News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,824 |
| PDF Download | 4,499,217 |
طراحی شاخص اسلامی توازن مصرف به عنوان بدیل شاخص‌های متعارف نابرابری و بررسی اثر خمس بر توازن (با تأکید بر نظر شهید صدر (ره)) | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 8, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 30, November 1403, Pages 559-596 PDF (676.66 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2024.245264.2195 | ||
| Authors | ||
| محمدمهدی عبدی* 1; محمد سلیمانی2 | ||
| 1دانشجو کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 30 October 2023, Revise Date: 10 March 2024, Accept Date: 09 March 2024 | ||
| Abstract | ||
| یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای سیاست‌گذاری در جهت کنترل و رفع نابرابری و نیز بررسی پی‌آمد توزیعی سیاست‌ها، سنجش نابرابری و پایش وضعیت آن در جامعه است. از سویی، پاسخ این پرسش که «آیا حدی از نابرابری موجه است؟ و اگر آری، با چه تحلیلی و تا چه اندازه‌ای؟»، نیازمند یک نظریه عدالت و نیز سنجه‌ای مبتنی بر معیارهای ارزشی است. در این پژوهش در کنار نقد مبانی نظری سنجه‌های متعارف نابرابری درآمد و ارائه تعریف اسلامی «توازن» مصرف (محدوده میان فقر و اسراف) به عنوان تحلیلی بدیل، به دنبال معرفی شاخص متناسب با این تعریف ارزشی، سنجش آن برای اقتصاد ایران (1390-1399) و برآورد اثر مالیات اسلامی خمس بر توازن هستیم. با مطالعه منابع دینی و استنباط علمای اسلامی (با تأکید بر نظر شهید صدر (ره))، نسبت فقر و اسراف در مصارف جامعه و به عبارتی عدم توازن مصرف به عنوان یک سنجه اسلامی و معیار نابرابری ناموجه معرفی می‌گردد. برآوردها بیان‌گر روند افزایشی توازن در سال‌های مورد بررسی است. از سوی دیگر در بخش پایانی مقاله نشان داده‌ایم که در صورت اجرای خمس شاهد افزایش سطح توازن در اقتصاد ایران خواهیم بود. | ||
| Keywords | ||
| شاخص; نابرابری; توازن; فقر; اسراف; خمس | ||
| References | ||
|
قرآن کریم
ابونوری، اسمعیل.، و ذوقی، الناز. (1392). برآورد و مقایسه نابرابری توزیع درآمد با روش‌های پارامتریک و ناپارامتریک. پژوهشنامه اقتصاد کلان، 8(16)، 13-30.
آمدی، عبدالواحد بن محمد. غرر الحکم و درر الکلم. قم: دار الکتاب الإسلامی.
بهشتی، سیدمحمد حسینی. (1358 (1979)، آذر (نوامبر) 8 (29)). مصاحبه با مجله آلمانی «اشترن». بازیابی از خبرگزاری مشرق: mshrgh.ir/167109
بهشتی، سیدمحمد حسینی. (1388). حزب جمهوری اسلامی؛ مواضع تفصیلی. تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید آیت الله دکتر بهشتی.
بهشتی، سیدمحمد حسینی. (1390). حزب جمهوری اسلامی؛ گفتارها، گفت‌گوها و نوشتارها. تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید آیت الله دکتر بهشتی.
حر عاملی، محمد بن حسن. (1416). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة. قم: موسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
حکیمی، محمدرضا، محمد و علی. (1380). الحیاة. (آرام، احمد. مترجم) تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
خامنه‌ای، سیدعلی حسینی. مجموعه بیانات. بازیابی از khamenei.ir.
خمینى، سیدروح‌الله موسوی. (1388). ولایت فقیه؛ حکومت اسلامى. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(س).
خمینى، سیدروح‌الله موسوی. صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).
رجایی، سیدمحمدکاظم. (1392). مفهوم و شاخص عدالت اقتصادی. معرفت اقتصاد اسلامی، 5(9)، 79-104.
