News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,906 |
| PDF Download | 4,499,462 |
مقدمه ای بر روشهای تربیتی انسان بر اساس واکاوی روشهای تربیت تکوینی خداوند | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 12, Volume 17, Issue 2 - Serial Number 34, January 1403, Pages 303-341 PDF (856.62 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2024.245120.3845 | ||
| Authors | ||
| زینب شیردل* 1; طاهره محسنی2; حسین شریف عسکری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول دین، قم، ایران. | ||
| 2استادیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، پردیس خواهران، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده اصول دین، قم، ایران. | ||
| Receive Date: 20 September 2023, Revise Date: 05 January 2024, Accept Date: 07 February 2025 | ||
| Abstract | ||
| تربیت تکوینی خداوند، تربیت انسان از طریق عوامل تکوینی خارج از اختیار خود اوست که می تواند مبنایی برای استخراج روش های تربیتی انسان بر انسان واقع گردد. هدف پژوهش حاضر تبیین برخی از روش های تربیتی انسان بر اساس تربیت تکوینی خداوند است .این تحقیق برای دستیابی به این هدف، از روش توصیفی و تحلیل آیات قرآن استفاده کرده است.آیات قرآن کریم بیانگر آن است که تربیت تکوینی انسان، سه مرحله عام، خاص و اخص دارد. که هر کدام دارای چندین مبنای تکوینی می باشد.ازپیگیری این سه مرحله تربیت تکوینی در قرآن، 15 روش تربیتی برای مربیان استخراج و تبیین شده است که عبارتند از :تربیت عقلانی، توجه به لزوم زمینه سازی و ایجاد بستر مناسب ونیز توجه به احساسات فطری ،یادآوری مداوم نعمت ها،لزوم توجه به جهات تکوینی امور و امتحان و ابتلاء و توجه به مرگ اندیشی و مشاهده نتیجه اعمال برای مرحله عام. پذیرش و شناخت نقاط ضعف، ایجاد آرامش و قوت قلب، پشتیبانی و حمایتگری به موقع، بشارت و تشویق برای مرتبه تربیت تکوینی خاص . و نیز روش تربیتی ایجاد محبت در سایه بصیرت افزایی و حکمت،مسئولیت دهی و جانشینی برای مرحله اخص. | ||
| Keywords | ||
| قرآن کریم; ولایت تکوینی; تربیت تکوینی; تکوین. روش تربیتی | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آشتیانى، جلالالدین، (1381ش)، شرحی بر زاد المسافر، قم: بی نا.
آل غازی، عبدالقادر، (بی تا)، بیان المعانی، دمشق: الترقی.
آلوسى، محمود، (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن أثیر جزری، مبارک بن محمد (1409ق)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم: مؤسسة إسماعیلیان.
ابن بابویه، محمد بن علی، (1398ش)، التوحید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن عاشور، محمد بن طاهر، (بی تا)، التحریر و التنویر، بی جا: بی نا.
ابن عجیبه، احمد، (بی تا)، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، قاهره: حسن عباس زکی.
ابن عربی، محی الدین، (بی تا)، تفسیر ابن عربی، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
ابن عطیه، عبدالحق بن غالب، (1413ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن فارس، أحمد بن فارس، (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابن هوازن ، ابوالقاسم، (بی تا)، لطایف الاشارات؛ تفسیر صوفی کامل للقرآن الکریم، قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف، (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر.
امین، سیده نصرت، (۱۳۶۲ش)، مخزن العرفان در تفسیر قرآن مجید، اصفهان: نشاط.
باقری، خسرو، (1391ش) نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مدرسه.
بحرانی، هاشم بن سلیمان، (1374ش)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه بعثه.
برقى، احمد بن محمد، (1371ش) المحاسن، قم: دارالکتب الإسلامیة.
بغوى، ابو محمد (1416ق)، معالم التنزیل فی التفسیر و التاویل، بیروت: دار الفکر.
بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، (۱۳۸۲ش)، دایرة المعارف قرآن کریم، قم: بوستان کتاب.
تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد، (1410ق)، غرر الحکم و درر الکلم، قم: دار الکتاب الإسلامی.
تهانوی، محمد علی بن علی، (بی تا)، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
جوادی آملی، عبدالله، (1370ش)، ولایت در قرآن، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، (1388ش)، شمیم ولایت، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، (1391ش)، تفسیر تسنیم، تهران: خانه کتاب.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (1387ق). تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: دار احیاء الراث العربى.
حسینی زبیدی، محمد مرتضى، (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: بی نا.
حقی بروسوی، اسماعیل، (بی تا) تفسیر روح البیان، بیروت: دارالفکر.
حویزی، عبد علی بن جمعه، (1412ق)، تفسیر نورالثقلین، تحقیق: هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خمینی، روح الله، (1368ش)، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
خمینی، روح الله، (1374ش)، صحیفه امام خمینی، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، روح الله، (١٣٧٨ش)، سر الصلاة (معراج السالکین و صلاة العارفین)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، روح الله، (1387ش)، چهل حدیث، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دینوری، عبدالله بن محمد، (بی تا)، تفسیر ابن وهب المسمی الواضح فی تفسیر القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم الدارالشامیة.
