News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,902 |
| PDF Download | 4,499,455 |
شناسایی ماهیت حقوقی شیربها با تأکید بر رویة قضایی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 10, Volume 29, Issue 80, February 1403, Pages 281-303 PDF (1.6 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2023.245002.1939 | ||
| Authors | ||
| رضا دریایی* 1; فیروز سکوتی2 | ||
| 1استادیار گروه حقوق دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| Receive Date: 10 August 2023, Revise Date: 29 September 2023, Accept Date: 17 September 2023 | ||
| Abstract | ||
| تهیة ملزومات زندگی مشترک از وظایف قانونی زوج است؛ بااین‌‌‌حال در برخی از مناطق به‌‌‌حکم عرف، جهیزیه را زوجه فراهم می‌کند. زوج نیز چند قلم از اجناس لازم برای زندگی مشترک را که معمولاً ارزش مادی زیادی هم دارند، تهیه می‌کند تا با درج در سیاهة جهیزیه به‌همراه دیگر اقلام به منزل مشترک بدرقه شود. در عرف چنین اقلامی را شیربها نامیده‌اند. در دعوای استرداد جهیزیه، دادگاه با این پرسش مواجه خواهد شد که چه کسی مالک این اموال محسوب می‌شود؟ پاسخ به سؤال در گرو تبیین ماهیت توافق صورت‌گرفته است. درخصوص ماهیت شیربها ازمنظر فقهی و حقوقی اختلاف وجود دارد. برخی آن را در قالب عقود معین، همچون هبه و جعاله و صلح، و برخی نیز در قالب توافق خصوصی تفسیر کرده‌اند. گروهی نیز ماهیت شیربها را به‌شرط ضمن عقد و نیز تعهد به نفع شخص ثالث تعبیر کرده‌اند. این اختلافات، رویة قضایی را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. با استناد به قالب‌های پیش‌گفته، حسب تفسیری که از جواز یا لزوم شیربها صورت می‌گیرد، این اقلام را برخی محاکم متعلق به زوج و برخی متعلق به زوجه میدانند. این تحقیق نشان می‌دهد قالب‌های مزبور با وجود داشتن رگه‌هایی از تناسب، دارای تمایزاتی آشکار با شیربها است. شیربها دارای ماهیتی خاص است که با توجه به خصایص آن و سکوت قانون، قلمرو آثارش را عرف تعیین می‌کند. | ||
| Keywords | ||
| جهیزیه; شیربها; عرف; نفقه | ||
| References | ||
|
افشار، اباذر؛ موحدی نیا، مهدی؛ قلیپور، احدالله (1398). «واکاوی ماهیت و جواز شیربها از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه»، مطالعات اسلامی زنان و خانواده، 6 (10)، ص 48-64.
امامی سید حسن (1398). حقوق مدنی. ج4، تهران: انتشارات اسلامیه.
بهجت محمدتقی (1386). استفتائات. ج4، قم: انتشارات دفتر آیت‌الله‌العظمی بهجت.
جعفری لنگرودی محمدجعفر (1400الف). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جعفری لنگرودی محمدجعفر (1400ب). مجموعه محشی قانون مدنی. تهران: کتابخانه گنج دانش.
دیانی عبدالرسول (1387). حقوق خانواده. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
روحانی صادق (1383). استفتائات. ج6، قم: نشر حدیث دل.
سامانه ملی آرای قضایی: (https://ara.jri.ac.ir/) تاریخ آخرین مراجعه: 18/5/1402.
شریعت موسوی مصطفی (1385). الشهاب فی مسأله الحجاب. قم: انتشارات دارالتفسیر.
الشریف محمدمهدی (1400). منطق حقوقی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
شهیدی مهدی (1388). اصول قرارداد‌ها و تعهدات. تهران: انتشارات مجد.
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (1390). مختصر حقوق خانواده. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
علوی گرگانی محمدعلی (1384). اجوبة المسائل. ج2، قم: انتشارات دفتر آیت‌الله علوی گرگانی.
علیزاده، عزت‌الله (1386). فرهنگ سه‌جلدی معین. ج 1، تهران: انتشارات آدنا.
کاتوزیان ناصر (1387). دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده. تهران، بنیاد حقوقی میزان.
کاتوزیان ناصر (1398). فلسفه حقوق. ج2، تهران: کتابخانه گنج دانش.
کاتوزیان ناصر (1400الف). گامی به‌سوی عدالت. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
کاتوزیان ناصر (1400ب). دوره حقوق مدنی عقود معین (مشارکت‌ها، صلح)، ج2، تهران: انتشارات گنج دانش.
کاتوزیان ناصر (1400پ). دوره حقوق مدنی خانواده. ج1، تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش.
گلپایگانی محمدرضا (1380). مجمع المسائل. ج4، قم: نشر دارالقرآن الکریم.
مافی، همایون؛ ظهوری، سمیه؛ فرزانگان، محمد (1395). وضعیت فقهی حقوقی اختلاف زوجین در اثاثیه منزل، دو فصلنامه علمی فقه و حقوق خانواده (ندای صادق). 21 (65)، 83-106.
محقق داماد سید مصطفی (1397). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. ج2، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق داماد سید مصطفی (1398). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. ج1، تهران: مرکز نشر علوم اسامی.
مروج حسین (1379). اصطلاحات فقهی. قم: انتشارات بخشایش.
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، الف). کتاب النکاح، جلد 6، قم: مدرسه الامام علی ابن ابی طالب (ع).
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، ب). کتاب النکاح، جلد 7، قم: مدرسه الامام علی ابن ابی‌طالب (ع).
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، پ). فقه استدلالی. قم: مدرسه الامام علی ابن ابی‌طالب (ع).
موسوی خمینی، روح‌الله (1392). تحریرالوسیله. ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
میرزای قمی ابوالقاسم ابن محمدحسن (1385). رسائل المیرزا القمی. ج1، قم: نشر بوستان کتاب قلم.
هاشمی شاهرودی محمود (1382). فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام. ج6، قم: مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام. | ||
|
Statistics Article View: 476 PDF Download: 407 |
||