News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,592,269 |
| PDF Download | 5,358,460 |
رویکرد رویۀ قضایی به مسئلۀ نشوز در مرحلۀ رسیدگی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 6, Volume 30, Issue 82, January 1404, Pages 159-193 PDF (1.18 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2023.245099.1944 | ||
| Authors | ||
| سمیرا بیکدلو* 1; رقیه سادات مومن2; لیلا سادات اسدی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| 3دکتری تخصصی حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 31 July 2023, Revise Date: 15 September 2023, Accept Date: 17 October 2023 | ||
| Abstract | ||
| مسئلۀ نشوز و فروعات آن هم در فقه که از کلام وحی نشئت گرفته، مطرح است و هم در علم حقوق، موردتوجه حقوقدانان قرار گرفته و بهتبع، در دادگاه‌های خانواده با تقدیم دادخواست الزام به تمکین یا اعلام و احراز نشوز زوجه مطرح می‌شود. درپی بررسی آرای صادرشده، فراوانی تشتت آرا و اختلاف سلایق قضات اثبات می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی علت یا علل تشتت و تعدد رویۀ محاکم درخصوص تمکین و نشوز است. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی- کتابخانهای انجام شده و ازنوع توصیفی- تحلیلی است. برای پیشبرد تحقیق از آرای تمکین و نشوز صادرشده از محاکم خانواده بهره گرفتهایم که در سامانۀ ملی آرای قضایی و نیز نظرات مشورتی ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضاییه جمعآوری شده اند. دعاوی مربوط به تمکین و نشوز زوجه بهمیزان زیادی به استنباط قاضی بستگی دارند و همین مسئله باعث ایجاد رویه‌های متعدد شده است؛ لذا برای رسیدن به وحدت رویه، لازم است رویۀ قضایی در این حوزه تحلیل و میزان انطباق یا عدم انطباق آرای صادرشده با مبانی فقهی و نیز حقوق موضوعه بررسی شود. پساز تتبع در آرای صادرشده، و بررسی منابع فقهی و حقوقی درخصوص تمکین و نشوز نتیجه می‌گیریم برخی مسائل و چالشهای مرتبط با این موضوع، ریشۀ فقهی دارند و به اختلافنظر میان فقها مربوط میشوند، برخی دیگر به بُعد حقوقی و جنبۀ قانونگذاری مسئله مربوطاند و درنهایت، برخی نیز در مرحلۀ اجرای قوانین و کاربست آنها در این حوزه ریشه دارند. بعضی ابهامات موجود در این موضوع را هم می‌توان با توجه به مراحل دادرسی، شامل مرحلۀ طرح دعوا، دادرسی، انشای رأی و اجرای حکم دستهبندی کرد. این مقاله صرفاً بر مرحلۀ رسیدگی قضایی به پروندههای تمکین و نشوز، متمرکز است. | ||
| Keywords | ||
| رویۀ قضایی; نشوز; تمکین خاص; تمکین عام; رسیدگی قضایی | ||
| References | ||
|
الواری، زهرا (1396). رویکرد رویۀ قضایی نسبتبه مانعیت نشوز یا سببیت تمکین نسبتبه استحقاق نفقۀ زوجه. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه قم، قم، ایران.
انصاری، مسعود؛ و طاهری، محمدعلی (۱۳۸۴). دانشنامۀ حقوق خصوصی (جلد ۲) (چاپ 1). تهران: محراب فکر.
دیانی، عبدالرسول (۱۳۸۳). رابطۀ تمکین و نشوز و ضمانت اجرای عدم تمکین. مجلۀ دادرسی، 45، 10-15.
ذبیحی بیدگلی، عاطفه (1399). الزام به تمکین در رویۀ قضایی (چاپ 1). تهران: پژوهشگاه قوۀ قضاییه.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (چاپ 1). بیروت: دار العلم- الدار الشامیة.
زندی، محمدرضا (۱۳۸۸). رویۀ قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور خانواده: تمکین، ازدواج مجدد (3) (چاپ 1). تهران: جنگل.
سامانۀ ملی آرای قضایی. www.ara.jri.ac.ir
سایت ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضاییه. edarehoquqy.eadl.ir
سایت پژوهشکدۀ قوۀ قضاییه.www.ijri.ir
صابرماهانی، محیا (1394). بررسی حدود تمکین زوجه در فقه امامیه و حقوق ایران. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.
صدرالاشرافی، حسین (1319). تمکین و نشوز و اثرات قضایی آنها در وجوب انفاق. مجموعۀ حقوقی، 155، 254-256.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۶۳). ترجمۀ تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی، مترجم) (جلد ۴). تهران: اسلامی.
طبرسی، فضل بن محمد (۱۴۰۸ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ 2). بیروت: دار المعرفة.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1308). شرایع الإسلام (جلد ۲) (چاپ 2). قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات (1390). مجموعۀ قانون مدنی (عباسعلی رحیمی اصفهانی، تدوین و تنقیحکننده) (چاپ 8).
معصومی گرجی، خدیجه (1392). بررسی تمکین زوجین ازنگاه فقه و حقوق اسلامی. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور مازندران، مازندران، ایران.
مقنی، محمد (1399). مفهوم و آثار نشوز زوج و ضمانت اجراهای آن با مطالعۀ تطبیقی در فقه امامیه و حقوق ایران. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.
مؤمن، رقیه سادات (1392). جایگاه و محدودۀ حقوق جنسی زوجین در فقه امامیه و حقوق ایران. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
مهدوی، ابراهیم (1396). آیا دعوى التزام به تمکین، قابل استماع است؟. سایت معاونت آموزش دادگستری استان تهران: 552=http://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام (محمود قوچانی، محقق و تعلیقهنویس) (جلد 31) (چاپ 7). بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
هدایتنیا، فرجالله (۱۳۹۷). نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران. تهران: پزوهشکدۀ فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
یاری، نازیلا (1393). تبیین نشوز زوج و زوجه در فقه و حقوق موضوعه. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه ارومیه، آذربایجان شرقی، ایران. | ||
|
Statistics Article View: 593 PDF Download: 161 |
||