News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,444 |
| Article View | 8,509,632 |
| PDF Download | 4,507,253 |
تحلیل محتوای کتابهای درسی دورۀ متوسطۀ اول از نظر میزان توجه به مفهوم نیکوکاری | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| Volume 12, Issue 26, July 1403, Pages 101-121 PDF (623.17 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/esi.2024.245630.1724 | ||
| Author | ||
| سیروس محمودی* | ||
| استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 24 December 2023, Revise Date: 07 May 2024, Accept Date: 11 May 2024 | ||
| Abstract | ||
| این پژوهش با هدف ارزیابی کتابهای درسی دورۀ متوسطۀ اول از نظر توجه به مفهوم نیکوکاری انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوای کمی و جامعۀ آماری پژوهش شامل کتابهای درسی دورۀ متوسطۀ اول بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند 5 عنوان کتاب (هدیه‌های آسمانی، تفکر و سبک زندگی، آموزش قرآن، فارسی و مطالعات اجتماعی) با 14 جلد کتاب در نمونه قرار گرفت. ابزار اندازه‌گیری، چکلیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود که روایی آن مورد تأیید کارشناسان و صاحبنظران بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات 96 درصد محاسبه شد. شیوۀ پردازش داده‌ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده و به منظور بررسی میزان تفاوت مؤلفه‌های نیکوکاری در کتابهای درسی سه پایه از آزمون خیدو استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در دوره متوسطه اول به مؤلفه‌های «کمک نیازمندان»، «احترام به دیگران، «همدلی با دیگران» توجه بیشتر و به مؤلفه‌های «مهار خشم، «احترام به حقوق حیوانات و گیاهان»، «فعالیت داوطلبانه»، «وقف» و «عفو و بخشش» توجه کمتری مبذول شده است. همچنین مؤلفه‌های «عفو و بخشش»، «فعالیت داوطلبانه»، «مهار خشم» و «احترام به حقوق حیوانات و گیاهان» ضریب اهمیت پایینی داشته و پراکندگی مناسبی در کتابهای درسی سه پایه نداشته‌اند. علاوه بر این، فراوانی مؤلفه‌های نیکوکاری در کتابهای پایۀ نهم به مراتب کمتر از پایه‌های هفتم و هشتم بود. | ||
| Keywords | ||
| کتابهای درسی; متوسطه اول; تحلیل محتوای کمی; نیکوکاری | ||
| References | ||
|
قرآن کریم
آذر، عادل (1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‌ها در تحلیل محتوا، فصلنامه علمی –پژوهشی دانشگاه الزهرا، 11(37)، 17-1.
اسکات، ویلیام (1391). تئوری حسابداری مالی (علی پارسائیان، مترجم). تهران: انتشارات ترمه.
اسماعیلی، حسین (1392). احسان و نیکوکاری از دیدگاه قران و حدیث. تهران: همای غدیر.
اطلس خیر ایران (1401). پیمایش ملی گرایش مردم ایران به نیکوکاری. تهران: انتشارات اطلس خیر ایران.
اوصالی، لیلا (1381). احسان و محسنین از دیدگاه قرآن و حدیث، (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد)، دانشکده اصول دین، قم، ایران.
بنیاد بینالمللی کمکهای نیکوکارانه (2022). شاخص جهانی بخشش 2022 (نگاهی جهانی به روندهای بخش) (اطلس خیر ایرن مترجم). تهران: انتشارات اطلس خیر ایران.
پاینده، ابوالقاسم (1383). نهج الفصاحه. تهران: دنیای دانش.
حرعاملی، محمد بن حسن بن علی(1409ق). وسائل الشیعه. قم: آل بیت.
درگاهی، حسن؛ و بیرانوند، امین (1400). اقتصاد کلان و آسیبهای اجتماعی. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دهقانپور، علیرضا؛ و بخشی، ژیلا (1393). معناشناسی احسان در قرآن، پژوهشنامه معارف قرانی، 5(17)، 83-61.
رازقی، علیرضا؛ ولوی، پروانه؛ و مرعشی، سید منصور (1395). بررسی تحلیلی مبانی اسلامی نوع دوستی به عنوان یک هدف تربیتی، اسلام و پژوهشهای تربیتی، 8(1)،24-5.
