
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,391 |
Article View | 8,238,358 |
PDF Download | 4,229,176 |
تحلیل اینهمانی شخصی در دنیا و آخرت در فلسفه ابنسینا و ملاصدرا | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 7, Volume 22, Issue 1 - Serial Number 43, March 1403, Pages 105-128 PDF (1.07 M) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2024.244774.1847 | ||
Author | ||
منصور ایمانپور* | ||
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
Receive Date: 30 June 2023, Revise Date: 25 July 2023, Accept Date: 04 September 2023 | ||
Abstract | ||
مسئلۀ اینهمانی شخصی افراد انسانی در طول حیات دنیوی و اخروی یکی از مباحث اساسی در تاریخ فلسفه و الهیات است. فیلسوفان از منظرهای مختلف به بررسی این مسئله پرداخته و آرای متعارضی در این زمینه مطرح کردهاند. این پرسش برای ابنسینا و ملاصدرا نیز تا حدودی مطرح بوده و هر دو فیلسوف در چارچوب نظام فلسفی خویش به بررسی آن پرداختهاند. ابنسینا بر این باور بود که انسان نوع واحدی است که نفس مجرد او، با عوارض و لواحقی، متشخص و متمایز میشود و هویت و تشخص فرد انسانی با بقای آن همچنان محفوظ است، هرچند بدن او تغییر کرده باشد یا به کلی از بین رفته باشد. ملاصدرا نیز طبق مبانی فلسفی خود، به ویژه حرکت جوهری، براین باور بود که هویت آدمی در تحول وجودی به سر میبرد و حرکت اتصالی مساوقِ وحدت شخصی است. بنابراین با بقای این وجود متصل و جامع، هویت فرد در دنیا و آخرت محفوظ است و بر آن اساس میتوان گفت که فرد اخروی همان فرد دنیوی است. گرچه هر دو نظر، بر اساس مبانی فلسفی خود، نکات برجسته و قابل دفاعی دارند، لکن از آنجا که طبق نظر هر دو فلسفه، در حیات اخروی، بدن مادی با ویژگیهای دنیوی حضور ندارد، لذا شناسایی افراد در حیات اخروی توسط ناظر بشری و تطبیق آنها با افراد دنیوی با چالش مواجه است. بررسی این دو دیدگاه از جهات مختلف با رویکرد توصیفی-تحلیلی وظیفهای است که این مقاله آن را بر عهده گرفته است. | ||
Keywords | ||
اینهمانی; هویت شخصی; ابنسینا; ملاصدرا; تشخص | ||
References | ||
ابنسینا. 1363-الف. الالهیات. تهران: ناصر خسرو.
ابنسینا. 1363-ب. المبدأ و المعاد. تهران: دانشگاه تهران.
ابنسینا. 1364. النجاة. تهران: مرتضوی.
ابنسینا. 1375. الاشارات و التنبیهات، ج. 1-2. قم: النشر البلاغة.
ابنسینا. 1382. الاضحویة فی المعاد. تحقیق حسن عاصی. تهران: شمس تبریزی.
ابنسینا. 1385. النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسنزاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ابنسینا. 1404 ق. التعلیقات. تحقیق عبدالرحمن بدوی. قم: سازمان تبلیغات اسلامی.
احسن، مجید، و میلاد نوری. 1396. «مسئله ثبات شخصیت در چارچوب نظریه حرکت جوهری». آینه معرفت، 17(2).
پترسون، مایکل، و دیگران. 1389. عقل و اعتقاد دینی. ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو.
سهروردی، یحیی. 1372. مجموعه مصنفات، ج. 2. تصحیح هنری کربن. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
علویتبار، هدایت، و فاطمه قاسمپور. 1396. «اینهمانی شخصی میان فرد اخروی و فرد دنیوی از دیدگاه جان هیک». حکمت و فلسفه، 13(50): 84-99.
فارابی. 1371. التعلیقات. تحقیق جعفر آل یاسین. تهران: حکمت.
قاضوی، سید محمد، و محمد جعفری. 1400. «بررسی ملاک اینهمانی عددی نفس از دیدگاه ابنسینا و صدرالمتالهین». ذهن، 22(86).
کاپلستون، فردریک. 1370. تاریخ فلسفه، ج. 5. ترجمه امیرجلالالدین اعلم. تهران: سروش.
کرباسیزاده، امیراحسان، و حسین شیخ رضایی. 1392. آشنایی با فلسفه ذهن. تهران: هرمس.
مسلین، کیت. 1388. درآمدی به فلسفه ذهن. ترجمه مهدی ذاکری. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1378. الحکمه المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. 8. قم: منشورات مصطفوی.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1379. الحکمه المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. 9. قم: منشورات مصطفوی.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1380. المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. قم: سازمان تبلیغات اسلامی.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1381. زاد المسافر. در شرح بر زاد المسافر، به کوشش سید جلالالدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1382. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1391. تعلیقات بر شرح حکمة الاشراق قطب الدین شیرازی، ج. 2. تصحیح سید محمود موسوی. تهران: حکمت.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. 1393. شرح الهدایة الأثیریة، ج. 2. تصحیح مقصود محمدی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم. بیتا. الحکمه المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. 2. قم: منشورات مصطفوی.
هیک، جان. 1372. فلسفه دین. ترجمه بهرام راد. تهران: انتشارات الهدی. | ||
Statistics Article View: 252 PDF Download: 333 |