
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,391 |
Article View | 8,238,354 |
PDF Download | 4,229,167 |
نقش سیدمحمدحسین طباطبائی در تکوین گفتمان اسلامی انقلاب ایران با تأکید بر عدالت | ||
نشریه «دانش سیاسی» | ||
Article 2, Volume 19, Issue 2 - Serial Number 38, July 1402, Pages 287-312 PDF (836.35 K) | ||
Document Type: علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران) | ||
DOI: 10.30497/pkn.2023.244652.3073 | ||
Author | ||
محمد جواد اسماعیلی* | ||
استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
Receive Date: 07 June 2023, Revise Date: 24 July 2023, Accept Date: 06 August 2023 | ||
Abstract | ||
اگرچه علامه طباطبائی در آثار خود به صراحت دعوت به براندازی حکومت شاهنشاهی نکرده، اما به روشهای مختلف در شکلگیری و عملیاتی شدن گفتمان انقلاب اسلامی نقش داشته است. مقاله حاضر می کوشد نقش کمتر شناخته شده علامه را در تکوین دال عدالت در گفتمان انقلاب اسلامی، آشکار سازد. سؤال اصلی نوینده عبارت است از: سازوکارهای اجتماعی پیوند اندیشه علامه و گفتمان انقلاب اسلامی کدامند؟ نویسنده با استفاده از «نظریه مبنا» که بر ترکیبی از دو نظریه نهادی و گفتمان استوار است، به این نتیجه رسیده که علامه با احیا موقعیت سوژگی «فیلسوف مفسر» با محوریت نظریه ادراکات اعتباری، در منازعات گفتمانی دهه 30 تا 50 جامعه ایران شرکت کرده و در تکوین دال عدالت در معنای مورد نظر انقلاب اسلامی، نقش «سوژگی سیاسی» بیواسطه (تولید متون) و باواسطه (شاگردان، حلقههای فکری و اجتماعات گفتمانی)، ایفا کرده است. | ||
Keywords | ||
ادراکات اعتباری; انقلاب ایران; سید محمدحسین طباطبائی; عدالت; گفتمان اسلامی; گفتمان انقلاب اسلامی | ||
References | ||
امیری، جهاندار (1383). روشنفکری و سیاست (بررسی تحولات روشنفکری در ایران معاصر). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
بروجردی، مهرزاد (1378). روشنفکران ایرانی و غرب. ترجمه جمشید شیرازی، تهران: نشر و پژوهش فرزانروز.
پارسانیا، حمید (1377). حدیث پیمانه، پژوهشی در انقلاب اسلامی. قم: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی.
پناهی، محمدحسین (1383). جامعه شناسی سیاسی شعارهای انقلاب اسلامی.تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
جعفریان، رسول (1386). جریانها و سازمانهای مذهبی ـ سیاسی ایران: از روی کارآمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی (1320-1357). قم: نشر مورخ
جوادی آملی، عبدالله (1386). شمسالوحی تبریزی، سیره علمی علامه طباطبایی. قم: مرکز نشر اسراء.
حاضری، علیمحمد (1380). «فرایند بالندگی ایدئولوژی انقلاب اسلامی»، در: انقلاب و اندیشه؛ مباحثی در جامعهشناسی انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشکده امام خمینی (رحمتاللهعلیه) و انقلاب اسلامی.
حسن زاده آملی، حسن (1375)، در آسمان معرفت. (گردآوری و تنظیم) محمد بدیعی، قم: انتشارات تشیع.
حسینی زاده، سید محمدعلی(1386). اسلام سیاسی در ایران. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
حسینی طهرانی، محمدحسین (1361). مِهر تابان. تهران: انتشارات باقر العلوم (علیهالسلام).
خسروشاهی، هادی (1391). درباره علامه سیدمحمد حسین طباطبایی. قم: کلبه شروق.
خمینی، سیدروحالله (1348). ولایت فقیه، حکومت اسلامی. قم: انتشارات آزادی.
