News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,706 |
| PDF Download | 5,346,077 |
استعاره‌های مفهومی علم حضوری در فلسفة سینوی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 12, Volume 27, Issue 70, July 1402, Pages 243-270 PDF (1.22 M) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2024.245302.1648 | ||
| Authors | ||
| فاطمه مبارکی1; سید محمد کاظم علوی* 2; محمدرضا ارشادی نیا2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، خراسان رضوی، ایران. | ||
| 2دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. | ||
| Receive Date: 19 October 2023, Revise Date: 10 March 2024, Accept Date: 12 March 2024 | ||
| Abstract | ||
| براساس آخرین نظریات حوزة معناشناسی شناختی، بشر به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه، برای ساده‌سازی مفاهیم پیچیدة ذهنی از استعارة مفهومی استفاده می‌کند. فیلسوفان، از کسانی هستند که برای فهم‌پذیرساختن مفاهیم انتزاعی فلسفی، از استعاره‌های مفهومی بسیار بهره برده‌اند. در پژوهش حاضر به‌کارگیری استعاره‌های مفهومی برای تبیین علم حضوری در اندیشة ابن‌سینا بررسی می‌شود. ابن‌سینا از این استعاره‌ها برای مفهوم‌سازی و ساده‌سازی علم حضوری بهره برده است. او معتقد است که ادراک حضوری زمانی حاصل می‌شود که معلوم نزد عالِم یعنی نفس حضور یابد؛ اما درعین‌حال این حضور را تنها شرط لازم برای حصول معرفت نمی‌داند و معتقد است که باید فرایند مشاهده و اشراق نیز فراهم باشد تا حضور به کسب علم بینجامد. باتوجه‌به برداشت‌هایی که از سخنان وی می‌شود، دو استعارة «علم حضوری، دیدن است» و «علم حضوری، اشراق است»، به دست می‌آید که در استعارة دیدن، سه عنصر یعنی بیننده و شیءِ دیده‌شده و نسبت میان آن‌ها حائز اهمیت است و در استعارة اشراق هم دو عنصر تابنده و شیءِ مستنیر وجود دارد. این مقاله باروش توصیفی ـ تحلیلی می‌کوشد به بررسی استعاره‌هایِ مفهومی به‌کاررفته در علم حضوری در فلسفة سینوی با روش کاملاً اکتشافی و درنتیجه به‌دوراز هرگونه فرضیه‌سازی بپردازد. | ||
| Keywords | ||
| ابن‌سینا; استعارة مفهومی; اشراق; علم حضوری; مشاهده | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375). الإشارات والتنبیهات. قم: نشر البلاغة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1382). الأضحویه فی المعاد. تهران: شمس تبریزی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1978 م). الإنصاف.کویت: وکالة المطبوعات.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1383 الف). پنج رساله (احسان یارشاطر، به‌کوشش). همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404 ق الف). التعلیقات. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1383 ب). رساله نفس. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400 ق). رسائل ابن‌سینا. قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404 ق ب). الشفاء، الإلهیات. قم: مرعشی نجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله ((1404 ق پ). الشفاء، المنطق. قم: مرعشی نجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371). المباحثات. قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ والمعاد. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ابن‌سینا، حسین عبدالله (۱۳۵۲ ق). معراج‌نامه. قم: مطبعة عروة الوثقی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1396). نفس شفا (محمد حسین نائیجی، مترجم). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
بهشتی، احمد (1371). تجرید شرح نمط هفتم اشارات و تنبیهات. قم: بوستان کتاب.
خادم‌زاده، وحید (1402 ش). استعاره‌های مفهومی مبتنی‌بر جهت کنه ـ وجه در فلسفة ملاصدرا. نشریه علمی ذهن، 24(93)، ص 102-129.
خادم‌زاده، وحید (1396). استعاره موجود حقیقی به‌مثابة امر ثابت نزد ابن‌سینا و ملاصدرا. حکمت معاصر، 8(3)، ص 21-51.
خادم‌زاده، وحید (1394). استعاره وجود به‌مثابة نور در فلسفة ملاصدرا. فلسفه و کلام اسلامی، 49(1)، ص 19-34.
خادم‌زاده، وحید (1400 ش). بررسی تحلیل آماری از استعاره‌های مفهومی علیت در الاهیات شفاء. جستارهای زبانی، 12(1)، ص 365-397.
خادم‌زاده، وحید؛ و کنعانی، فاطمه (1401 ش). استعارة مفهومی «دانستن به‌مثابة دیدن» در نظام فلسفی ملاصدرا. حکمت معاصر، 13(34)، ص 29-61.
زرگوشی، زینب؛ رضا زاده، رضا؛ و ضیایی، مجید (1400). کاربرد استعاره در معرفت‌شناسی سهروردی. فلسفه و کلام اسلامی، ۵۴(۱)، ص61-81.
عباسی، زهرا؛ و خسروی، امین (1398). تحلیل نگاشت‌های استعاری مفهوم اجل در آثار مولوی. فصلنامه پژوهش‌های ادبی، 16(63)، ص 89-117.
فارابی، محمد بن محمد (1405 ق). فصوص الحکم. قم: بیدار.
قائمینیا، علیرضا (1396). استعاره‌های مفهومی و فضاهای قرآن. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
قائمینیا، علیرضا (1390). معناشناسی شناختی قرآن. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مؤمنی سید علی؛ ایمانپور، منصور؛ اکبری، رضا (1399). استعاره مفهومی و مسئله زیادت وجود بر ماهیت در فلسفه اسلامی. حکمت سینوی، 24(63)، ص219-235.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1375). شرح اشارات و تنبیهات. قم: نشر البلاغة.
Lakoff, George (1993). The contemporary Theory of Metaphor and Thought In Andrew Ortony (ed.), Metaphor and Thought. Cambridge University Press. p. 202-251. Lakoff, George & Johnson, Mark (1980). Metaphors we Live By. Chicago and London: University of Chicago Press. | ||
|
Statistics Article View: 484 PDF Download: 513 |
||