News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,512 |
| PDF Download | 5,345,841 |
بازخوانش اعتبار و تضمین شرط عدم‌ازدواج‌مجدد در فقه و حقوق و روان‌شناسی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 11, Volume 29, Issue 81, June 1403, Pages 269-293 PDF (1.56 M) | ||
| Document Type: علمی- ترویجی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2024.244922.1933 | ||
| Author | ||
| مهدی ملائی* | ||
| استادیارگروه اقتصاددانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران | ||
| Receive Date: 24 July 2023, Revise Date: 07 December 2023, Accept Date: 06 March 2024 | ||
| Abstract | ||
| ازدواج مجدد درنظام فقهی وحقوقی ایران با حصول شرایطی تأیید شده است؛ اما پذیرش آن در نظام روان‌شناسی جامعة بانوان ایرانی با تردیدها و مسائلی روبه‌رو است و عدم حل مسائل یاد شده تبعات فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایجادکرده است. این امر زوجه را ترغیب کرده است تا به شرط عدم‌ازدواج‌مجدد در سند نکاح تمسک جوید. باوجوداین به اعتبارشرط مزبور خدشه وارد شده است ودرخصوص ضمانت‌اجرای تخلف ازشرط نیزاختلاف نظر وجود دارد. نگارنده معتقد است شرط مزبور با اجتماع شرایطی صحیح است و ابعاد روان‌شناسی و اصل انصاف مبرهن میسازد به همان‌ترتیبی که زوج حق ازدواج مجدددارد، زوجه نیز صلاحیت دارد تا باتوسل به شرط مزبور درقالبی صحیح، ازدواج مجدد زوج را محدود سازد. ریشةاصلی اختلافات به فقدان روش‌شناسی صحیح و عدم‌ضمانت‌اجرای تخلف از شرط ترک فعل حقوقی در قوانین کشور برمیگردد. آنچه اهمیت داردتبیین ضمانت‌اجرایی مطلوب باروشی مناسب است به‌نحوی که حقوق همةاطراف حفظ شود. طبق یافتههای پژوهش حاضر به نظرمیرسد باتوجه به ابعاد متعدد عقدنکاح، روش‌شناسی میان‌رشته‌ای مرجح، و از نظر حقوقی درصورت تخلف زوج از شرط، عقد دوم نسبت به زوجةاول، غیرنافذ و غیرقابل‌استناد، و اصلاح قوانین موجود ضروری است. | ||
| Keywords | ||
| ازدواج مجدد; حقوق خانواده; روان‌شناسی خانواده; شرط عدم ازدواج مجدد; ضمانت‌اجرای ازدواج مجدد | ||
| References | ||
|
ابراهیم، محمدحسن جمل (1417ق). تعددالزوجاتفیالإسلام. بیروت: دارالإعتصام.
ابن‌قدامه، عبد اللّه بن احمد (1403ق). المغنی. مصر: مطبعةالامام.
ابن‌قیم جوزیه، محمد بن ابی بکر (1423ق). اعلام الموقعین. بیروت: دار الجیل.
اسماعیلی، محسن (1390). حقوق مدنی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
اصغری آقمشهدی، فخرالدین (1382). جبران خسارت معنوی درحقوق ایران. پژوهشنامه علوم انسانی واجتماعی، 3 (9، 10)، ص 32-51.
انصاری، علی (1392). حقوق مدنی. تهران: دانشگاه خوارزمی.
انصاری، مرتضی (1415ق). المکاسب. بیروت: مؤسسه نعمان.
باجوری، جمال محمدفقی رسول (1986 م). المرأة فی الفکرالاسلامی. بغداد: دارالعلم.
بالیسانی، احمدمحمدطه (1985م). نظرة إلی الرجل و المرأة فی الإسلام. بغداد: دارالعلم.
برزنجی، سولاف (1980 م). قانون الأحوال شخصیة وتعدیلاتها. بغداد: مکتبة القانونیة.
بوطی، محمدسعیدرمضان (1417ق). المرأة بین طغیان النظام الغربی ولطائف التشریع الربانی. بیروت: دارالفکر المعاصر.
حاجی‌علی، فریبا (1391). بررسی فقهی ـ حقوقی شرط ضمن عقد نکاح مبنی‌بر عدم‌ازدواج‌مجدد زوج. مجله فقه و حقوق خانواده، 17 (56)، ص 2-20.
حرعاملى، محمدبن حسن (1414ق). وسائل الشیعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
خمینى، روح‌اللّه (1368). تحریرالوسیلة. نجف: مطبعة الآداب فی النجف الأشرف.
خوانساری، موسی (1385ق). منیه الطالب ( تقریرات میرزای نائینی)، جلد 2، نجف: مطبعه المرتضویه
خوئی، ابوالقاسم (1417ق). کتاب النکاح. قم: دارالهادی.
خوئى، ابوالقاسم (1410ق). منهاج الصالحین. قم: مؤسسه احیاء آثار الإمام الخوئی.
