News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,444 |
| Article View | 8,509,632 |
| PDF Download | 4,507,253 |
سازماندهی محتوای برنامۀ درسی بر اساس واکاوی مفهوم علم در نگاه جان دیویی و علامه طباطبایی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| Volume 12, Issue 26, July 1403, Pages 79-100 PDF (671.42 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/esi.2024.245358.1693 | ||
| Authors | ||
| ابراهیم راستیان1; مهدی شریعت زاده* 2 | ||
| 1دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 03 November 2023, Revise Date: 15 May 2024, Accept Date: 20 May 2024 | ||
| Abstract | ||
| هدف از انجام این پژوهش، تببین و تحلیل سازماندهی محتوای برنامۀ درسی از منظر جان دیویی و علامه طباطبایی بود. این تحلیل بر اساس نگاه هر یک از دو به معنا و مفهوم علم به دست آمده است. هر دو دیدگاه، فرایندی از شکل‌گیری علم را بیان کرده که شروع آن با مسئله است. پژوهش حاضر با استفاده از روش استتناجی ضرورت عقلی و با تحلیل منطقی داده‌های کتابخانه‌ای مورد مطالعه انجام شد. در این نوشته پس از تحلیل تفصیلی فرایند شکل‌گیری علم از نگاه هر دو اندیشمند این نتیجه حاصل شد که فرایند مذکور میتواند در سازماندهی محتوای برنامه درسی تأثیر به‌سزایی داشته باشد. به همین جهت رویکرد حاکم بر سازماندهی محتوای هر دو دیدگاه، مسئله محوری بود؛ لکن در این نوشتار استدلال‌هایی بیان شده است که نشان می‌دهد مسئله‌محوری از نگاه علامه طباطبایی و جان دیویی با یکدیگر تفاوتهای بنیادی دارند. علت این امر هم به فهم هر یک از ایشان از معنای علم برمی‌گردد. از آنجایی که جان دیویی معنای علم را منحصر در علم تجربی کرده است مسائل او هم در همان سطح باقی می‌مانند؛ لکن علامه طباطبایی علم را در سطحی فراگیرتر معنا می‌کند و مسئله از نگاه او معنای گسترده‌تری پیدا می‌کند. دیویی ناظر به رویکرد خود، به نقد رویکرد موضوع‌محوری پرداخته و صرفاً سازماندهی تلفیقی را مورد تأکید قرار می‌دهد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که نظام فکری علامه طباطبایی با تقریری که از معنا و سطوح مسئله ارائه می‌دهد، میتواند سازماندهی موضوع‌محور و تلفیقی را جمع کرده و ناظر به مسائل مختلف دانش‌آموزان، پیشنهادات جامع‌تری ارائه نماید. | ||
| Keywords | ||
| سازماندهی محتوا; برنامه درسی; مفهوم علم; مسئله‌محوری; جان دیویی; علامه طباطبایی | ||
| References | ||
|
احمدیفر، مهرداد (1386). تبیین رویکرد پیشرفت گرایی در برنامه درسی (با تأکید بر معرفتشناسی جان دیویی) و نقد آن براساس رئالیسم اسلامی (علامه طباطبائی) (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
انصاری، مهناز؛ و شایگانفر، نادر (1398). تبیین نسبت معرفتشناسی ابزارانگارانۀ جان دیویی و رهیافت هرمنوتیکی. دوفصلنامۀ فلسفی شناخت، 12 (2)، 29-48.
پاملا بلوتین ژوزف و دیگران، (1399). فرهنگهای برنامه درسی (محمود مهرمحمدی و دیگران، مترجم). تهران: سمت.
تقی‌پور‌ظهیر، علی (1402). مقدمه‌ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی. تهران: نشر آگه.
