
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,405 |
PDF Download | 5,345,588 |
امکان متافیزیکی کارآمدی دعا | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 10, Volume 21, Issue 2 - Serial Number 42, July 1402, Pages 169-190 PDF (779.37 K) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2023.244008.1811 | ||
Author | ||
حمیده مختاری* | ||
دانشآموخته دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
Receive Date: 13 December 2022, Revise Date: 07 March 2024, Accept Date: 06 April 2023 | ||
Abstract | ||
برخی منکر این رأیاند که خداوند دعا را مستجاب میکند و به این دلیل دعا اقدامی کارآمد است، چرا که دعای مستجاب با برخی از صفات باریتعالی مانند قدرت مطلق، علم مطلق، خیر محض بودن و... سازگار نیست. محور مقاله حاضر بررسی مدعای متافیزیکی امکان استجابت دعاست. به این منظور، ابتدا دو استدلال علیه کارآمدی دعا با دو پیشفرض «خداوند خیر محض است» و «خدا همیشه میخواهد و میتواند چیزی را که خیر است انجام دهد» ارائه و سپس نقد شده است. در نقد استدلال اول، از دیدگاههای موری استفاده شده و نشان داده میشود خداوند گاهی ارائه خیر خاصی را منوط به دعا میکند تا خوبیهای مهمتری را عطا کند که بدون قیدوشرط تأمین نمیشدند. برای نقد استدلال دوم، بر مبنای آرای هاوارد-اشنایدر، نشان داده میشود به واسطه دعا برای انجام دادن یک فعل و تغییر موقعیت اخلاقی آن فعل، انجام دادن آن فعل برای خداوند تبدیل به بهترین کار میشود. همچنین ایجاد وضعیت اموری از سوی خداوند در اجابت دعا گاهی میتواند بهتر از موارد بدیل باشد. در ادامه مقاله استدلال سومی علیه کارآمدی دعا با پیشفرض «خداوند هر آنچه را مصلحت است انجام میدهد» طرح میشود. برای پاسخ به این اشکال بر مبنای تقسیم سهگانه مجلسی نشان داده شده که میتوان حالتی را در نظر گرفت که مصلحت در گرو دعا باشد و بدین ترتیب تعارض برطرف میگردد. بخش پایانی مقاله بیانگر این نکات است که دعای کارآمد و حقیقی به عنوان امری علّی فراتر از یک ارتباط زبانی است، همچنین دعا وابسته به نوع و مراتب آن میتواند طیفی از دلایل ضعیف تا قوی را برای خداوند فراهم آورد، و نهایتاً این که دعای حقیقی، علاوه بر این که دلیلی بر انجام دادن فعلی فراهم میکند، بر ارزشمندی و مصلحت بودن آنچه خواسته شده نیز تأثیر میگذارد. | ||
Keywords | ||
خدا; دعا; دعای مستجاب; تبیین متافیزیکی | ||
References | ||
قرآن کریم.
طباطبائی، محمدحسین. 1374. تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
کلینی، ابی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحق. 1364. اصول کافی، ج. 2، 4. ترجمه و شرح سید هاشم رسولی. تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. 1383. عین الحیات. تحقیق کاظم عابدینی مطلق. قم: کامکار.
Basinger, David R. 2003. “God does not necessarily respond to prayer.” Pp. 255-264, in Contemporary debates in philosophy of religion, Edited by Michael L. Peterson, and Raymond J. VanArragon. Malden, MA: Blackwell Publishing. Brümmer, Vincent. 1984. What are we doing when we pray?. London: SCM Press. Davison, Scott. 2009. “Petitionary prayer.” Pp. 286-305, in The Oxford handbook of philosophical theology, edited by Thomas P. Flint, and Michael C. Rea. Oxford: Oxford University Press. Davison, Scott A. 2021. “Petitionary prayer.” in The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2021 Edition), edited by Edward N. Zalta. Howard-Snyder, Daniel, and Frances Howard-Snyder. 2010. “The puzzle of petitionary prayer.” European Journal for Philosophy of Religion 2(2): 43-68. Morris, Thomas V. 1992. Making sense of it all: Pascal and the meaning of life. Wm. B. Eerdmans Publishing. Murray, Michael 2003a. “God responds to prayer.” Pp. 242-254, in Contemporary debates in philosophy of religion, Edited by Michael L. Peterson, and Raymond J. VanArragon. Malden, MA: Blackwell Publishing. Murray, Michael 2003b. “Reply to Basinger.” Pp. 264-265, in Contemporary debates in philosophy of religion, Edited by Michael L. Peterson, and Raymond J. VanArragon. Malden, MA: Blackwell Publishing. Parker, Ryan M., and Bradley Rettler. 2017. “A possible worlds solutions to the puzzle of petitionary prayer.” European Journal for Philosophy of Religion 9(1): 179-189. Plantinga, Alvin. 2011. Where the conflict really lies: Science, religion, and naturalism. Oxford University Press. Stump, Eleonore. 1979. “Petitionary prayer.” American Philosophical Quarterly 16(2): 81–91. | ||
Statistics Article View: 535 PDF Download: 536 |