دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,509,429
PDF Download4,506,990
احمدی‌فر, . (2023). مطالعه تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و مصر در خصوص روش‌های تعیین مبیع در بیع کلی فی‌الذمه و چگونگی حل اختلاف طرفین. Islamic Political Thought, 24(2), 361-384. doi: 10.30497/law.2023.244425.3371
رسول احمدی‌فر. "مطالعه تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و مصر در خصوص روش‌های تعیین مبیع در بیع کلی فی‌الذمه و چگونگی حل اختلاف طرفین". Islamic Political Thought, 24, 2, 2023, 361-384. doi: 10.30497/law.2023.244425.3371
احمدی‌فر, . (2023). 'مطالعه تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و مصر در خصوص روش‌های تعیین مبیع در بیع کلی فی‌الذمه و چگونگی حل اختلاف طرفین', Islamic Political Thought, 24(2), pp. 361-384. doi: 10.30497/law.2023.244425.3371
احمدی‌فر, . مطالعه تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و مصر در خصوص روش‌های تعیین مبیع در بیع کلی فی‌الذمه و چگونگی حل اختلاف طرفین. Islamic Political Thought, 2023; 24(2): 361-384. doi: 10.30497/law.2023.244425.3371

مطالعه تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و مصر در خصوص روش‌های تعیین مبیع در بیع کلی فی‌الذمه و چگونگی حل اختلاف طرفین

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 8, Volume 24, Issue 2 - Serial Number 60, June 1402, Pages 361-384    PDF (499.27 K)
Document Type: مقاله مروری
DOI: 10.30497/law.2023.244425.3371
Author
رسول احمدی‌فر*
استادیار، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.
Receive Date: 16 April 2023,  Accept Date: 24 July 2023 
Abstract
در بیع کلی فی‌الذمه مبیع مشخصی در رابطه قراردادی اصحاب عقد وجود ندارد و به همین خاطر روش تعیین مبیع باید متناسب با این وضعیت معین گردد. سیستم‌های حقوقی از روش‌های گوناگونی برای تعیین مبیع کلی فی‌الذمه استفاده می‌کنند، لذا مطالعه این روش‌ها می‌تواند نیازهای جامعه به قواعد حقوقی را به درستی شناسایی نماید. دور از نظر نیست که در مواردی ممکن است طرفین در تطبیق کالای تحویلی با مشخصات قراردادی دچار اختلاف شوند. وانگهی، هدف پژوهش حاضر بررسی روش‌های تعیین مبیع کلی در سیستم‌های حقوقی مورد مطالعه و همچنین مطالعه تطبیقی روش‌های حل اختلاف طرفین در این نظام‌ها با روش توصیفی تحلیلی خواهد بود. نتایج حاصل‌شده از این نوشتار حاکی از آن است که در نظام‌های حقوقی ایران و مصر برای تعیین مبیع کلی از توصیف و یا تعیین از طریق نمونه اقدام می‌شود و نظام حقوقی انگلستان علاوه بر بهره‌برداری از موارد مذکور، از شرط مناسب بودن مبیع برای هدف خاص نیز بهره جسته است. در دیگر سو، اختلاف طرفین در تعیین مبیع کلی، در حقوق ایران و مصر موکول به بررسی نسبی مقدار، جنس، وصف و مطابقت کالای تسلیمی با نمونه خواهد بود و در حقوق انگلستان اختلاف فوق‌الاشعار علاوه بر موارد مرقوم، ممکن است موکول به بررسی مناسب بودن مبیع برای هدف خاص قراردادی طرفین باشد. گذشته از سکوت دکترین نظام حقوقی ایران، بر اساس قواعد عمومی، فروشنده باید در صورت حدوث اختلاف در زمان تسلیم، مطابقت کالای تحویلی را با مبیع معین در قرارداد ثابت کند و اگر مشتری بعد از تسلیم مدعی عدم مطابقت باشد باید از عهده اثبات این امر برآید. در نظام‌های حقوقی انگلستان و مصر مشتری در هنگام تسلیم مبیع حق معاینه دارد و چنانچه مبیع فاقد ویژگی‌های قراردادی باشد بایستی از دادگاه بخواهد تا آن را معاینه نماید. نهایتاً، بار اثبات عدم مطابقت مبیع در نظام انگلیسی بر عهده مشتری و در نظام مصری اثبات اصل تعهد در خصوص چگونگی مبیع بر عهده مشتری است و پس از آن، بایع باید از عهده اثبات اجرای تعهد مطابق با قرارداد برآید.