سلیمانی، محمد.، و سرمست شوشتری، مهدی. (1398). طراحی الگوی «جایگزینی خمس ارباح مکاسب و مالیات بر مجموع درآمد در اقتصاد اسلامی ایران». معرفت اقتصاد اسلامی، 10(20)، 179-196.
صدر، سیدمحمدباقر. (۱۴۲۱ [۱۳۸۲]). المدرسة الإسلامیة (موسوعة الشهید الصدر ج ۵). قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
صدر، سیدمحمدباقر. (۱۴۲۱ [۱۳۹۹]). الإسلام یقود الحیاة (موسوعة الشهید الصدر ج ۵). قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
صدر، سیدمحمدباقر. (۱۴۲۴ [۱۳۸۱]). اقتصادنا (موسوعة الشهید الصدر ج ۳). قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
صدوق، محمد بن علی ابن بابویه. (1362). من لا یحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین.
طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: مکتبة النشر الإسلامی.
عیوضلو، حسین. (1384). عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصادی اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
غفورزاده، حسین.، و عسکری، محمدمهدی. (1393). تحلیل مقایسه‌ای شاخص فقر چندبعدی در اسلام و اقتصاد متعارف. مطالعات اقتصاد اسلامی، 6(12)، 53-82.
کاشیان، عبدالمحمد. (1394). طراحی الگوی یکپارچه‌سازی نظام منابع مالی اسلامی و مالیات‌های متعارف در ایران (رساله دکتری). بازیابی از پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج): https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2f3884f70639c324303da3caa7c9ff9a
کلینی، محمد بن یعقوب. (1362). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مختاربند، محمود. (1399). تبیین نظری خط فقر از دیدگاه اقتصاد اسلامی بر اساس استانداردهای آماری اقتصاد ایران. جستارهای اقتصادی ایران، 17(33)، 59-85.
مرکز آمار ایران. نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی کشور. بازیابی از amar.org.ir
مطهری، مرتضی. (1368). مجموعه آثار شهید مطهری. تهران: صدرا.
نجفی، محمدحسن. (1406). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
یوسفی، احمدعلی. (1395). رابطه کفاف و توسعه در مصرف بر اساس روایات اسلامی. علوم حدیث، 21(2)، 138-158.
The Holy Quran (In Arabic)
Abu Nouri, Ismail., & Zoghi, Elnaz. (2013). Estimating and Comparing Income Distribution Inequality with Parametric and Non-Parametric Methods. Macroeconomic Research Journal, 8 (16), 13-30. (In Persian)
Arrow, K. J. (1963 [1951]). Social Choice and Individual Values. New York: John Wiley & Sons.
Beheshti, Sayyid Mohammad Hosseini (1979 November 29). Interview with the German magazine "Stern". Retrieved from Mashregh News Agency: mshrgh.ir/167109 (In Persian)
Beheshti, Sayyid Mohammad Hosseini (2009). Islamic Republic Party; Detailed Positions. Tehran: Foundation for the Publication of the Works and Thoughts of the Martyr Ayatollah Dr. Beheshti. (In Persian)
Beheshti, Sayyid Mohammad Hosseini (2011). Islamic Republic Party; Speeches, Conversations and Writings. Tehran: Foundation for the Publication of the Works and Thoughts of the Martyr Ayatollah Dr. Beheshti. (In Persian)
Bentham, J. (2011 [1823]). An Introduction to the Principles of Morals and Legislation (Digital ed.). Liberty Fund.
Cowell, F. A. (2011). Measuring Inequality. New York: Oxford University Press.