دورانت، ویلیام جیمز (1370). تاریخ تمدن (احمد آرام و همکاران، مترجمان). تهران: انتشارات سازمان آموزش وپرورش.
راوندی، قطب الدین (1405ق). فقه القرآن. قم: مکتبه آیه الله مرعشی.
رجبی، غلامرضا؛ خشنود، قاسم؛ سودانی، منصور؛ خجسته‌مهر، رضا (1399). اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بربازسازی عاطفی برافزایش اعتمادورضایت زناشویی درزوجین ازدواج مجدد. مجله روانپزشکی وروان‌شناسی بالینی ایران، ۲۶ (1) ، ص۱۲۹-۱۱۴.
ریاحی، محمداسماعیل؛ وردی نیا، اکیرعلی؛ بهرامی، سیاوش (1386). تحلیل جامعه شناختی میزان گرایش به طلاق، پژوهش زنان، 3 (19)، ص109-140
زحیلی، وهبه (1418ق). الفقه الاسلامی وادلته. دمشق: دارالفکر.
زرین‌نیا، زین‌العابدین (1384). مبـانی وآثارشـروط ضمن عقدازدواج موقت. تهران: دانشگاه تهران .
سعادت مصطفوی، سیدمصطفی (1383). ضمانت‌اجرای تخلف ازشرط ترک فعل حقوقی. نشریه دین وارتباطات، 11 (24)، ص20-48.
سیدعلوی، سیدحسین (1382). شرط عدم‌ازدواج‌مجدد. فصلنامه مطالعات اسلامی، 13 (40)، ص22-38.
شاکری گلپایگانی، طوبی؛ مؤمن، رقیه سادات (1401 ش). ازدواج مجدّد زوج در فرآیندقانون‌گذاری ایران بارویکردبه فقه حکومتی وسیاست شرعی. مجله فقه و حقوق خانواده، 27 (76)، ص 5-31.
شاهینی، علی (1394). تحلیل شرط عدم‌ازدواج‌مجدد. تهران: دانشگاه خوارزمی.
شلبی، محمدمصطفی (1397ق). أحکام الأسرة فی الإسلام. بیروت: دار النهضة العربیة.
شهیداول، محمد بن مکی (1378ق). اللمعه الدمشقیه. قم: مرکز بحوث الحج و العمره مطابقه حکمت.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1424ق). الروضة البهیّة فی شرح اللمعة الدمشقیه. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
شهیدی، مهدی (1380). حقوق مدنی. تهران: سمت.
شوکانی، محمد بن علی (1435ق). نیل الاوطار. مصر: الحلبی.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1430 ق). جواهر الکلام. قم: دار الکتب الاسلامیه.
صفائی، حسین (1390). حقوق مدنی 1. تهران: نشر میزان.
صفائی، حسین (1389). قواعدعمومی قراردادها. تهران: نشر میزان.
صلاح، عبدالغنی محمد (1418ق). وسائل الإسلام فی المحافظةعلی الحیاةالزوجیة. قاهره: مکتبه الدار العربیه للکتاب .
طباطبائی، محمدحسین (1423ق). ازدواج مجدد و مقام زن در اسلام. قم: انتشارات آزادی.
طوسى، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط. قم: المکتبه المرتضویه.
عامری، فریده؛ ترابیان، لیلا؛ خدابخش، روشنک (1391). بررسی مقایسه‌ای ویژگی‌های شخصیت وسبک دلبستگی همسران بی‌وفا، خیانت دیده وعادی. مطالعات روان‌شناختی، 8 (3)، ص 9-26.
عبدالسلام، محمد الشریف العالم (1998 م). الزواج والطلاق فی لیبی. طرابلس: جامعة قار یونس.
عبدالمحسن، علی ابوعبداللّه (1418ق). تعددالزوجات بین العلم و الدین. بیروت: : دار الصفوة
علامه حلى، حسن بن یوسف (1413ق). مختلف الشیعه. قم: مکتبه نینوا الحدیثه.
عمید زنجانی، عباسعلی (1382). آیات الأحکام. قم: مطالعات وتحقیقات اسلامی.
قربان شیرودی، شهره. ، و پورصدیقی، زینب (1390). مقایسه میزان سلامت روان درمیان همسران شاهدی که ازدواج مجددکردندوهمسران شاهدی که ازدواج مجددنکردندوتعیین اثربخشی درمان رفتاری ـ شناختی برمؤلفههای سلامت روان آن‌ها. روان‌شناسی تربیتی، 2 (1)، ص 37-51.
کریستن‌سن، آرتورامانوئل (1372). ایران در زمان ساسانیان (رشیدیاسمی، مترجم). تهران: دنیای کتاب.
گرجی، ابوالقاسم (1384). حقوق تطبیقی خانواده. تهران: دانشگاه تهران.
