News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,623 |
| PDF Download | 5,346,009 |
بازسازی اندیشه مقاومت اسلامی در آرای شهید سیدمحمدباقر صدر | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 9, Volume 20, Issue 1 - Serial Number 39, January 1403, Pages 171-196 PDF (723.24 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
| DOI: 10.30497/pkn.2024.242949.2974 | ||
| Authors | ||
| محمد حسن زندوکیلی* 1; جلال درخشه2 | ||
| 1کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق، تهران، جمهوری اسلامی ایران | ||
| 2استاد گروه علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| Receive Date: 13 April 2022, Revise Date: 26 May 2022, Accept Date: 28 May 2022 | ||
| Abstract | ||
| این مقاله در پی آن است که بر پایه آرای شهید سیدمحمدباقر صدر، اندیشه مقاومت اسلامی را در قالب چهار سرمایه مفهومی بازسازی کند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کیفی بوده و با هدف گردآوری داده‌ها از «روش اسنادی» بهره می‌برد. همچنین در این جستار نظری، به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش «جستاری» استفاده می‌شود. مبتنی بر گام‌های چهارگانه این روش، پژوهشگران درصدد آن هستند که به توصیف و تشریح «وضعیت موجود»، «وضعیت گذار» و «وضعیت مطلوب» بپردازند. پرسش اصلی این است که «با معیار قرار دادن آرای شهید سیدمحمدباقر صدر، چگونه می‌توان نوعی صورت‌بندی از اندیشه مقاومت اسلامی ارائه کرد؟». به‌نظر می‌رسد، میان اندیشه نظام‌سازانه و دیدگاه‌های مبارزاتی شهید صدر پیوند وثیق و مهمی برقرار است. طبق دیدگاه این اندیشمند مسلمان، به‌سبب سلطه استعمار و انحطاط امت، شکاف فزاینده‌ای میان جامعه کنونی و جامعه آرمانی پدید آمده است. در چنین شرایطی ضروری است مقاومت را به‌مثابه تمهیدی راهبردی برای گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب درنظر گرفت. در خاتمه، دستاورد نهایی این پژوهش بیانگر آن است که شالوده اندیشه مبارزاتی شهید صدر، برپایه نظریه «مقاومت همه‌جانبه» بنا شده و مقاومت اسلامی در تمام ابعاد حیات انسانی بسط یافته است. | ||
| Keywords | ||
| استعمار; توماس اسپریگنز; جامعه توحیدی; حکومت اسلامی; سیدمحمدباقر صدر; مقاومت اسلامی | ||
| References | ||
|
آصفی، محمدمهدی (1430ق). فقه المقاومه؛ دراسه فقهیه مقارنه. قم: المجمع العالمی لاهل البیت (علیهم‌السلام).
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اسپریگنز، توماس (1399). فهم نظریه‌های سیاسی (فرهنگ رجایی، مترجم). تهران: نشر آگه.
افتخاری، اصغر (1399). مقاومت در اسلام؛ نظریه و الگو. تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
السید، رضوان (1398). اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد (مجید مرادی رودرپشتی، مترجم). قم: انتشارات دانشگاه مفید.
امرایی، حمزه (1383). انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی معاصر. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
امین ناجی، محمدهادی و زاهدی‌تیر، اصغر (1398). «بررسی مفهوم مقاومت با رویکردی اجتماعی در آیات قرآن». نشریه علمی مطالعات تفسیری، 10(38)، 221-236.
ایران‌نژاد، ابراهیم و جمشیدی، محمدحسین (1391). «نظریه انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی شهیدصدر(رحمه‌الله‌علیه)». فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. 9(29)، 77-108.
برهانی، عبدالعلیم و میرعلی، محمدعلی (1397). «علل و زمینه‌های انقلاب و دگرگونی سیاسی در قرآن؛ با تأکید بر دیدگاه‌های شهید محمدباقر صدر و ابوالأعلی مودودی»، همایش بین‌المللی بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران. دوره 1، 2966-3001.
بهارلو، میثم؛ کیمیایی دوین، ابراهیم و مجیدی، حسن (1397). «الگوی مقاومت اسلامی مبتنی بر انسان‌شناسی علامه طباطبایی و شهید مطهری»، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قدرت نرم. 8(19)، 155-178.
جمشیدی، محمدحسین (1387). «مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی شهید صدر (رحمت‌الله‌علیه)». فصلنامه سیاست. 38 (3)، 1-18.
جوان آراسته، حسین (1392). مبانی حکومت اسلامی. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
خراسانی، علی (1399). «نقش توحیدباوری در مقاومت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم». فصلنامه علمی ـ تخصصی علوم قرآن و حدیث. 2(1)، 118-144.
خرمشاد، محمدباقر و نادری، احمد (1390). «نقش حزب الدعوه اسلامیه در گفتمان مقاومت جنبش شیعی عراق». فصلنامه شیعه‌شناسی، 9(33)، 67-200.
خمینی، سیدروح‌الله (1374). صحیفه انقلاب اسلامی (وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه)). تهران: مؤسسه فرهنگی قدر ولایت.
خمینی، سیدروح‌الله (1391). ولایت فقیه: حکومت اسلامی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
خواجه‌پور، کمال (1399). «ادبیات مقاومت از منظر قرآن و روایات». مجله سیاست دفاعی. 28(112)، 167-199.
درخشه، جلال (1390). «بازسازی اندیشه دینی در ایران معاصر و تأثیر آن بر بازیابی تمدن اسلامی». فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 41(3)، 93-109.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: الدار الشامیه؛ دمشق: دارالعلم.
سبحانی تبریزی، جعفر (1385). حکومت اسلامی در چشم‌انداز ما. قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام).
صدر، محمدباقر (بی‌تا). سرچشمه‌های قدرت در حکومت اسلامی (اکبر ثبوت، مترجم). تهران: روزبه.
صدر، سیدمحمدباقر (1362). مدرسه اسلامی (کاظمی خلخالی، مترجم). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.
صدر، سیدمحمدباقر (1381). سنت‌های تاریخ در قرآن (جمال‌الدین موسوی اصفهانی، مترجم). تهران: تفاهم.
صدر، سیدمحمدباقر (1393). اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما (مهدی زندیه، مترجم). قم: انتشارات دار الصدر.
صدر، سیدمحمدباقر (1394). بارقه‌ها (سیدامید موذنی، مترجم). قم: انتشارات دارالصدر.
صلح میرزایی، سعید (1399). اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، تهران: انقلاب اسلامی.
علیانسب، سیدحسین (1394). «دلایل تغییر و تحول درونی در نظریه‌های انقلاب با تأکید بر نظریه شهید صدر». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی. 9(30)، 61-80.
فیرحی، داود (1393). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (علی شیری، تحقیق و تصحیح). بیروت: دارالفکر.
مطهری، مرتضی (1376). پیرامون جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1385). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مهدی‌پور، آسیه (1398). «تبیین مدل مفهومی مقاومت در اندیشه آیت‌الله العظمی خامنه‌ای». دوفصلنامه علمی دانش سیاسی. 15(30)، 539-566. | ||
|
Statistics Article View: 592 PDF Download: 537 |
||