژوهش‌های ارتباطی، دوره 26، شماره 97. doi: 10.22082/cr.2019.106256.1816
  46. Danesi, M. (2002). Understanding media semiotics. New York, NY: Oxford University Press.
  47. Hackley, C. (2005). Advertising and promotion: Communicating brands. London, England: Sage Publications.
  48. Simon, R. K. (1999). Trash culture. Berkeley, CA: University of California Press.
  49. Wharton, C. (2013). Advertising as culture. Bristol, England: Intellect Ltd.
Statistics
Article View: 422
PDF Download: 448


Journal management system. designed by sinaweb