Keywords
بیع کلی; مبیع کلی; تعیین مبیع کلی; اختلاف در تعیین مبیع; حق معاینه مبیع
References
  1. ابوسعود، رمضان محمد (2010م). شرح احکام‌القانون المدنی، العقودالمسماه- البیع والمقایضه والایجار والتأمین. چاپ اول، قاهره: منشورات الحلبی‌الحقوقیه.
  2. اسکینی، ربیعا و آقاموسی‌طهرانی، رضا (1391). ماهیت و آثار معاملت افست در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه. پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال 13، شماره 2.
  3. اطفیش، علامه محمدیوسف (1428ق). شرح کتاب النیل و شفاءالعلیل (جلد 8). چاپ 2، مسقط: المطبعه‌الشرقیه.
  4. الماسی، نجادعلی و طباطبایی، سیداحمد (1389). شرط ضمنی عرفی؛ مطالعه موردی: ذیل ماده 356 ق.م قاعده یا استثنا؟. پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال 11، شماره 2.
  5. امامی، حسن (1364). حقوق مدنی (جلد دوم). چاپ 4، تهران: ابوریحان.
  6. انصاری، مرتضی. (1385). مکاسب (جلد دوم). چاپ 4، قم: مؤسسه مطبوعات دینی.
  7. بیگدلی، عطاالله (1386). مالکیت ما فی‌الذّمه در حقوق ایران، فرانسه، مصر و فقه امامیه. معارف اسلامی و حقوق، سال 8، شماره 2.
  8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382). صد مقاله در روش تحقیق علم حقوق. چاپ 1، تهران: کتابخانه گنج دانش.
  9. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). الفارق (جلد 2). چاپ 1، تهران: گنج دانش.
  10. حکیمیان، علی‌محمد (1396). ماهیت تملیکی بیع کلی بر ذمه و دین. حقوق اسلامی، سال 14، شماره 53.
  11. الحلی، ابی‌جعفر محمدبن‌منصوربن‌احمدبن ادریس (1410ق). السرائر (جلد 2)، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  12. الحلی، جعفربن‌حسن (1409ق). شرایع‌الاسلام فی‌المسائل حلال والحرام (جلد 2). چاپ 2، تهران: استقلال.
  13. الحلی، یوسف‌بن‌علی‌بن‌مطهر (1372). تبصره المتعلمین فی احکام دین. چاپ سوم، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیّه.
  14. الخضیر، عبدالکریم (بیتا). شرح الموطا-کتاب البیع، باب ما یکره من بیع‌الطعام الی اجل (جلد 3).
  15. خمینی، سیدروح‌الله (1368). تحریرالوسیله (علی اسلامی، مترجم). (جلد دوم). چاپ 1، قم: چاپ دفتر انتشارات اسلامی.
  16. خمینی، سیدروح‌الله (1384). البیع (جلد 2). چاپ 2، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (رحمه‌الله‌تعالی).
  17. داراب‌پور، مهراب (1392). حقوق بیع داخلی. چاپ 1، تهران: جنگل.
  18. السبزواری، شیخ علی‌بن‌محمدبن‌محمد (1376). جامع‌الخلاف والوفاق بین‌الامامیه و بین أئمه‌الحجاز والعراق. چاپ 1، قم: انتشارات زمینه‌سازان ظهور امام عصر(عج‌الله تعالی).
  19. السنهوری، عبدالرزاق احمد (2009م). الوسیط فی شرح‌القانون‌المدنی‌الجدید (جلد 1). چاپ دوم، بیروت.
  20. السنهوری، عبدالرزاق احمد. (2009م). الوسیط فی شرح‌القانون‌المدنی‌الجدید (جلد 4؛ العقودالتی تقع علی‌الملکیّه، البیع و‌المقایضه). چاپ دوم، بیروت.
