
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,252,750 |
PDF Download | 4,248,478 |
عدم تحقق تدلیس با سکوت و خودداری از بیان عیب هنگام معامله؛ مطالعه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران | ||
پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
Article 4, Volume 24, Issue 2 - Serial Number 60, June 1402, Pages 255-284 PDF (588.25 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/law.2023.244775.3391 | ||
Author | ||
اقبال علی میرزائی* | ||
استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
Receive Date: 04 July 2023, Accept Date: 19 August 2023 | ||
Abstract | ||
قانون مدنی ایران در خصوص وقوع تدلیس با سکوت حکم صریحی ندارد. مطابق با ماده 438 این قانون، به طور کلی، عملیاتی که موجب فریب شود، تدلیس محسوب شده است. به عقیده برخی حقوقدانان، عملیات فریبنده با وقوع فعل یا ترک فعل واقع میشود. برخی دیگر، «عملیات» را شامل سکوت عمدی نیز میدانند. مشابه این اختلاف در میان فقیهان امامیه هم وجود دارد. به نظر برخی، پوشاندن عیب، با انجام اعمالی محقق میشود که مورد معامله را سالم و بیعیب نشان دهد. به نظر دیگران امّا، سکوت و خودداری از بیان عیب، در صورت علم به آن، موجب پوشیده ماندن عیب و سبب تحقق تدلیس است. غالب فقها، حکم شرعی سکوت و اعلام نکردن عیب را بر مبنای غش و تدلیس استوار کردهاند. برخی دیگر، صدق مفهوم عرفی غش در صورت سکوت را دشوار دانستهاند، زیرا حیله و فریب با انجام کارهای فریبنده صورت میگیرد. بهعلاوه، وجود قصد فریب و سوءنیت شخص ساکت را عرفاً مسلّم نمیدانند. بهویژه که آنچه در روایات مربوط به غش مورد نهی واقع شده است، انجام امور نیرنگآمیز مانند آمیختن مورد معامله با چیزهای دیگر و امثالذلک است. در این مقاله، دیدگاههای فوقالذکر مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است و این نتیجه حاصل شد که موافقان وقوع تدلیس با سکوت دلایل قانعکننده ندارند. همچنین، با دقت در مبانی و دلایل نظریه آنان، معلوم شد که استناد به تدلیس در موارد سکوت، جز شهرت فقهی پشتوانه دیگری ندارد. بهویژه که حرمت شرعی سکوت و عدم اظهار عیب، نزد بسیاری از فقیهان امامیه ثابت نیست. النهایه روشن شد، وجود «خیار عیب» به عنوان حکم وضعی سکوت و خودداری از بیان عیب، در فقه امامیه قابل پذیرش است. | ||
Keywords | ||
تدلیس; عملیات فریبنده; سکوت; خودداری از بیان عیب; خیار عیب | ||
References | ||
| ||
Statistics Article View: 443 PDF Download: 253 |