
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,394 |
Article View | 8,249,413 |
PDF Download | 4,245,573 |
تقلیلگرائی بر مبنای اندیشه اخلاقی ابنسینا | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
Article 5, Volume 27, Issue 69, January 1402, Pages 111-127 PDF (722.67 K) | ||
Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ap.2023.243690.1631 | ||
Author | ||
بهروز محمدی منفرد* | ||
دانشیار گروه اخلاق دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
Receive Date: 12 June 2023, Revise Date: 23 December 2023, Accept Date: 24 December 2023 | ||
Abstract | ||
هدف پژوهش حاضر کمک به ساماندهی اندیشة فرااخلاقی ابنسینا است تا بستری برای ملاحظة نظامی اخلاقی، مبتنی بر آرای بنسینا فراهم آید. مسئله اصلی این است که رویکرد کلی ابنسینا دربارة وجود اوصاف و گزارههای اخلاقی چیست. نگارنده در پاسخ به این سؤال میکوشد سه مدل تقلیلگرایی را براساس آرای ابنسینا صورتبندی کند. این مدلهای تقلیلگرایی میتوانند در سطوح نگرش متعارف، نگرش حکیمانه و همچنین نگرش عرفانی و توحیدی ابنسینا نسبت به حقایق اخلاقی صورتبندی شوند؛ بهنحویکه وعی انسجام بین آنها وجود داشته باشد. در آغاز دیدگاه ابنسینا در بخش مواد منطق بررسی، و رویکرد برساختگرایانه او که معطوف به شهرت و توافق عقلا است، در سطحی متعارف، مدلی از تقلیلگرایی معرفی میشود. سپس نگرش ابنسینا برمبنای علمالنفس فلسفی و حقیقت سعادت نفس انسانی ملاحظه، و در آنجا نیز براساس آرای ابنسینا نوعی تقلیلگرایی اخلاقی معرفی میشود. سرانجام با توجه به نگرش عرفانی و توحیدی ابنسینا، مدلی دیگر از تقلیلگرایی تقریر میشود. حاصل پژوهش این است که نمیتوان برمبنای مباحث ابنسینا در حوزة وجودشناسی، واقعگرایی واقعی بود؛ زیرا برایناساس حقیقتی مستقل برای اوصاف اخلاقی وجود ندارد. | ||
Keywords | ||
ابنسینا; اعتبارگرایی اخلاقی; تقلیلگرایی; واقعگرایی اخلاقی | ||
References | ||
ابنسینا، حسین بن عبدالله (2007 م). أحوال النفس: رسالة فی النفس وبقائها ومعادها (فؤاد الأهوانی، مقدمهنویس). پاریس: دار بیبلیون.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1403 ق). الإشارات والتنبیهات (نصیرالدین طوسی و قطبالدین رازی، شارحان). تهران: دفتر نشر کتاب.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1400 ق). رسالة فی السعادة والحجج العشرة على ان النفس الإنسانیة جوهر، در رسائل ابنسینا. قم: بیدار.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1405 ق الف)، الشفاء: الإلهیات (ابوالعلاء قنواتی و سعید زاید، محققان). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1405 ق ب). الشفاء: الطبیعیات (محمد قاسم، محقق). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1956 م). الشفاء: المنطق (ابوالعلاء عفیفی، محقق). قاهره، مصر: انتشارات وزارت آموزش و پرورش.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ والمعاد. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1364). النجات (محمدتقی دانشپژوه، محقق). تهران: نشر دانشگاه تهران.
جعفریان، محمدهانی؛ و سعیدیمهر، محمد (1401 ش). تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشه ابنسینا در اخلاق. شناخت، 15(87)، ص 77-98.
جعفریان، محمدهانی؛ و موسوی کریمی، میرسعید (1395). پژوهشی دربارة ماهیت گزارههای زبان اخلاق سینوی؛ بدیهی یا مشهور. اخلاق وحیانی، 4(10)، ص 29-45.
ذاکری، مهدی (1390). نظریه عمل. نقد و نظر، 16(64)، ص 27-44.
شجاری، مرتضی؛ و جعفریان، محمدهانی (1399). تحقیقی در نقش تصور و تصدیق در شکلگیری دو گونه جهان اخلاقی نزد ابنسینا، حکمت سینوی، 24(63)، ص 137-156.
قوامصفری، مهدی (1398). اندیشة اخلاقی ابنسینا. پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، 13(29)، ص 337-360.
محمدی منفرد، بهروز( 1400)، واقعگرایی اخلاقی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مکناتن، دیوید (1383)، نگاه اخلاقی (حسن میانداری، مترجم). تهران: سمت.
شمسآبادی حسینی، مجید؛ و سعیدیمهر، محمد (1402ش)، تبیین ابنسینا از استنباط آرای محموده، حکمت سینوی، 26(67)، ص 75-95.
ذوالحسنی، فرزانه؛ و سعیدیمهر، محمد (1390). مشهورات در اندیشة ابنسینا. حکمت سینوی، 15(46)، ص 1-16.
حیدریان، لیلی؛ رحمتی، انشاءالله؛ و جلالی شیجانی، جمشید (1401 شمسی). مقایسه دیدگاه ابنسینا و ج.ا. مور دربارة واقعگرایی و روش شهودگرایی در اخلاق. فلسفه تحلیلی، 19(41)، ص 131-157.
قاضیخانی، رفیده؛ و مسعودی، جهانگیر (1397). معرفتشناسی حسنوقبح ازمنظر ابنسینا. حکمت سینوی، 22(60)، ص 87-103.
Bagnoil, Carla (2011). Constructivism in Metaethics. Stanford Encyclopedia of Philosophy. substantive revision Fri Jun 23, 2017. | ||
Statistics Article View: 162 PDF Download: 198 |