
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,389 |
Article View | 8,232,554 |
PDF Download | 4,220,958 |
معجزه راهی مناسب برای اثبات پیامبری پیامبر: نقدی بر مقالۀ «چرا معجزه راه مناسبی جهت اثبات صدق دعوی نبوت نیست؟» | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 6, Volume 22, Issue 1 - Serial Number 43, March 1403, Pages 81-104 PDF (864.74 K) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2024.244468.1830 | ||
Author | ||
محمد حسین فاریاب* | ||
دانشیار گروه کلام، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. | ||
Receive Date: 01 May 2023, Revise Date: 22 June 2023, Accept Date: 23 July 2023 | ||
Abstract | ||
این مقاله نقدی است بر مقالۀ «چرا معجزه راه مناسبی جهت اثبات صدق دعوی نبوت نیست؟ (انواری، 1402)» که با محوریت دیدگاههای ابنرشد، غزالی و ملاصدرا نگاشته شده بود. برای نمونه، در نقد این سخن که ایمان از راه معجزه، ایمان عوامانه است و باید از راه شهود به پیامبر ایمان آورد، باید گفت که اگر خداوند معجزات را همراه با پیامبر فرستاده، پس میخواهد که مردم با آن به صدق دعوی نبی ایمان بیاورند؛ پس ایمان از راه معجزه صحیح است. به علاوه، قوت ایمان لزوماً وابسته به قوت دلیل -شهود- نیست. همچنین در نقد این که ملازمهای میان معجزه و ادعای نبوت وجود ندارد، باید گفت که معجزه برای اثبات نمایندگی انسانی از سوی خداوند متعال است، پس اگر معجزه بودن یک عمل ثابت شود، ادعا ثابت شده است. همچنین در نقد این سخن که راهکار عملی برای تشخیص معجزه وجود ندارد، باید گفت که این سخن با معجزه دانستن قرآن و دیگر معجزات منافات دارد. افزون بر آن، توجه به قید همراهی معجزه با ادعای الهی بودن و نیز انضمام برهان حکمت به آن، تشخیص معجزه از غیرمعجزه را امکانپذیر میسازد. نویسنده تشبه روحی به پیامبر و نیز بررسی معارف آنها را راه پیشنهادی خود برای صدق دعوی نبی معرفی میکند، حال آن که باید گفت معیاری برای تعیین مقدار لازم تشبه به یک نفر ارائه نشده است. ثانیاً بر فرض تحقق تشبه روحی به فرد مدعی نبوت، صرفاً از تحقق تشبه، نبوت او ثابت نمیشود. به نظر میرسد، توجه به قیود دخیل در معجزه و انضمام برهان حکمتْ راهگشای حل مشکلات موجود سر راه دلالت معجزه در صدق دعوی نبوت است. | ||
Keywords | ||
معجزه; پیامبری; دلالت; صدق; قرآن | ||
References | ||
قرآن کریم.
ابنرشد، محمد بن احمد. 1998. الکشف عن مناهج الادلۀ فی عقائد الملۀ. بیروت: مرکز الدراسات الوحدۀ العربیۀ.
ابنفارس، احمد بن زکریا. 1404 ق. معجم مقائیس اللغۀ. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
انواری، سعید. 1402. «چرا معجزه راهی مناسب برای اثبات صدق دعوی نبوت نیست (با نگاهی به دیدگاه غزالی، ابنرشد و ملاصدرا)». پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، 41: 145-165.
حلی، حسن بن یوسف. 1413 ق. کشف المراد. تحقیق حسن حسنزادۀ آملی. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412 ق. المفردات. تحقیق صفوان عدنان داوودی. لبنان: دارالعلم؛ سوریه: الدار الشامیۀ.
زرندی، نبیل. بیتا. مطالع الانوار (ترجمه و تلخیص تاریخ نبیل زرندی). به کوشش اشراق خاوری. تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری.
طوسی، نصیرالدین. 1407 ق. تجرید الاعتقاد. تحقیق محمدجواد حسینی جلالی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
عبدالبهاء، عباس بن حسینعلی. 1908. النور الابهی فی مفاوضات عبدالبهاء. تحقیق کلیفورد بارنی. لندن: بریل.
علمالهدی، سید مرتضی. 1411 ق. الذخیرة فی علم الکلام. تحقیق سید احمد حسینی. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
غزالی، ابوحامد. 1413 ق. القسطاس المستقیم. تحقیق محمود بیجو. دمشق: المطبعۀ العلمیۀ.
غزالی، ابوحامد. 1414 ق. المنقذ من الضلال. تحقیق احمد شوحان. دمشق: مکتبۀ التراث.
فخر رازی، محمد بن عمر. بیتا. النبوات و ما یتعلق بها. تحقیق احمد حجازی سقا. قاهره: مکتب الکلیات الازهریه.
فلاحتی، حمید، و مهدی فاطمینیا. 1390. دیدار با تاریکی. تهران: عابد.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1366. تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار. | ||
Statistics Article View: 269 PDF Download: 377 |