راستیان، ابراهیم (1397). تقریر انسانشناسانه اعتباریات بر اساس ماجرای هبوط انسان از منظر علامه طباطبایی. (رساله دکتری). دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
رضایی، مهدی (1399). تببین روششناسی پژوهش استنتاجی ضرورت عقلی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 28 (94)، 85 _ 119.
رهنمایی، سیداحمد (1394). نقد و بررسی فلسفۀ تربیتی جان دیویی. دوفصلنامۀ تحول در علوم انسانی، 2 (4)، 36 – 64.
صالحی، اکبر؛ و یاراحمدی، مصطفی (1387). تببین تعلیم و وتربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر هدفها و روشهای تربیتی. تربیت اسلامی، 3 (7)، 23-50.
طباطبایی، سید محمد حسین (1374). ترجمه تفسیر المیزان (جلد 6 و 15)، (سیدمحمدباقر همدانی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی، سید محمد حسین (1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم (جلد 1و2). قم: مؤسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، سید محمد حسین (1387). بررسیهای اسلامی (جلد 1). قم: مؤسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، سید محمد حسین (1416). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
طباطبایی، سید محمد حسین (1428). رسالة الاعتباریات: نظریة الاعتبار. قم: باقیات.
طباطبایی، سیدمحمد حسین (1371). المیزان فی تفسیر القرآن (جلد 6و 16). قم: محمدی.
طباطبایی، سیدمحمد حسین (1428). مجموعة رسائل العلامة الطباطبائى (صباح ربیعی، محقق). قم: باقیات.
علمالهدی، جمیله (1384). مبانی تربیت اسلامی و برنامه‌ریزی درسی بر اساس فلسفه صدرا. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
فتحی واجارگاه، کوروش (1395). برنامه درسی به سوی هویت‌های جدید. تهران: آییژ.
کاپلستون، فردریک‌چارلز (1386). تاریخ فلسفه: از دکارت تا لایب نیتس (جلد4) (غلامرضا اعوانی، مترجم). تهران: سروش.
کاپلستون، فردریک‌چارلز (1400). تاریخ فلسفه: از بنتام تا راسل (جلد8) (بهاءالدین خرمشاهی، مترجم). تهران: سروش.
مجموعه نویسندگان (1385). کتاب درسی دانشگاهی: ساختار و ویژگیها. تهران: سمت.
ملکی، حسن (1402). مقدمات برنامه ریزی درسی. تهران: سمت.
مهرمحمدی، محمود؛ و صمدی، پروین (1380). برنامه‌های درسی تلفیقی، رویکردی متفاوت با برنامه‌های درسی موضوع‌محوری/دیسیپلینی (شیوه سنتی). فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی، 11(39)، 200- 217.
میلر، جی‌پی (1394). نظریههای برنامه درسی (محمود مهرمحمدی، مترجم). تهران: سمت.
نواک، جورج (1401). پراگماتیسم در سنجش با سوسیالیسم علمی (پرویز بابایی، مترجم). تهران: روزآمد.
Asmund L. Stromnes1991) . (DEWEY'S VIEW ON KNOWLEDGE AND ITS EDUCATIONAL IMPLICATIONS. CRITICAL CONSIDERATIONS. University ofTrondheim, Norway Dewey, J & Dewey. (1915) schools of tomorrow. New York: Dutton and company Dewey, J. (1902). The child and the curriculum. The university of Chicago Dewey, J. (1916) Democracy and. education. New York: Macmillan. Dewey, J. (1917). The Need for a Recovery of Philosophy. http://www.gutenberg.org Dewey, J. (1929). The quest for certainty. New York: perigee. Dewey, J. (1933). How we think: HEATH Dewey, J. (1938). Logic: The theory of inquiry. New York: Henry Holt and Company. Dewey, J. )1925(. Experience and Nature. New York: Dover. Gülşah Coşkun Yaşar،Berna Aslan)2021( Curriculum Theory: A Review Study www.ijocis.com
| ||
|
Statistics Article View: 291 PDF Download: 357 |
||