  21. شعاریان، ابراهیم (1391). ثمن نامعین در قراردادهای پیش‌فروش؛ موانع حقوقی و فقهی‌-‌راهکارها. نشریه علمی پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، سال 3، شماره 5.
  22. شمس، عبدالله (1384). آیین دادرسی مدنی (جلد 3). چاپ ، تهران: دراک.
  23. شهیدی، مهدی (1386). حقوق مدنی 6 عقود معین (جلد 1؛ بیع، معاوضه، اجاره، جعاله، قرض و صلح)، چاپ 8، تهران: انتشارات مجد.
  24. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1378). حاشیه مکاسب (جلد 2). قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
  25. الطباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1424ق). عروه‌الوثقی مع‌التعلیقات (جلدهای 5 و 6). چاپ 2، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  26. الطرابلسی، القاضی عبد‌العزیزبن‌البراج (1411ق). جواهر الفقه. چاپ 1، مؤسسه النشرالاسلامی.
  27. الطوسی، ابی‌جعفر(1390). الاستبصار فیما اختلف من‌الاخبار (جلد 3). چاپ 4، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
  28. طوسی، محمدبن‌حسن (1351‌). مبسوط فی فقه امامیه (جلد 8). چاپ 3، قم: مکتبه‌المرتضویه.
  29. العاملی، ابی‌عبدالله‌ شمس‌الدین‌محمدبن‌جمال‌الدین مکی (1380). لمعه دمشقیه (جلد 1‌). چاپ 16، قم: انتشارات دارالفکر.
  30. قاسم، محمدحسن (2008م). القانون‌المدنی- العقودالمسماه، البیع، التأمین (الضّمان)، الایجار، دراسه مقارنه. بیروت: منشورات الحلبی‌الحقوقیه.
  31. کاتوزیان، ناصر (1380). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها (جلدهای 4 و 5). چاپ 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  32. کاتوزیان، ناصر (1381). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 7، تهران: میزان.
  33. کاتوزیان، ناصر (1383). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. چاپ 40، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  34. کاتوزیان، ناصر (1384)، عقود معین 1، چاپ نهم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  35. کاتوزیان، ناصر (1385. الف). اثبات و دلیل اثبات، قواعد عمومی اثبات، اقرا و سند (جلد اول). تهران: میزان.
  36. کاتوزیان، ناصر (1385. ب). دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد-‌ایقاع. چاپ 11، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  37. مسجدسرایی، حمید (1391). ترمینولوژی فقه اصطلاح‌شناسی فقه امامیه. چاپ اول، تهران: پیک کوثر.
  38. النجفی، الشیخ محمدحسن (1367). الجواهرالکلام فی الشرح‌الشرایع‌الاسلام (جلد 22، 23 و 24). چاپ 2، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
  39. Atiyah’s. (2010). Sale of Goods, 12th, England, London, Publish by Longman.
  40. Cheshire, Fifoot & furmstons. (2007). Law of contract, 15th edition, UK, London, Oxford university press.
  41. Devenney, James (2015)The Modern Law of contract, , 11th, Routledge, UK.
  42. Furmston, Michael(2013), Law Of Contract, 16Ed, Oxford University Press, London. UK.
  43. Kadner Graziano, Tomas, (2009), Comparative Contract Law, 1th, UK, by Macmillan.
  44. Marsh, P. V. D. (1994). Comparative contract law, England, France, Germany, England, Published by Gower Publishing.
  45. Mckendrick, Ewan. (2009). CONTRACT LAW, 8th Edition, UK, London, Published by Palgrave Macmillan.
  46. Stone, Richard. (1995). Contract Law, 2th Edition, London, Cavendish Publishing.
  47. Stone, Richard. (2009). The Modern law of Contract, 8th Edition, London, Cavendish publishing.
  48. Virgo, Graham. (1999). The Principles of the law of restitution, 1th publish, UK, oxford university press.
Statistics
Article View: 271
PDF Download: 273


Journal management system. designed by sinaweb