رسولی محلاتی، سید هاشم (1386). غررالحکم و دررالکلم آمدی. تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
سعدیپور، اسماعیل (1399). روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی (چاپ دهم). تهران: نشر دوران،
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه (1393). روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه
سروری مجد، علی (1393). ابعاد فرهنگ احسان در قران و سنت، فصلنامه مطالعات فرهنگ – ارتباطات، 15(25)، 216-197.
شورای عالی آموزش و پرورش (1391). سند ملی برنامه درسی. تهران: وزارت آموزش و پرورش
شورای عالی آموزش و پرورش (1392). مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش. تهران: انتشارات مدرسه
صافی، احمد (1388). سازمان و اداره امور مدارس. تهران: انتشارات رشد.
صالحی عمران، ابراهیم؛ و سبحانی نژاد، مهدی (1394). تحلیل میزان توجه به مولفه های شهداء و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، فصلنامه پژوهش های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 22 (6)، 234-211.
طباطبایی، محمدحسین (1367). المیزان فی تفسیر القران (جلد 8 و 14). قم: انتشارات اسلامی.
عبدالهی، کلثوم (1394). بررسی شاخصهای بارز و مبانی نظری احسان در قران و حدیث، (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد)، مؤسسه آموزش عالی باختر، ایلام، ایران.
عیاری، لیلا؛ و موسیپور، نعمتالله (1402). آموزش نیکوکاری در مدارس دوره ابتدایی ایران، پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه، 1(1)، 222-189.
عیاری، لیلا (1398). واکاوی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی و طراحی برنامه درسی برای اعتلای آن، (پایان نامه دکتری)، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
عیاری، لیلا؛ حسینیخواه، علی؛ و موسیپور، نعمتالله (1398). واکاوی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی(مطالعه پدیدارنگارانه)، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 14(53)، 54-27.
قاسمی، حمید (1400). مرجع پژوهش، تهران: انتشارات اندیشه آرا.
کریپندورف، کلوس (1398). تحلیل محتوا، مبانی روش شناسی (هوشنگ نایبی مترجم). تهران: نشر نی.
گال، مردیت؛ و بورگ، والتر (1399). روش های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی (احمدرضا نصر و همکاران مترجم). تهران: انتشارات سمت.
مسیحی، مهدی؛ کلدی، علیرضا؛ و مهدوی، محمدصادق (1399). تحلیل جامعه شناختی فردگرایی در بین زنان و مردان و عوامل مرتبط با آن، فصلنامه زن و جامعه، 11(3)، 258-243.
مطهری، مرتضی (1387). مجموعه آثار (ج 22). تهران: انتشارات صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (1387). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتاب اسلامیه.
معین، محمد (1391). فرهنگ فارسی (چاپ 27). تهران: امیرکبیر.
موسیپور، نعمتالله (1397). آموزش نیکوکاری و عمل خیری. فصلنامه اختصاصی مطالعات و مدیریت امر خیر، 1، 13-9.
موسیپور، نعمتالله؛ عیاری، لیلا؛ و سیدکلان، سیدمحمد (1395). ارائه الگوی کارآمد تربیتی امور خیر و نیکوکاری در بستر نظام آموزش و پرورش، اولین همایش ملی خیر ماندگار، بنیاد خیریه راهبری آلاء.
نیکلس، ادری (1381). راهنمای عملی برنامه ریزی درسی (داریوش دهقان مترجم). تهران: انتشارات قدیانی.
همتی، محمدعلی؛ و شیروانی، علی (1401). مفهوم احسانی قران و اول و کارکردهای تربیتی آن، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 10(18)، 118-91.
هولستی، ال.آر (1374). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی (نادر سالار زاده، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
یارمحمدیان، محمدحسین (1397). مبانی اصول برنامه ریزی درسی (چاپ هفدهم). تهران: انتشارات یادواره کتاب.
Altabach, P. C. (1991). Textbook in American society: Politics, and Pedagogy. Albany, NY: state university of New York Press. Hockenbury, D. H. ; Hockenbury, S. E. (2017). Discovering Psychology. New York: Worth Publishers. | ||
|
Statistics Article View: 348 PDF Download: 291 |
||