درخشه، جلال (1384). گفتمان سیاسی شیعه در ایران معاصر. تهران: دانشگاه امام صادق.
سبحانی، جعفر (1361). «جامعیت علامه طباطبایی»، در: دومین یادنامه علامه طباطبایی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
شایگان، داریوش (1371). آسیا در برابر غرب. تهران: باغ آینه.
شیخ فرشی، فرهاد (1379). تحلیلی بر نقش سیاسی عالمان شیعی در پیدایش انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1341). «ولایت و زعامت»، در: بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، تهران: شرکت سهامی انتشار.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1387.الف). روابط اجتماعی در اسلام. به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1387.ب). ولایتنامه. ترجمه همایون همتی، تهران: انتشارات روایت فتح.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1388.الف). بررسیهای اسلامی. جلد1، به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1388.ب). رسائل توحیدی. ترجمه و تحقیق علی شیروانی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1389). تعالیم اسلام. به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1391). اصول فلسفه رئالیسم. به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (بیتا). تفسیر المیزان. بیجا: بینا.
طباطبایی، عبدالباقی (1381). «زندگینامه علامه طباطبایی»، در: مرزبان وحی و خرد. قم: بوستان کتاب.
فوکو، میشل (1380). نظم گفتار. ترجمه باقر پرهام، تهران: آگه.
فوکو، میشل (1389). دیرینهشناسی دانش. ترجمه عبدالقادر سواری، تهران: گام نو.
قجری، حسینعلی (1387). تحلیل گفتمان تکوین و هژمونیک شدن بنیادگرایی شیعی در ایران. (پایاننامه دکتری). دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
لاکلائو، ارنستو و موفه، شانتال (1392). هژمونی و استراتژی سوسیالیستی، به سوی سیاست دموکراتیک رادیکال. ترجمه محمد رضایی، تهران: ثالث.
مجله حوزه (1382). آیینهداران حقیقت، مصاحبههای مجله حوزه با عالمان و دانشوران حوزوی. تهیه و تدوین مجله حوزه، قم: بوستان کتاب.
مدنی، جلالالدین (1369). تاریخ تحولات سیاسی و روابط خارجی ایران. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مرتضوی، ضیاء (1381). عدالت اقتصادی در المیزان. در مرزبان وحی و خرد. قم: بوستان کتاب.
مصباح یزدی، محمدتقی (1361). نقش استاد علامه طباطبایی در نهضت فکری حوزه علمیه قم. در یادنامه مفسر کبیر استاد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی. قم: انتشارات شفق.
مطهری، مرتضی(1362). اصول فلسفه و روش رئالیسم.قم: صدرا.
میرسپاسی، علی (1389). تأملی در مدرنیته ایرانی. ترجمه جلال توکلیان، تهران: طرح نو.
نائینی، حسین (1387). تنبیهالامه و تنزیهالمله. ترجمه روحالله حسینیان، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نصرت پناه، محمدصادق و سیفی، محمدمهدی (1398). «رابطه عدالت و آزادی در حکمت سیاسی متعالیه با تاکید بر آرا علامه طباطبایی»، نشریه علمی دانش سیاسی. 15(1):234-270.
واعظزاده خراسانی، محمد (1360). «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، در: یادنامه استاد شهید مطهری. کتاب اول، زیر نظر عبدالکریم سروش، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
یزدانیمقدم، احمدرضا (1383). ادراکات اعتباری و اندیشه اجتماعی سیاسی علامه طباطبایی. (پایاننامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی)، قم: دانشگاه باقرالعلوم (علیهالسلام).
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
Collins, Randall (1998). The Sociology of Philosophies: A Global theory of intellectual change. Cambridge, Ma: Harvard UN Press. Dabashi, Hamid (1993). Theology of Discontent: The ideological Foundation of the Islamic Revolution in Iran. New York: New York University Press. Wuthnow, Robert (1989). Communities of Discourse: Ideology and social structure in the Reformation the Englishtenment, and European Socialism. Cambridge: Havard University Press. | ||
Statistics Article View: 231 PDF Download: 342 |