News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,866 |
| PDF Download | 4,499,407 |
واکاوی معیارهای کیفی اولویت‌بندی متقاضیان دریافت قرض در آیات قرآن و روایات | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 7, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 30, November 1403, Pages 525-558 PDF (400.87 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2024.244746.2167 | ||
| Authors | ||
| محمد صادق جاودان* 1; سید محمد افقهی2; علی خوش نیت3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد مالی اسلامی، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری، گروه مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران ، ایران. | ||
| Receive Date: 10 July 2023, Revise Date: 04 November 2023, Accept Date: 09 January 2024 | ||
| Abstract | ||
| از لازمه‌های تحقق تمدن نوین اسلامی، پیاده‌سازی نظام اقتصادی اسلامی در جامعه است. با توجه به گستره و کاربرد فراوان «عقد قرض» از جمله مهم‌ترین سوالات مطرح در طراحی نظام اقتصادی اسلامی، معیارهای اولویت‌بندی متقاضیان دریافت قرض است. کشف این معیارها علاوه بر کمک به یافتن بخشی از نظام اقتصاد اسلامی به عنوان یکی از راهکارهای موثر در زمینه ارتقای بهره‌وری نظام اقتصادی، منجر به استفاده بهتر از وجوه قرض‌الحسنه در نظام بانکی ایران و توزیع عادلانه در سطح جامعه خواهد شد. مسئله اصلی پژوهش حاضر، چیستی معیارهای موثر بر اولویت‌بندی متقاضیان دریافت قرض از منظر اسلام است. در این مطالعه، با استفاده از رویکرد بنیادی و نظری و تدبر موضوعی در قرآن و مراجعه به تفاسیر و ارائه نکات به صاحب‌نظران، به جستجوی معیارهای مورد نظر اسلام در اولویت‌بندی متقاضیان دریافت قرض پرداخته شده است. در نهایت مشخص گردید که با توجه به جایگاه قرض‌الحسنه در اسلام می‌توان به دو گروه معیار مرتبط با مسئله حاضر دست پیدا کرد. گروه اول به عنوان معیارهای مرتبط با شایستگی متقاضی شامل ضرورت نیاز، دلیل نیازمند شدن و مسیر مصرف وجوه، تعفف و رفتار اجتماعی وی و انگیزه متقاضی در بازپرداخت قرض و گروه دوم به عنوان معیارهای متناظر با مطلوبیت واقعی قرض‌دهنده شامل نسبت اجتماعی متقاضی و قرض دهنده و همچنین ریسک اعتباری متقاضی شناسایی شدند. | ||
| Keywords | ||
| اولویت‌بندی متقاضیان قرض; نظام بازتوزیع درآمدها; قرض‌الحسنه; نظام اقتصادی اسلام | ||
| References | ||
|
ابن‌ادریس، محمد. (1410) کتاب السرائر: الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ابن‌قتیبه، عبدالله. (1408) غریب الحدیث. بیروت: دار الکتب العلمیة.
آرام، محمدرضا و سیدامامی، کاووس. (1395) سیاست‌های فقرزدایی با محوریت تکافل اجتماعی. دوفصلنامه علمی-پژوهشی دانش سیاسی, 163-194.
آرام، محمدرضا و سیدامامی، کاووس. (1395) سیاست‌های فقرزدایی با محوریت تکافل اجتماعی. دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش سیاسی, 163-211.
بلخی، جلال‌الدین. (1399) مثنوی معنوی. تهران: هرمس.)
جوادی آملی، عبدالله. (1386) تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
حبیبیان نقیبی، مجید. (1384) قرض‌الحسنه و تامین نیازهای اساسی. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی, 5-37.
دینی ترکمانی، علی. (1390, 12 23) رویکرد نیازهای اساسی و توسعه انسانی. روزنامه دنیای اقتصاد, 2601.
ذاکرنیا، احسان و خادم علیزاده، امیر. (1396) اصول حاکم بر اعتباری سنجی در مدیریت ریسک اعتباری بانکداری اسلامی از نگاه قرآن. دوفصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی, 5-34.
راغب اصفهانی، حسین. (1412) مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار الشامیة.
سبزواری، عبدالاعلی. (1409)مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. قم: دار التفسیر.
سیاه‌کارزاده، محمدسجاد و محمدی، محسن. (1391) نظام سنجش اعتبار در بانکداری اسلامی؛ ضرورت، جایگاه و الزامات. تحقیقات مالی اسلامی 115-141.
شارون، جوئل. (1379) ده پرسش از دیدگاه جامعه‌شناسی. م. منصوری کاشانی, تهران.
