
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 513 |
Number of Articles | 4,443 |
Article View | 8,508,794 |
PDF Download | 4,506,511 |
مرجحات اتخاذ فتوای ولی فقیه به عنوان فتوای معیار در تقنین، با تأکید بر نظرات شورای نگهبان | ||
پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
Article 9, Volume 24, Issue 2 - Serial Number 60, June 1402, Pages 385-406 PDF (486.77 K) | ||
Document Type: مقاله ترویجی | ||
DOI: 10.30497/law.2023.244070.3344 | ||
Authors | ||
وحید حیدری1; محمدرضا اصغری شورستانی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران. | ||
Receive Date: 28 December 2022, Accept Date: 26 June 2023 | ||
Abstract | ||
در حکومت اسلامی، تقنین ازجمله مهمترین مصادیق اعمال ولایت و تصرف در نفوس، اعراض و اموال آحاد جامعه است. ازاینرو شناخت فتوای معیار در این حوزه از اهمیت زائدالوصفی برخوردار است؛ چراکه مشروعیتسنج اقدامات قوه مقننه خواهد بود. با عنایت به اینکه در عصر غیبت حق اعمال ولایت بر عهده فقیه جامعالشرایط نهاده شده است و نیز با التفات به اینکه در فرض تشکیل حکومت، تعیین تکلیف در امور اجتماعی و حکومتی (احکام سلطانیه) بر عهده فقیه حاکم میباشد، مفروض نوشتار حاضر این است که «فتوای معیار در تقنین» که عرصه دخالت در امور اجتماعی و حکومتی است، فتوای فقیه حاکم است. با این فرض، این تحقیق به دنبال واکاوی این مبنا در نظرات دادرس اساسی، با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی نظرهای تفسیری، مشورتی و تطبیقی شورای نگهبان به این نتیجه رسیده است که نظرات متعددی از سوی دادرس اساسی مؤید و تقویتکننده مفروض پیشگفته است و از دیگر سو، نظرهایی که مبنای سنجش شرعی بودن یا نبودن مصوبات مجلس شورای اسلامی را فتوای فقهای شورای نگهبان دانسته است، میتوان حمل بر تنفیذ قانون اساسی توسط فقیه حاکم و تفویض نظارت از سوی وی دانست. پذیرش این دیدگاه (مبنا بودن فتوای فقیه حاکم در سنجش مشروعیت قوانین) نهتنها شورای نگهبان را از کارویژه مهم نظارت بر امر تقنین تهی نخواهد کرد، بلکه تأکید دوچندانی است بر لزوم تحقق اوصافی نظیر «عدالت»، «آگاهی به مقتضیات زمان»، «مسلمان بودن» و درنهایت، «تخصص در رشتههای مختلف حقوقی» که در اصل نود و یکم قانون اساسی برای انتخاب فقها و حقوقدانان شورای نگهبان ذکر شده است. | ||
Keywords | ||
اصل عدم ولایت; احکام سلطانیه; فتوای معیار; قانونگذاری; شورای نگهبان; دادرس اساسی | ||
References | ||
| ||
Statistics Article View: 413 PDF Download: 329 |