Ghafourzadeh, Hossein., & Askari, Mohammad Mahdi. (2014). Comparative Analysis of the Multidimentional Poverty Index in Islam and the Conventional Economics. Islamic Economics Studies, 6 (12), 53-82. (In Persian)
Hakimi, Mohammad Reza, Mohammad & Ali. (2001). al-Hayah. (Aram, Ahmad. Translator) Tehran: Islamic Culture Publishing Office. (In Persian)
al-Hurr al-Amili, Mohammad bin Hassan. (1995). Wasail al-Shia. Qom: Al al-Bayt Foundation. (In Arabic)
Jevons, W. S. (2013 [1911]). The Theory of Political Economy. London: Palgrave Macmillan.
Kashian, AbdolMohammad (2015). Designing a Model for Integrating the System of Islamic Financial Resources and Conventional taxes in Iran (Doctoral Dissertation). Retrieved from Iran Scientific Database (Ganj): https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2f3884f70639c324303da3caa7c9ff9a (In Persian)
Keynes, J. M. (1963 [1931]). Essays in Persuasion. New York: W. W. Norton & Company.
Khamenei, Sayyid Ali Hosseini. Collection of Statements. Retrieved from khamenei.ir.
Khomeini, Sayyid Ruhollah Mousavi (2009). Welayah Faqih; Islamic Government. Tehran: Imam Khomeini Publishing House. (In Persian)
Khomeini, Sayyid Ruhollah Mousavi Sahifah Imam. Tehran: Imam Khomeini Publishing House. (In Persian)
al-Kulayni, Mohammad bin Yaqub (1983). al-Kafi. Tehran: Islamic Books House. (In Arabic)
Marshall, A. (2013 [1920]). Principles of Economics. New York: Palgrave Macmillan.
Mokhtarband, Mahmoud (2020). Theoretical Explanation of the Poverty Line from the Perspective of Islamic Economics Based on Statistical Standards of Iranian Economy. Iranian Economic Research, 17 (33), 59-85. (In Persian)
Motahhari, Mortaza. The Collection of the Martyr Motahhari. Tehran: Sadra. (In Persian)
al-Najafi, Mohammad Hassan (1986). Jawahir al-Kalam. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. (In Arabic)
Pigou, A. C. (2011 [1932]). The Economics of Welfare (Digital ed.). Liberty Fund.
Rajaee, Sayyid Mohammad Kazem. (2013). The Concept and Index of Economic Justice. Knowledge of Islamic Economics, 5 (9), 79-104. (In Persian)
Robbins, L. (2007 [1935]). An Essay on the Nature and Significance of Economic Science. In D. M. Hausman (Ed.), The Philosophy of Economics An Anthology (pp. 73-99). New York: Cambridge University Press.
al-Sadr, Sayyid Mohammad Baqir (2000 [1962]). Islamic School (Encyclopedia of Martyr Sadr vol. 5). Qom: Center for Research and Specialized Studies for Martyr Sadr. (In Arabic)
al-Sadr, Sayyid Mohammad Baqir (2000 [1979]). Islam Leads the Life (Encyclopedia of Martyr al-Sadr vol. 5). Qom: Center for Research and Specialized Studies for Martyr Sadr. (In Arabic)
al-Sadr, Sayyid Mohammad Baqir (2003 [1961]). Our Economy (Martyr al-Sadr Encyclopedia, vol. 3). Qom: Center for Research and Specialized Studies for Martyr Sadr. Sadr, (In Arabic)
al-Saduq, Mohammad bin Ali ibn Babawayh. (1983). Man la Yahduruh al-Faqih. Qom: Teachers Association. (In Arabic)
Sen, A., & Foster, J. (1997). On Economic Inequality. New York: Oxford University Press.
Statistical Center of Iran. Results of the Urban and Rural Household Income and Expenditure Survey in the Country. Retrieved from amar.org.ir
Tabatabai, Sayyid Mohammad Hossein (1996). al-Mizan fi Tafsir al-Quran. Qom: Islamic Publishing House. (In Arabic)
Yousefi, Ahmad Ali (2016). The Relationship Between Sufficiency and Expansion in Consumption Based on Islamic Traditions. Hadith Knowledge, 21 (2), 138-158. (In Persian) | ||
|
Statistics Article View: 279 PDF Download: 118 |
||