News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,423 |
| PDF Download | 4,506,986 |
تبیین چگونگی تربیت اخلاقی متعالیه براساس تفاسیر ملاصدرا | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| Volume 11, Issue 22, July 1402, Pages 5-35 PDF (362.45 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/esi.2024.245104.1672 | ||
| Authors | ||
| سارا طوسیان خلیل آباد* 1; سعید بهشتی2; سید صدرالدین شریعتی3; ابوالفضل غفاری4 | ||
| 1دکتری فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی ره، تهران، ایران. | ||
| 2استاد فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی ره، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی ره، تهران، ایران. | ||
| 4دانشیار فلسفۀ تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| Receive Date: 03 September 2023, Revise Date: 06 February 2024, Accept Date: 08 January 2024 | ||
| Abstract | ||
| مقالۀ حاضر به تببین چگونگی تربیت اخلاقی متعالیه، براساس تفاسیر ملاصدرا، می‌پردازد. این پژوهش که با روش تحلیل محتوای قیاسیـ استقرایی انجام شده است، برای تبیین چگونگی تربیت اخلاقی به تحلیل محتوای تفاسیر ملاصدرا پرداخته و اصول و روش‌های تربیت اخلاقی را واکاوی کرده است. اصول و روش‌های تربیت اخلاقی در دو دسته سلبی و ایجابی ناظر به دو مرحلۀ اصلی تخلیه و تحلیه در تربیت اخلاقی متعالیه دستهبندی شده‌اند. برایناساس، در بخش سلبی، پنج اصل و هفت روش و در بخش ایجابی نیز هشت اصل و شش روش استخراج شده است. اصول بخش سلبی عبارتند از: تهذیب ظاهر، مراقبت از اعمال، تهذیب نفس، دوری از حبّ دنیا و مراقبت از خواطر ذهنی. اصول بخش ایجابی نیز عبارتند از: عقل‌ورزی، تفکر، مراقبت در مسیر کسب علم، تکرار، ایجاد ملکات نیکو، تعدیل قوای جسمانی و نفسانی، توجه به تفاوت وسع‌ها و به‌گزینی در معاشرت. روش‌های سلبی عبارتند از: ریاضت، زهد، انفاق، دوری از هم‌نشین بد، پاسخ به شبهات، دوری از عادات نامناسب، دوری از افراط و تفریط. روش‌های ایجابی نیز عبارتند از: اطاعت از شرع، عمل به مقتضای علم، برهان، تذکر، ایجاد عادات پسندیده و موقعیت‌مداری. | ||
| Keywords | ||
| اصل و روش; تربیت اخلاقی; تفاسیر ملاصدرا; حکمت متعالیه | ||
| References | ||
|
افکاری، فرشته (1393). «نقد و بررسی رویکردهای تربیت اخلاقی در دورۀ ابتدایی در کتابهای درسی بخوانیم، بنویسیم، قرآن، هدیه‌های آسمان، تعلیمات اجتماعی و طراحی الگوی برنامۀ درسی». پایاننامۀ دکتری. گروه برنامه‌ریزی درسی. دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
آهنگری، فرشته (1386). "پیشینه و بنیادهای اخلاق در ایران و جهان". اخلاق در علوم و فناوری. 3و4 (2)، 11-22.
بهشتی، سعید (1381). «آیین خردپروری (پژوهشی در نظام تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام علی(ع))». تهران: موسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.
بهشتی، سعید. (1389). «تأملات فلسفی در تعلیم و تربیت». تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
بهشتی، سعید (1393). "مختصات حرکت جوهری انسان در حکمت متعالیه و کاربردهای آن در شناسایی اصول حاکم بر تحول آموزش و پرورش". فصلنامه روان شناسی تربیتی. 31 (10)، 82-107.
بیرانوند، فضل الله (1392). «تحلیل محتوای کتابهای دین و زندگی دورۀ متوسطۀ نظری از نظر توجه به رویکردهای تربیت اخلاقی». پایان نامه ارشد. گروه برنامه ریزی درسی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
پورموسوی، جعفر (1394). «تبیین تربیت اخلاقی عقل‌محور در اسلام و بررسی کتب دین و زندگی دورۀ متوسطه براساس آن». پایاننامۀ ارشد. گروه فلسفۀ تعلیم و تربیت. دانشکدۀ علوم انسانی. دانشگاه تربیت مدرس.
تبریزی، منصوره (1393). "تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی". فصلنامه علوم اجتماعی. (64)، 138-105.
حسنی، محمد و فاطمه وجدانی (1395). "بررسی و نقد الگوی تربیت اخلاقی در کتابهای آموزش قرآن دورۀ ابتدایی". پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 24(32)، 137-161.
حسنی، محمد و فاطمه وجدانی (1396). "تحلیل محتوای کیفی کتابهای مطالعات اجتماعی دورۀ ابتدایی از منظر تربیت اخلاقی". تربیت اسلامی. 12(25)، 29-54.
حسنی، محمد. (1394). تجارب تربیت اخلاقی کارگزاران نظام تربیت رسمی و عمومی در دوره ابتدایی (دبستان). نوآوری‌های آموزشی. 14 (56)، 7-37.
حسنی، محمد (1395). "بررسی رویکرد تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی و عمومی ابتدایی". تربیت اسلامی. 22، 1-28.
درامامی، نرگس (1390). «تحلیل محتوای کتابهای بخوانیم، تعلیمات اجتماعی(مدنی)، هدیه‌های آسمانی و قرآن پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی سال 1388 به منظور بررسی برخی مؤلفه‌های تربیت اخلاقی». پایاننامۀ ارشد. گروه تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
دهقان سیمکانی، رحیم (1391). "موانع اخلاقورزی از دیدگاه ملاصدرا". پژوهشنامه اخلاق. (18)، 125-144.
شورای عالی آموزش و پرورش (1390). «مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران».
شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1366). «تفسیر القرآن الکریم». ج 1تا 6. قم: بیدار.
شیرازی، محمد بن ابراهیم (1393). «ترجمه و متن تفسیر سورۀ جمعه». ترجمه محمد خواجوی. تهران: مولی.
شیرازی، محمد ابن ابراهیم (1396). «ترجمۀ تفسیر سورۀ یس». ترجمه سید صدرالدین طاهری. چاپ اول. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
طوسی، خلیل‌الرحمان (1392). «درآمدی بر اخلاق فلسفی در حکمت متعالیه». چاپ اول. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
لطف‌آبادی، حسین (1384). "نقد نظریههای رشد اخلاقی پیاژه و کولبرگ و باندورا و ارائه الگویی نو برای پژوهش در رشد اخلاقی دانش‌آموزان". نوآوری‌های آموزشی. 11، 76-104.
مؤمنی‌راد، اکبر و خدیجه علی‌آبادی و هاشم فردانش و ناصر مزینی (1392). "تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج". فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 4 (14)، 187-222. | ||
|
Statistics Article View: 233 PDF Download: 284 |
||