News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,924 |
| PDF Download | 4,503,714 |
بررسی نقش تجرید در ادراک عقلی نزد ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 26, Issue 68, July 1401, Pages 75-90 PDF (277.51 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2023.243949.1610 | ||
| Author | ||
| حامده راستایی* | ||
| استادیار گروه فلسفه، مؤسسۀ آموزش عالی آل طه، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 27 November 2022, Revise Date: 19 June 2023, Accept Date: 04 July 2023 | ||
| Abstract | ||
| ادراک ازنظر ابن سینا عبارت است ازحصول صورت مُدرَک در ذات مُدرِک. ادراک در امور مادّی، متوقف بر تجرید صورت شیء است. متناسب با اینکه صورت ادراکی به چه میزان از عوارض مادّی تجرید یافته باشد، ادراک بر سه نوع حسی، خیالی و عقلی تقسیم می‌شود. شیخ‌الرئیس نفس انسانی را حقیقتی می‌داند که ذاتاً ازسنخ عقول است؛ از این روی، فعل ذاتی و اصلی نفس، ادراک عقلی است و دیگر اقسام ادراک، مادّی و به‌اعتبار بدن برای نفس، ثابت‌اند. تعقل، پیوندی وثیق با عقل فعال دارد و عقل فعال، علت افاضۀ صورت‌های معقول و عاقل‌شدن مُدرِک است. براساس تفسیر مشهور ازدیدگاه بوعلی، تجرید، شرط لازم برای ادراک عقلی محسوب می‌شود و در فرایند ادراک عقلی، مدخلیت ذاتی دارد؛ ولی با دقت در عبارات این فیلسوف میتوان مواردی را یافت که در آن‌ها ادراک عقلی بدون تجرید و صرفاً با اتصال به عقل فعال حاصل می‌شود. | ||
| Keywords | ||
| تجرید; ادراک; عقل فعال; ابن‌سینا; ادراک عقلی | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانى، به‌اهتمام) (چاپ 1). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371). المباحثات. قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375). الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات (محمدتقى دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و مصحح) (چاپ 2). تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400ق). رسائل. قم: بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1403ق). الاشارات و التنبیهات مع الشرح لنصیرالدین طوسی و الشرح لقطب الدین رازی. قم: دفتر نشر الکتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). التعلیقات (عبدالرحمان بدوی، محقق). بیروت: مکتبة الإعلام الإسلامى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفاء: الإلهیات (سعید زاید، مصحح). قم: مکتبة آیت‌لله المرعشى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ج). الشفاء: الطبیعیات (سعید زاید، مصحح). قم: مکتبة آیت‌الله المرعشى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1417ق). النفس من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادۀ آملی، محقق). قم: مرکز النشر التابع المکتب الإعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1420ق). النکث و الفوائد فی العلم الطبیعی. الفلسفة الإسلامیة (فؤاد سزگین) (جلد 34). جامعة فرانکفورت، معهد تاریخ العلوم العربیة و الإسلامیة.
الوندیان، معصومه؛ و الله‌بداشتی، علی (1397). بررسی تطبیقی دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا دربارۀ فرایند ادراک عقلی. عقل و دین، 10(19)، 69-86.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة (سید جلال‌الدین آشتیانی، مصحح و تعلیقه‌نویس). مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1380). شرح و تعلیقه بر إلهیات شفا. تهران: حکمت اسلامی صدرا.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث.
غفاری قره‌باغ، احمد؛ و حمزه، حمزه (1394). بررسی و تحلیل هستی‌شناختی ادراک عقلی ازدیدگاه ابن‌سینا. آینۀ معرفت، 13(45)، 1-18.
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (1995). آراء أهل المدینة الفاضلة و مضاداتها (علی بوملحم، شارح). بیروت: دار و مکتبة الهلال.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1375). شرح الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة. | ||
|
Statistics Article View: 293 PDF Download: 321 |
||