گلی، علی؛ قاسم‌زاده، بهنام؛ فتح‌بقالی، عاطفه؛ رمضان‌مقدم‌واجاری، یاسمن (1394). عوامل مؤثر در احساس امنیت اجتماعی زنان درفضاهای عمومی شهری (مطالعۀ موردی پارک ائل‌گلی تبریز)»فصلنامۀ علمی-پژوهشی مطالعات راهبردی زنان، 18 (69)، ص 97-136.
مجموعة الوثائق والنصوص القانونیة المتعلقة بوضعیةالمرأة بالمغرب (2001م). رباط: المجلة المغربیة للادارة المحلیة والتنمیة.
محب‌الرحمان، محمدعلی؛ صابری، حسین؛ قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی (1393). تعهد به عدم‌ازدواج‌مجدد در روایات وفقه امامیه. مجله فقه و حقوق، 45 (95)، ص 65-86.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1403ق). شرایع الإسلام. قم: دارالاضواء.
محمد مدنی، محمد (1378). رأی جدید فی تعددالزوجات . رسالة الاسلام، ۱۰ (۴)، ص۴۲۵ـ۴۳۰.
محمود، عبدالحمیدمحمد (1411ق). حقوق المرأة بین الاسلام والدیانات الاخری. قاهره: مکتبة مدبولی.
مطهری، مرتضی (1363). نظام حقوق زن دراسلام. تهران: صدرا.
نیک‌اندام، شاپور (1392) مسائلی پیرامون ازدواج، تهران: دانشگاه خوارزمی.
Adler‐Baeder F;HigginbothamB. (2004). Implications of remarriage and stepfamily formation for marriage education. Family Relations,53 (5), p448-458.
Butler, Andrew C. ;Chapman, JasonE. ;Forman, Evan M. ;Beck, Aaron T. (2006). The empirical status ofcognitive-behavioral therapy: Areview of meta-analyses, P. sychological Medicine Review, Vole26, Iss 1, p 17-31.
Compton, Scott N. , March, John S. ; Brent, D. ; Albano, A M. ; WeersingV. ; Robin. Curry, J. (2004). Cognitive-BehavioralPsychotherapy for Anxiety andDepressive Disorders in Children andAdolescents: An Evidence-BasedMedicine Review, Journal of theAmerican Academy of Child &Adolescent Psychiatry, Vole 43, Iss 8, p 930-959.
Craske, MG. Golinelli, D. , Stein, MB. Roy-Byrne, PP. , Bystritsky, A. ,Sherbourne, CD. (2005). Does theaddition of cognitive behavioraltherapy improve panic disordertreatment outcome relative tomedication alone in the primary caresetting? Psychological MedicineReview, 35 (11), p 1645-1654.
Dupuis SB. (2007). Examining remarriage: A look at issues affecting remarried couples and the implications towards therapeutic techniques. Journal of Divorce & Remarriage, 48 (1-2), p91-104.
Faber AJ. (2004). Examining remarried couples through a Bowenian family systems lens. Journal of Divorce & Remarriage, 40 (3-4), p33-121.
Fox WE, Shriner M. (2014). Remarried couples in premarital education: Does the content match participant needs? Journal of Divorce & Remarriage, 55 (4), p276-299.
Garneau, C. L. , Higginbotham, B. , & Adler‐Baeder, F. (2015). Remarriage beliefs as predictors of marital quality and positiveinteraction in stepcouples, An actor–partner interdependencemodel. Family process, 54 (4), p 730-745.
Herbelin, B. , Riquier, F. , Vexo, F. ,Thalmann, D. , (2002). Virtual Realityin Cognitive Behavioral Therapy: aStudy on Social Anxiety Disorder,International Conference on VirtualSystems and Multimedia (VSMM).
Herbert, James D. , Rheingold, AlyssaA. , Gaudiano, Brandon A. , Myers,Valerie H. , (2004), Standard versusextended cognitive behavior therapyfor social anxiety disorder: Arandomized-controlled trial,Behavioral and CognitivePsychotherapy, 32 (02), p 131-147.
Memani, P. S. (2003). A comparative study of the maritalattitudes of students from divorced, intact and single-parentfamilies (Doctoral dissertation, University of the Western Cape).
Pasley K;Garneau C. (2012). Remarriage and stepfamily life. In: Walsh F, editor. Normal Family Processes: Growing Diversity and Complexity. New York: Guilford Press.
Pasley K, Koch MG, Ihinger-Tallman M. (1994). Problems in remarriage: An exploratory study of intact and terminated relationships. Journal of Divorce & Remarriage, 20 (1-2), p 63-83.
Stokes SB, Wampler RS (2002). Remarried clients seeking marital therapy as compared to those seeking family therapy: Differences in levels of psychological and marital distress. Journal of Divorce &Remarriage, 38 (1-2), p91-107.
Sweeney, MM (2010). Remarriage and stepfamilies: Strategic sites for family scholarship in the 21st century. Journal of Marriage and Family, 72 (3), p667-684. | ||
|
Statistics Article View: 506 PDF Download: 446 |
||