News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,944 |
| PDF Download | 4,499,602 |
الهیات فرهنگ: تبیین وجوه الوهی فرهنگها در بستر حقایق قرآنی، براهین حکمی و تعالیم عرفانی | ||
| دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
| Article 12, Volume 30, Issue 1 - Serial Number 63, March 1402, Pages 339-372 PDF (479.09 K) | ||
| Document Type: علمی-پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/rc.2021.240573.1779 | ||
| Author | ||
| محسن لبخندق* | ||
| ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺌﺖﻋﻠمی داﻧﺸکده ﻣﻌﺎرف اﺳﻼمی و ﻓﺮﻫﻨگ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت داﻧﺸـگاه اﻣـﺎم ﺻـﺎدقﻋﻠﯿـﻪاﻟﺴـﻼم،ﺗﻬـﺮان، ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼمی اﯾﺮان | ||
| Receive Date: 24 February 2021, Revise Date: 27 August 2021, Accept Date: 16 September 2021 | ||
| Abstract | ||
| آنچه تحت عنوان الهیات فرهنگ در منابع غربی یافت می شود؛ محصول اندیشه ورزی الهیدانان حاشیه نشین جهان غرب است، نه جریان اصلی در نهاد علم. اما در جهان اندیشه ای اسلام که وحی، عقل، تجربه و...، هر یک اعتبار معرفت شناختی خود را دارد، اگر بتوان فرهنگ را مستند به یکی از چارچوبهای معرفت دینی مانند کلام، عرفان، حدیث، حکمت و...، مورد تبیین و تفهّم قرار داد؛ رهاورد این مسیر، اعتبار علمی خواهد داشت. در این مقاله با استنطاق از معارف قرآنی و ظرفیتهای حکمت و عرفان اسلامی، «فرهنگ» مورد واکاوی قرار می گیرد و طلیعه ای برای الهیات فرهنگ مبتنی بر حکمت و عرفان اسلامی رقم خواهد خورد. تبیین حکمی و عرفانی فاعلیت حضرت حق در تکون و تحول فرهنگ ها و دولت یابی هر یک از اسماء الهی در هر دورۀ فرهنگی-تاریخی و نیز نقش کانونی انسان کامل در آمد و شد ادوار فرهنگی، به همراه تبیین جایگاه دین و شریعت به عنوان دو بعد ثابت و متغیر یک حقیقت واحد که متکفل تدبیر و هدایت دو بعد ثابت و متغیر جوامع و فرهنگ هاست، بخشی از رهاوردهای این تلاش نظری است. این یافته ها مبتنی بر روش قیاسی-برهانی ذیل چارچوب نظری حکمت متعالیه فراهم آمده است. | ||
| Keywords | ||
| الهیات; فرهنگ; جامعه; امام; دین | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1383). رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
ابن عربى، محیى‌الدین (1946). فصوص الحکم. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.
بابایی، حبیب‌الله (1393). کاوش‌های نظری در الهیات و تمدن. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
پارسانیا، حمید (1373). نماد و اسطوره. قم: انتشارات اسراء.
پارسانیا، حمید (۱۳۸۷). نسبت علم و فرهنگ. فصلنامه راهبرد فرهنگ. (۲)، ۵۱-۶۴.
پارسانیا، حمید (1386). سنت، ایدئولوژی، علم. قم: انتشارات بوستان کتاب.
پارسانیا، حمید (1390). روش‌شناسی انتقادی صدرایی. قم: انتشارات کتاب فردا.
پارسانیا، حمید (۱۳۹۲). نظریه و فرهنگ: روش‌شناسی بنیادین تکوین نظریه‌های علمی. فصلنامه راهبرد فرهنگ. (۲۳)، ۷-۲۸.
پارسانیا، حمید (1395). جهانهای اجتماعی. قم: انتشارات کتاب فردا.
تیلیش، پاول (۱۳۹۷). الهیات فرهنگ. تهران: طرح نقد.
ج‍ام‍ی، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن (۱۳۷۹). یوسف و زلیخا. پیشاور: بی‌نا.
جعفری، محمدتقی (1388.الف). فرهنگ پیرو فرهنگ پیشرو. تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
جعفری، محمدتقی (1388.ب). وجدان. تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
جوادی آملی، عبدالله (1383). توحید در قرآن. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1384). فطرت در قرآن. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1387). دین‌شناسی. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388.الف). ادب فنای مقرّبان، ج 2. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388.ب). فلسفه الهی از منظر امام رضا (علیه‌السلام). قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388.ج). قرآن در قرآن. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389.الف). تسنیم. ج 6. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389.ب). جامعه در قرآن. قم: نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389.ج). حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغه. قم: نشر اسراء.
حسن، ح‍س‍ن‌زاده آملی (1366). اتحاد عاقل به معقول. تهران: نشر حکمت.