شبیری زنجانی، موسی. (1389, 8 7) عبد الملک بن عتبة.: http://almaktab.ir/archive/index.php?thread-7.html
شکرانی، رضا و سیدناری، طاهره. (1396) اولویت سنجی انفاق در آیات و روایات. دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث, 39-67.
طباطبایی، محمدحسین. (1390) المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل. (1372) مجمعُ البیان فی تفسیر القُرآن. تهران: ناصر خسرو.
عابدینی، محمدرضا. (1398, 1 18) شرح تفسیر المیزان سوره بقره(ایات 261 تا 274).
فاضل‌مقداد، مقداد. (1422) کنز العرفان فی فقه القرآن. قم: مکتب نوید اسلام.
قرائتی، محسن. (1388) تفسیر نور. تهران: درس‌هایی از قرآن.
کلینی، محمد. (n.d.) الکافی.
کمیجانی، اکبر. (1377) درآمدی بر جایگاه قرض الحسنه در اسلام و اثرات اقتصادی آن. نامه مفید.
مجلسی، محمدباقر. (1420) بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام. قم: موسسه نشر اسلامی.
محمدی آشنانی، علی و راضی، احمدرضا. (1392) ضرورت اعتبارسنجی مشتریان از دیدگاه آموزه‌های اسلامی و ارائه الگوی بهینه. دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های مالیه اسلامی, 87-98.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371) تفسیر نمونه. قم: دارالکتب الاسلامیة.
هادوی‌نیا، علی اصغر. (1395) نقش قرض الحسنه در اقتصاد مقاومتی. پژوهش‌های اقتصاد مقاومتی, 1-32.
یزدانی، مریم. (1390) قرض الحسنه ونقش آن در رفع نیازهای اجتماعی و اقتصادی. ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی, 29-40.
Aram, Mohammad Reza and Seyedamami, Kavous. (1395) Poverty Alleviation Policies with a Focus on Social Solidarity. Scientific-Research Quarterly of Political Science, 163-211
Durand, David. (1941). Risk Elements in Consumer Instalment Financing, Technical Edition. National Bureau of Economic Research, 83-91.
Dini Turkmani, Ali. (1390, 12 23) The Approach of Basic Needs and Human Development. Donya-ye Eqtesad Newspaper, 2601.
Fisher, Ronald. (1936). The Use of Multiple Measurements in Taxonomic Problems. Annals of Eugenics, 179-188.
Habibian Naqibi, Majid. (1384) Qard al-hasana and Meeting Basic Needs. Economic Research and Policies, 5-37.
Hadavi-Neja, Ali Asghar. (2016) The Role of Qard al-Hasana in a Resistant Economy. Research on a Resistant Economy, 1-32.
Ibn Idris, Muhammad. (1410) Kitab al-Sara'ir: al-Haawi li-Tahrir al-Fatawa. Qom: Islamic Publications Institution.
Ibn Qutaybah, Abdullah. (1408) Gharib al-Hadith. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah.
Jowadi Amuli, Abdullah. (1386) Tafsir-e Tasnim. Qom: Esra.
Kamijani, Akbar. (1998) An Introduction to the Position of Qard al-Hasana in Islam and Its Economic Effects. Nameh-e Mofid.
Kiss, Ferenc. (2003). Credit scoring process from a knowledge management perspective. Periodica Polytechnica Social and Management Sciences, 95-110.
Kulayni, Muhammad. (n.d.) Al-Kafi.
Majlesi, Muhammad Baqir. (2001) Bihar al-Anwar al-Jami'ah li Durar Akhbar al-A'imah al-Aṭhar ‘Alayhim al-Salam. Qom: Islamic Publications Institute.
Makarem Shirazi, Naser. (1992) Tafsir-e Nemuneh. Qom: Dar al-Kutub al-Islamiyya.
Mohammadi Ashnani, Ali and Radi, Ahmadreza. (2013) The Necessity of Customer Credit Scoring from an Islamic Perspective and Presenting an Optimal Model. Semi-annual Scientific Research Journal of Islamic Finance Research, 87-98.
Qaraati, Mohsen. (2009) Tafsir-e Noor. Tehran: Darshahi az Quran.
Yazdani, Maryam. (2011) Qard al-Hasana and Its Role in Addressing Social and Economic Needs. Monthly Journal of Review of Economic Issues and Policies, 29-40.
Zakernia, Ehsan and Khadem Alizadeh, Amir. (1396) Principles Governing Credit Scoring in Credit Risk Management in Islamic Banking from the Quranic Perspective. Research Journal of Islamic Finance, 5-34. | ||
|
Statistics Article View: 224 PDF Download: 80 |
||