
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,583,318 |
PDF Download | 5,342,790 |
فطرت و جایگاه آن در تبیین معنای زندگی با تأکید بر نظر علامه طباطبایی | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 7, Volume 21, Issue 2 - Serial Number 42, July 1402, Pages 105-120 PDF (1.18 M) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2023.243545.1797 | ||
Authors | ||
هادی سبزی* 1; سید محمد علی دیباجی2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه دین، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
Receive Date: 06 July 2022, Revise Date: 31 October 2022, Accept Date: 29 November 2022 | ||
Abstract | ||
فطرت در نگاه علامه طباطبایی نقطه عزیمتی است در تحلیلهای فلسفی مربوط به انسان. در این مقاله، به روش توصیفی-تحلیلی، نظریه فطرت در نظام فلسفی علامه طباطبایی تبیین و برخی لوازم آن، که در ارتباط با معنای زندگی است، استخراج شده است. سپس، تأثیر آن در تحلیل مفهومی «معنا» در نظریات مطرح در معنای زندگی به ویژه «هدف» و «ارزش» موضوع بررسی واقع شده است. نتیجه این بررسی نشان میدهد، از دیدگاه علامه، فطرت همان نوع و ساختار خاص در آفرینش هر موجودی است. همچنین، ارزش و هدف اولاً از مؤلفههای مفهومی یکدیگر به شمار میآیند، یعنی آدمی با هر هدفی به زندگیاش معنا بخشد آن هدف را لاجرم باارزش مییابد، و با هر امر باارزشی در پی معنای زندگی باشد آن را به نحوی هدف خویش میپندارد. ثانیاً این دو بدون دخالت نظریه فطرت قابل تبیین مفهومی نیستند، بدین معنا که، در نگاه علامه، هر هدف و هر امر باارزش، فارغ از مصداقشان، ضرورتاً در سازگاری با فطرت آدمی تعریف میشوند، و این نکته بیانگر اهمیت و ضرورت بحث هستیشناسانه از فطرت آدمی، اقتضائات آن و جایگاه آن در هستی، برای گزینش نظریه خاص در معنای زندگی است. | ||
Keywords | ||
علامه طباطبایی; معنای زندگی; فطرت; ارزش; هدف | ||
References | ||
ابن منظور، محمد بن مکرم بن علی. 1414 ق. لسان العرب. ج. 5. بیروت: دار صادر.
بیات، محمدرضا. 1394. دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
جوادی آملی، عبدالله. 1386. سرچشمه اندیشه. ج. 3. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. 1396. تسنیم. ج. 16. قم: اسراء.
الجوهری الفارابی، أبونصر اسماعیل بن حماد. 1407 ق. الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة. ج. 2. دارالعلم للملایین.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1435. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. ج. 9، 7. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبایی، محمدحسین. 1371. المیزان فی تفسیر القرآن. ج. 1، 5، 8، 13، 16. قم: اسماعیلیان.
طباطبایی، محمدحسین. 1387. تعالیم اسلام. قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین. 1391. اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج. 1، 2، 4، 5. تهران: صدرا.
طباطبایی، محمدحسین. 1416. نهایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
طباطبایی، محمدحسین. 1388. بررسیهای اسلامی. ج. 1، 2. قم: بوستان کتاب.
الفراهیدی، الخلیل بن احمد. 1409 ق. کتاب العین. قم: دار الهجرة.
نجفی، مسلم، و سید مرتضی حسینی شاهرودی. 1396. «بررسی تطبیقی رابطه معنای زندگی با فطرت از نگاه علامه طباطبایی و کرکگور». الهیات تطبیقی 17.
Metz, Thaddeus. 2013. Meaning in life: An analytic study. Oxford: Oxford University Press. Thomson, Garrett. 2003. On the meaning of life. Thomson/Wadsworth. | ||
Statistics Article View: 691 PDF Download: 781 |