News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,585,042 |
| PDF Download | 5,346,851 |
سنن الهی به مثابه قواعد قوام‌بخش در هستی جامعه و تبیین لوازم آن | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 13, Volume 22, Issue 1 - Serial Number 43, March 1403, Pages 249-270 PDF (843.46 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2024.244282.1829 | ||
| Authors | ||
| احمد صادقی1; محمدعلی عبداللهی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری کلام امامیه، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| Receive Date: 25 April 2023, Revise Date: 25 December 2023, Accept Date: 02 February 2024 | ||
| Abstract | ||
| جامعه، از آن حیث که در سلسله ممکنات قرار دارد، در هستی‌اش نیازمند واجب است. خداوند، به عنوان فاعل و خالق عالم ممکنات، هستی جامعه را از طریق اراده‌ها و کنش‌های انسانی به آن اعطا می‌کند، به گونه‌ای که وجود جامعه با عدم آن قابل جمع نیست. سنن الهی، که در ساختارهای وحیانی و عقلانی به آنها معرفت پیدا می‌کنیم، زمینه‌ساز هستی ما و تمام واقعیت‌های دیگر است. همان گونه که واقع‌گرایی پیش‌شرط وجود ما و تمام نظریات علمی و عقلی است، سنن الهی نیز به همان میزان و با همان گستردگی زمینه حیات فردی و اجتماعی ما را مهیا می‌کند. بر این اساس، جامعه مجموعه‌ای از سنن الهی است که برای ظهور نیازمند به کنش جمعی است. سنن الهی، به مثابه قواعد قوام‌بخش، نقش علّی در تحقق و بقای جامعه ایفا می‌کنند. پذیرش این امر لوازمی به دنبال خواهد داشت، که این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به برخی از آنها می‌پردازد، و از آن جمله است: محوریت یافتن فطرت انسانی در فهم سنن الهی و تکون جامعه، عکس الحمل بودن حمل سنت بر جامعه، لزوم تجرد جامعه، دفع نسبی‌گرایی و حفظ اختیار و مسئولیت انسانی. | ||
| Keywords | ||
| سنن الهی; فاعلیت خداوند; هستی‌شناسی جامعه; قواعد قوام‌بخش | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
اسکیدمور، ویلیام. 1392. تفکر نظری در جامعه‌شناسی. ترجمۀ گروهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
آرون، ریمون. 1396. مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی. تهران: علمی و فرهنگی.
پارسانیا، حمید. 1395. جهان‌های اجتماعی. قم: کتاب فردا.
پویمن، لوئیس پی. 1387. معرفت‌شناسی (مقدمه‌ای بر نظریه شناخت). تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
جوادی آملی، عبدالله. 1386-الف. رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، ج. 3. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1386-ب. سرچشمه اندیشه، ج. ۳. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1387. منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1389. جامعه در قرآن. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1394. اسلام و محیط زیست. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1397. رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه، ج. ۷. قم: اسراء.
صدر، محمدباقر. 1416 ق. السنن التاریخیة والفلسفة الاجتماعیة فی المدرسة القرآنیة. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصصیة للشهید الصدر.
طباطبایی، محمدحسین. 1390. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طباطبایی، محمدحسین. 1416 ق. نهایة الحکمة. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم مؤسسة النشر الإسلامی.
طباطبایی، محمدحسین. 1428 ق. مجموعة رسائل العلامة الطباطبائی. قم: نشر باقیات.
فارابی، محمد بن محمد. 1996. إحصاء العلوم. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
مصباح یزدی، محمد تقی. 1393. آموزش فلسفه. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: نشر دانشگاهی.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1981. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
Berger, Peter L., & Thomas Luckmann. 1991. The Social Construction of Reality. Penguin. Chomsky, Noam. 2007. On Language: Chomsky's Classic Works Language and Responsibility and Reflections on Language. New York: The New Press. Lowith, Karl. 1949. Meaning in History. Chicago: The University of Chicago Press. Marx, Karl, & Frederich Engels. 2007. Manifesto of the Communist Party. New York: International Publisher. Searle, John. 1997. The Construction of Social Reality. New York: Free Press. Searle, John. 2010. Making the Social World. Oxford: Ocford University Press. Wittgenstein, ludwig. 1986. Philosophical Investigations. Translated by Anscombe. Blackwell. | ||
|
Statistics Article View: 378 PDF Download: 498 |
||