News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,583,494 |
| PDF Download | 5,343,335 |
مقایسۀ میان وجهه‌نظرهای سهروردی و شلنبرگ در باب اختفای الهی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 10, Volume 22, Issue 1 - Serial Number 43, March 1403, Pages 177-198 PDF (954.18 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2024.244439.1828 | ||
| Author | ||
| کاظم هانی* | ||
| دانش‌آموخته دکتری فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 22 April 2023, Revise Date: 29 October 2023, Accept Date: 05 December 2023 | ||
| Abstract | ||
| یکی از براهین جدید و معروف در انکار خداوند برهان اختفای الهی است. بر مبنای این برهان، که نخستین بار جان شلنبرگ، فیلسوف معاصر کانادایی، آن را طرح کرده است، اختفاء و پنهان بودن خداوند با عاشقِ مطلق بودن او در تضاد است. در پرتو توجه به این تضاد، مدافعان برهان اختفای الهی وجود خداوند را انکار کرده‌اند. شیخ شهاب‌الدین سهروردی با اتخاذ رویکردی نو به مسائل هستی و معرفت، دیدگاهی متفاوت از نظریۀ فوق ارائه کرده است. سهروردی خداوند را نورالانوار می‌نامد. در نظر او، ذات خداوند چیزی جز نوریتش نیست و نور نیز امری ظاهر و آشکار است. بنابراین لازم می‌آید که ذات خداوند نیز ظاهر و آشکار باشد. البته سهروردی نیز به بحث اختفای الهی و نسبت آن با نفس انسانی توجه کرده است. در نگاه سهروردی، اختفای الهی به دلیل عدم توجه انسان به مبدأ عالم (نورالانوار) و غفلت او از وجه وجودی (نورانی) خودش است. اما در نظر شلنبرگ، عامل پنهان بودن و خفای الهی خودِ خداوند است و مسئولیت کمتری متوجه انسان است. این نوشتار با روشی توصیفی-تحلیلی، ضمن مقایسۀ آرای سهروردی و شلنبرگ در باب اختفای الهی، درصدد است این امر را تبیین کند که چگونه ذات خداوند در عین ظهور و آشکارگی می‌تواند مخفی باشد، اما این اختفاء به ذات او برنگردد. | ||
| Keywords | ||
| شلنبرگ; اختفای الهی; سهروردی; نور; نورالانوار; نفس; آشکارگی | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. 1364. شعاع اندیشه و شهود در فلسفۀ سهروردی. تهران: حکمت.
بدوی، عبدالرحمن. 1383. تاریخ اندیشه‌های کلامی در اسلام: اشاعره-معتزله، ج.1. ترجمۀ حسین صابری. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
امین رضوی، مهدی. 1377. سهروردی و مکتب اشراق. ترجمۀ مجدالدین کیوانی. تهران: نشر مرکز.
سهروردی. شهاب‌الدین یحیی. 1385. المشارع و المطارحات. ترجمه و تحشیۀ سید صدرالدین طاهری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی. 1377. قصه‌های شیخ اشراق. به کوشش جعفر مدرسی صادقی. تهران: مرکز.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی. 1380. مجموعه مصنفات شیخ اشراق، 4 جلد. تصحیح، تحشیه و مقدمۀ هانری کربن، سید حسین نصر، نجفقلی حبیبی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شیرازی، قطب‌الدین. 1383. شرح حکمه الاشراق. به اهتمام عبدالله نورانی و مهدی محقق. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ضیایی، حسین. 1384. معرفت و اشراق در اندیشۀ سهروردی. ترجمۀ سیما سادات نوربخش. تهران: فرزان روز.
کربن، هانری. 1352. تاریخ فلسفۀ اسلامی. ترجمۀ جواد طباطبایی. تهران: کویر.
مجلسی، محمدباقر. 1403 ق. بحارالانوار: الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
محمدپور، سکینه، و امیرعباس علیزمانی. 1397. «شلنبرگ، هیک و سوئین‌برن در مواجهۀ با مسئلۀ خفای الهی». فلسفه دین، 15(2): 341-364.
نصر، سید حسین. 1386. تاریخ فلسفۀ اسلامی. ترجمۀ جمعی از استادان. ج.2. تهران: حکمت.
یزدان‌پناه، سید یدالله. 1389. حکمت اشراق. ج.1. تهران: سمت.
Drange, Theodore. 1998. Nonbelief and Evil: Two Arguments for the Nonexistence of God. University of Michigan. Nietzsche, Friedrich. 1997. Daybreak: Thoughts on the Prejudices of Morality. Translated by R. J. Hollingdale: Cambridge University Press. Schellenberg, John. L. 1993. Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca and London: Cornell University Press. Schellenberg, John. L. 2013. Evolutionary Religion. Oxford University Press. Schellenberg, John. L. 2015. The Hiddenness Argument: Philosophy’s New Challenge to Belief in God. Oxford University Press. Schellenberg, John. L. 2019. Progressive Atheism: How Moral Evolution Changes the God Debates. London: Bloomsbury Academic. Schellenberg, John. L. 2021. “Comments for My Colleagues.” Roczniki Filozoficzne, LXIX(3): 231-249. | ||
|
Statistics Article View: 580 PDF Download: 699 |
||