News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,941 |
| PDF Download | 4,499,596 |
واکاوی مانعیت بدهکاری زوج از بابت مهریه و نفقه از حصول استطاعت برای حج | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 2, Volume 29, Issue 80, February 1403, Pages 35-53 PDF (578.38 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2024.244680.1923 | ||
| Author | ||
| سید محمود هل اتایی* | ||
| استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 13 June 2023, Revise Date: 06 August 2023, Accept Date: 03 September 2023 | ||
| Abstract | ||
| حق مطالبة مهریه و نفقه، ازجمله حقوقی است که زوجه برعهدة زوج دارد. نفقه درزمرة دیون زوج است و مهریه نیز در بیشتر مواقع، از حقوق مالی دینی است. گاهی زوج افزون‌بر نفقه و مهریه، دیون دیگری دارد که باید به بستانکاران بپردازد. گذشته از تردیدهایی که دربارة تقدم نفقه و مهریه بر دیگر دیون وجود دارد، باید دید آن دو، چه سرنوشتی جهت استطاعت مالی زوج برای حج ایجاد میکنند؛ زیرا مهمترین شرط وجوب حج، استطاعت مالی است و یکی از موضوعاتی که میتواند تحقق این شرط را با اشکال مواجه سازد، بدهکاری زوج به زوجه ازبابت مهریه و نفقه است. دربارة مانعیت دَین از استطاعت مالی چند فرضیه وجود دارد که عبارت‌اند از: مانعیت دین از حصول استطاعت، عدم مانعیت دین از حصول استطاعت و وجوب حج، تزاحم میان دین و حج و تقدم آنی که سبب ایجادش جلوتر بوده است و تخییر میان ادای دین و انجام فریضه حج. روشی که در این پژوهش اتخاذ شده است، شیوة توصیفی ـ تحلیلی است که نتیجة آن عبارت است ازاینکه مشهور فقیهان امامیه، دَین را مانع از تحقق استطاعت میدانند؛ اما نظریة درست این است که مکلف در انتخاب دین و تشرف به حج آزاد است. | ||
| Keywords | ||
| استطاعت; تخییر; حج; دَین; مهریه; نفقه | ||
| References | ||
|
ابن‌بابویه، محمد بن علی (1413 ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن‌غضائری، احمد ابى عبدالله (1364). الرجال. قم: دار الحدیث.
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1425 ق). کتاب الحج. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
بحرانى، یوسف بن احمد (1405 ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة . قم: دفتر انتشارات اسلامی.
تبریزی، جواد (1423 ق). التهذیب فی مناسک العمرة والحج. قم: دار التفسیر.
حر عاملی، محمد بن حسن (1425 ق). اثبات الهداة بالنصوص والمعجزات. بیروت: اعلمی.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم السلام).
حسینی شاهرودی، محمود (1402 ق). کتاب الحج. قم: مؤسسه انصاریان.
حکیم، محسن (1416 ق). مستمسک العروة الوثقی. قم: مؤسسه دار التفسیر.
خمینی، روح‌الله (بیتا). تحریر الوسیلة. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
خوئی، ابوالقاسم (1422 ق). مصباح الأصول. قم: مکتبة الداوری.
خوئی، ابوالقاسم (1411 ق). مناسک الحج. قم: چاپخانه مهر.
سبزواری، عبدالأعلی (1413 ق). مهذب الأحکام. قم: مؤسسة المنار.
شهید اول، محمد بن مکی (1417 ق). الدروس الشرعیة. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1404 ق). جواهر الکلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صفایی، حسین؛ امامی، اسدالله (1390). حقوق خانواده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طباطبائى، محمد حسین (1390 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طوسی، محمد بن حسن (1390 ق). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (1407 ق). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، محمد بن حسن (1373). رجال الطوسی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
طوسی، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413 ق). مختلف الشیعة. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1412 ق). منتهی المطلب. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق (علیه السلام).
فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1418 ق). تفصیل الشریعة. بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
فاضل هندی، محمد بن حسن (1416 ق). کشف اللثام والإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
کاتوزیان، ناصر (1387). دوره مقدماتی حقوق مدنی: اموال و مالکیت. تهران: نشر میزان.
کلینى، محمد بن یعقوب (1429 ق)، الکافی. قم: دار الحدیث.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (1403 ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق سبزوارى، محمدباقر بن محمدمؤمن (1423 ق). کفایة الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
موسوی عاملی، محمد بن علی (1411 ق). مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام. بیروت: مؤسسه آل البیت (علیهم السلام).
نجاشی، احمد بن علی (1365). رجال النجاشی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
نراقی، احمد بن محمد مهدی (1415 ق). مستند الشیعة. قم: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام).
نوری، حسین بن محمدتقی (1408 ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم السلام).
یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم (1409 ق). العروة الوثقى فیما تعم به البلوى. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. | ||
|
Statistics Article View: 276 PDF Download: 370 |
||