حسن، ح‍س‍ن‌زاده آملی (۱۳۷۹). قرآن و عرفان و ب‍ره‍ان از ه‍م ج‍دائ‍ی ن‍دارن‍د. تهران: مؤسسه مطالعاتی و تحقیقات فرهنگی.
حسن، ح‍س‍ن‌زاده آملی (1381). هزار و یک کلمه. ج 1. قم: بوستان کتاب.
حسن، ح‍س‍ن‌زاده آملی (1383). دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا، نمط نهم (مقامات العارفین). قم: مطبوعات دینی.
حسن، ح‍س‍ن‌زاده آملی (1388). دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا، نمط هشتم (البهجه و السعاده). قم: آیت اشراق.
خمینی، روح‌الله (1385). تقریرات فلسفه. ج 2. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
خمینی، روح‌الله (1386). مصباح‌الهدایه الی الخلافه و الولایه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
خمینی، روح‌الله (1388). تفسیر سوره حمد. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
خمینی، روح‌الله (1390). تقریرات فلسفه، ج 3. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
خمینی، روح‌الله (1391). طلب و اراده. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
خورشیدی، سعید (۱۳۹۰). صورتبندی نظریه فرهنگ صدرایی؛ با الهام از دیدگاههای استاد حجت‌الاسلام پارسانیا. فصلنامه معرفت فرهنگی ـ اجتماعی. (9)، 129-152.
صادقی، سهیلا و عرفانمنش، ایمان (۱۳۹۴). مبانی روششناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، (29)، 61-91.
صدرالدین شیرازی، محمد (۱۹۸۱). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. ج 2 و 3. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صدرالدین شیرازی، محمد (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهى.
طباطبایى، محمدحسین (بیتا). رسالة الافعال از مجموعه رسائل العلامة الطباطبائى. قم: باقیات.
طباطبایى، محمدحسین (1384). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، ج 2 و 6. قم: دف‍ت‍ر انتشارات اسلامی.
طباطبایى، محمدحسین (1387.الف). روابط اجتماعی در اسلام. قم: بوستان کتاب.
طباطبایى، محمدحسین (1387.ب). ولایت‌نامه (رسالة الولایة). ترجمه همایون همتی. تهران: روایت فتح.
طباطبایى، محمدحسین (1388). رسائل توحیدى. قم: بوستان کتاب.
طباطبایى، محمدحسین (1389). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج2. تهران: انتشارات صدرا.
عبودیت، عبدالرسول (1388). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. ج۱. قم: موسسه امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
غروی اصفهانی، محمدحسین (1414ق). نهایة الدرایة فى شرح الکفایه. قم: مؤسسة آل البیت (علیهمالسلام) لإحیاء التراث.
فارابی، ابونصر (1995). آراء اهل المدینة الفاضله. بیروت: مکتبة الهلال.
قائمی‌نیک، محمدرضا (۱۳۹۴). علیه نظم سکولار و چند مقاله دیگر. تهران: ترجمان علوم انسانی.
قمی، علی بن ابراهیم (1404ق). تفسیر القمی. قم: دارالکتاب.
قیصرى، داوود (1375). شرح فصوص الحکم (القیصرى). تهران: شرکت انتشارات علمى و فرهنگى.
لبخندق، محسن (۱۳۹۰). دلالت‌های نظریه فطرت در نظریه فرهنگی. فصلنامه معرفت فرهنگی ـ اجتماعی. (9)، 55-80.
لبخندق، محسن (۱۳۹۵). واکاوی عوامل مانایی و میرایی فرهنگها در آیینه حکمت متعالیه. دوفصلنامه دین و ارتباطات، (2)، 119-146.
لبخندق، محسن (۱۳۹۷). حدوث جسمانی جوامع و بقاء فرهنگی آن‌ها. فصلنامه قبسات، (۸۷)، ۲۴۳-۲۷۲.
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۹۱). چکیده‌اى از اندیشه‌هاى بنیادین اسلامى. قم: مؤسسه امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
مصلح، علیاصغر (1392). ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ. تهران: روزگار نو.
مطهری، مرتضی (1373). عدل الهی. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1374). نبرد حق و باطل. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1381). اسلام و نیازهای زمان. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1386، الف). پانزده گفتار. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1386، ب). وحی و نبوت. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387، الف). امامت و رهبری. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387، ب). آشنایی با قرآن. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387، ج). ده گفتار. جلد20 و ۲۴ مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387، د). شرح منظومه. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1388). فلسفه تاریخ. مجموعه آثار. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389). جامعه و تاریخ. قم: صدرا.
Tanner, Kathryn (1997). Theories of Culture: A New Agenda for Theology)Guides to theological inquiry). Publisher: Fortress Press.
| ||
|
Statistics Article View: 532 PDF Download: 562 |
||