News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,452 |
| PDF Download | 4,507,003 |
واکاوی جلوه‌های بصری «صراط» در سورۀ فاتحة الکتاب | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 12, Volume 17, Issue 1 - Serial Number 33, July 1402, Pages 271-296 PDF (659.02 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2023.244732.3793 | ||
| Authors | ||
| محمدحسین توانایی* 2; غلام رضا حسنی3; زهرا فنایی4; | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. | ||
| 2استادیار علوم قرآن و حدیث، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران | ||
| 3استادیار هنر، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران. | ||
| 4استادیار هنر، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. | ||
| Receive Date: 21 April 2023, Revise Date: 29 August 2023, Accept Date: 01 September 2023 | ||
| Abstract | ||
| یکی از شیوه های بدیع هنری قرآن در انتقال مفاهیم، استفاده از تصویرسازی است که در پرتو آن مفاهیم منطقی و عقلی، ملموس و واقعی نشان داده شده و ابهامات و پیچیدگی‌های احتمالی برطرف میشود. با توجه به جلوه های بصری صراط، به کارگیری این واژه بطور عام در قرآن و مشخصاً در سورۀ حمد، انتقال پذیری معانی مجرّد ذهنی به تصاویر مادّی محسوس را تسهیل نموده تا رهرو، با وقوف بر این تصاویر، راه خود را به خوبی دریافته و طی کند. این پژوهش با هدف شناسایی مفاهیم تصویری واژۀ صراط در سوره فاتحة الکتاب، به روش تحلیلی ـ توصیفی درصدد است تا جنبه‌های تصویری آن را بازشناسی نموده و چگونگی به‌خدمت گرفتن جلوه های بصری صراط در جهت فهم عمیق مصادیق را تبیین نماید. نتایج این پژوهش نشان داد که جلوه های بصری صراط بازتاب مفاهیم ذیل است: تسهیل فهم، تجسّم سیر حرکت از مبدأ تا مقصد، طلب مستمر هدایت، اتّصال و اعتصام به ریسمان الهی، ورود در ساحت رحمت الهی، خشیت، استقامت، دستگیری از راهیان صراط و سرانجام اتّحاد و یکرنگی. | ||
| Keywords | ||
| تصویرسازی; جلوه های بصری; صراط; سورۀ حمد; یک رنگی. | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله، (1377ش)، الهیات نجات، ترجمه و پژوهش سیّد یحیی یثربی، تهران: انتشارات فکر روز.
احمدالراغب، عبدالسلام، (1387ش)، کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم، ترجمه حسین سیدی، تهران: انتشارات سخن.
پاکباز، رویین، (1383ش)، دایره المعارف هنر، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
جرجانی، عبدالقاهر، (1368ش)، دلائل الاعجاز فی القرآن، ترجمه سیدمحمد رادمنش، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
جوادی آملی، عبدالله، (1390ش)، تفسیر تسنیم، قم: انتشارات اسراء.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (1405ق)، الصّحاح تاج الّغه و صحاح العربیّه، تهران: انتشارات امیری.
حویزی، عبدعلی، (1415ق)، تفسیر نور الثقلین، قم: انتشارات اسماعیلیان.
خرقانی، حسن، (1391ش)، قرآن و زیبایی شناسی، مشهد: آستان قدس رضوی .
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1385ش)، مفردات الفاظ القرآن، قم: نوید اسلام.
رمّانی، ابوالحسن علی بن عیسی، (1963م)، النکت فی اعجاز القرآن، قاهره: دارالمعارف.
زمخشری، محمودبن عمر، (1407ق)، الکشّاف عن حقایق غوامض الّتنزیل، بیروت: دارالکتب العربیّه.
سید، قطب، (1359ش)، تصویر فنی؛ نمایش هنری در قرآن، ترجمه محمدعلی عابدی، تهران: نشر انقلاب.
سید، قطب، (1425ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: مکتبه دارالشّروق
شیرازی، صدرالدین محمدابراهیم، (1340ش)، رسالۀ سه اصل، مصحّح: حسین نصر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شیرازی، صدرالدین محمدابراهیم، (1361ش)، تفسیر القرآن الکریم، قم: انتشارات بیدار.
شیرازی، صدرالدین محمد ابراهیم، (1381ش)، کسر اصنام الجاهلیه، گردآورنده؛ محسن جهانگیری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین، ( 1374ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمدباقر موسوی، قم: انتشارات جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
طبرسی، فضل بن حسن، (1387ش)، مجمع البیان فی تأویل آی القرآن، ترجمه: علی کرمی، تهران: انتشارات فراهانی.
طبری، محمدبن جریر، (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
طریحی، فخرالدّین،(1375ش)، مجمع البحرین و مطلع النّیرین، تهران: نشر مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن، (1389ش)، التّبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التّراث الاسلامیّه.
عقاد، عباس محمود، (1985م)، الغة الشاعره، بیروت، المکتبه العصریه.
عیاشی، محمدبن مسعود، (1380ش)، تفسیر العیاشی، تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
فخررازی، محمدبن عمر، (1361ش)، التفسیر الکبیر، تهران: نشر اساطیر.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1421ق)، کتاب العین، بیروت: داراحیاءالتّراث العربی.
قرشی بنائی، علی اکبر، (1371ش)، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
کلینی، محمدبن یعقوب، (1365ش)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کپس، جئورگی، (1395ش)، زبان تصویر، ترجمۀ فیروزۀ مهاجر، تهران: انتشارات سروش.
مغنیه، محمدجواد، (1425ق)، تفسیر المبین، قم: دارالکتب الاسلامیه.
محمدقاسمی، حمید، (1387ش)، جلوه هایی از هنر تصویرآفرینی در قرآن، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. | ||
|
Statistics Article View: 294 PDF Download: 280 |
||