زحیلى، وهبة بن مصطفى، (1422ق)، تفسیر الوسیط، بیروت: دار الفکر.
زمخشری، محمود بن عمر، (1407ق)، الکشاف، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
سجادى، جعفر، (1373ش)، فرهنگ معارف اسلامى، تهران: بی نا.
سعدی، مصلح الدین، (۱۳۸۲ش)، کلیات سعدی، تهران: انتشارات زوار.
سیوطی، جلال الدین، (1421ق)، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
سیوطی، جلال الدین، (بی تا)، المزهر فی علوم اللغة و أنواعها، بیروت: دارالفکر.
الشرتونی اللبنانی، سعید، (۱۴۰۳ق)، أقرب الموارد، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
شریعتمداری، علی، (۱۳۷۵ش)، اصول تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه تهران.
شریف قرشی، باقر، (1378ش)، النظام التربوی فی الاسلام، بیروت: دارالکتاب الاسلامی.
شریف الرضى، محمد بن حسین، (1414ق)، نهج البلاغة، قم: هجرت.
شکوهی، غلامحسین، (۱۳۶۹ش)، مبانی و اصول آموزش و پرورش، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
صافی گلپایگانی، لطف اللّه، (1387ش)، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، قم: نشر آثار آیت الله العظمی صافی گلپایگانی.
طالقانى، سید محمود، (1362ش)، تفسیر پرتویی از قرآن، تهران: شرکت سهامى انتشار.
طباطبایی، محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی، محمد حسین، (بی تا)، رساله الولایة، قم: موسسه اهل البیت (ع).
طبرسى، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طریحی، فخر الدین، (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: کتاب فروشی مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن، (1375ش)، اساس الاقتباس، تهران: دانشگاه تهران.
طوسی، محمد بن حسن، (1414ق)، أمالی، قم: دار الثقافه.
طوسی، محمد بن حسن، (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالحدیث التراث العربی.
طیب اصفهانی، عبدالحسین، (۱۳۶۴ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلامی.
على بن الحسین علیه السلام، (1376ش)، الصحیفة السجادیة، قم: نشر الهادى.
عیاشی، محمد بن مسعود، (1380ق)، تفسیر العیاشی، تهران: المطبعة العلمیة.
غزالی، محمد، (۱۳۶۲ش)، مکاتیب فارسی غزالی، تهران: انتشارات امیر کبیر.
غزالی، محمد، (بی تا)، احیای علوم دین، بیروت: انتشارات دارالقلم.
فخر رازى، محمد بن عمر، (1420ق)، تفسیر کبیر مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۱۰ق)، العین، بیروت: انتشارات هجرت.
فضل الله، محمد حسین، (1419ق)، من وحی القرآن، بیروت: دار الملاک لطباعة و النشر.
فیض کاشانی، محسن، (1415ق)، تفسیر الصافی، تهران: صدر.
فیومى، أحمد بن محمد، (1414ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: موسسه دارالهجرة.
قطب، سید بن ابراهیم، (1412ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
قمى، على بن ابراهیم، (1367ش)، تفسیر قمی، تحقیق سید طیب موسوى جزایرى، قم: دار الکتاب.
قونوی، اسماعیل بن محمد، (1422ق)، حاشیه القونوی علی تفسیر الامام البیضاوی، بیروت: دار الکتب. العلمیه.
کاشانی، ملافتح الله، (1336ش)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتابفروشی محمد حسن علمی.
کاشانی، ملافتح الله، (1423ق)، زبدة التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی.
کلینى، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
گنابادی، سلطان محمد، (1408ق)، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
گوتک، جرالدال، (۱۳۸۶ش)، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، تحقیق: محمد جعفر پاک سرشت، تهران: سمت.
متقی، علی بن حسام الدین، (1387ش)، کنز العمّال، قم: موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
مجلسی، محمدباقر، (1403ق)، بحار الانوار الجامعة لدُرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محسنی،طاهره،(1396ش)، نظام ولایت تکوینی در قرآن با تاکید بر تفاسیر فریقین، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)
مصباح یزدی، محمد تقی، (1368ش)، معارف قرآن، قم: در راه حق.
مصطفوی، حسن، (1360ش)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطهری، مرتضی، (۱۳۸۲ش)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.
معرفت، محمد هادی، (1381ش)، علوم قرآنی، قم: التمهید.
مغنیه، محمد جواد، (1385ش)، تفسیر الکاشف، قم: بوستان کتاب.
ملاحویش آل غازى، عبدالقادر، (1382ق)، بیان المعانی، دمشق: مطبعة الترقى.
ملکی تبریزی، جواد، (١٣٧٢ش)، اسرار الصلوة، تهران: آزادی.
ملکی تبریزی، جواد، (1395ش)، رساله لقاء الله، تهران: نگاران قلم.
ملکی، حسن، (1379ش)، تربیت عقلانی در نهج البلاغه و دلالت های آموزشی آن، قم: مرکز مطالعات تربیت اسلامی.
میبدى، رشیدالدین، (1371ش)، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران: انتشارات امیر کبیر.
نقیب زاده، عبدالحسین، (۱۳۷۵ش)، نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش، تهران: انتشارات طهوری | ||
|
Statistics Article View: 292 PDF Download: 324 |
||