News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,075 |
| PDF Download | 4,503,750 |
انسان و سیاست در فلسفۀ سیاسی ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 26, Issue 68, July 1401, Pages 51-74 PDF (405.94 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2023.244566.1625 | ||
| Author | ||
| طیبه محمدی کیا* | ||
| استادیار پژوهشکدۀ مطالعات سیاسی، بین‌الملل و حقوق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 21 May 2023, Revise Date: 29 June 2023, Accept Date: 04 July 2023 | ||
| Abstract | ||
| هدف از این پژوهش، مطالعۀ سیاست‌اندیشی و سیاست‌ورزی در اندیشۀ ابن‌سینا بوده و تحقیق با استفاده از روش هرمنوتیک دیلتای انجام شده است. در پژوهش پیشِ‌روی، درصدد بررسی رویکرد بوعلی به سیاست و نقش سیاسی فرد در ساحت زیست جمعی بوده‌ایم. پیدایش و پرورش سیاست در اندیشۀ این فیلسوف با مباحثی مانند تفاوت و تفاضل در آفرینش تا کسب معرفت پیامبرانه و رخ‌نمودن سنت در الهیات و قدبرافراشتن عدالت در شهر آرمانی‌اش مرتبط است. روزگار شیخ‌الرئیس در ایران پس‌از اسلام، بامداد برآمدن سیاست‌ورزی ایرانی، و شاهد تأسیس سلسله‌های ایرانی و دوری ایرانیان از خلافت است. چنین رخدادی، ناگزیری از اندیشیدن به سیاست را با خود همراه دارد. تلاش برای بازاندیشی و بازخوانی نسبت میان سیاست‌ورزی و وحی که بیش‌از سه سده از عرضه‌شدنش بر اندیشۀ ایرانی میگذشت، از یک سو و کوشش برای برقرارکردن آشتی میان نقل و عقل یونانی به‌مثابۀ میراثی دانشی، از سوی دیگر، ایرانیان آن روزگار را به واکاوی و بازسازی داشته‌های کهن کشاند. در این نوشتار، سهم شیخ‌الرئیس در این خیزش را رصد خواهیم کرد. این فیلسوف، پیوندی سترگ میان معرفت، وحی و سیاست برقرار کرده و نقش سیاسی مردمان را در ارتباط با جهان آسمانی و تکلیفی زمین و نیز فضیلتی درونی و اخلاقی پی ریخته است که در شهری پیامبرساخته (در دوران پس‌از حیات پیامبر) به‌مثابۀ سازه‌ای وحی‌مدار استمرار می‌یابد. در فلسفۀ سیاسی ابن‌سینا، انسان ازطریق زندگی‌کردن در شهر میتواند به کمال دست یابد و بی‌گمان، این رخداد دراِزای طرح‌ریزی شهر به‌مثابۀ ظرف سیاست، و تعیین ویژگی‌های زمامدار نیک و شرایط مشارکت مردم تحقق می‌یابد. سیاست، شهر و انسان سیاسی، موضوع اصلی مطالعۀ ما در این مقاله هستند و این مهم ازطریق واکاوی ریخت‌یابی شهر، سیاست‌ورزی شهریاران و نقش سیاسی شهروندان صورت گرفته است. | ||
| Keywords | ||
| سیاست; فلسفۀ سیاسی ابن‌سینا; پیامبر; تقسیم‌کار; سنت; عدالت | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1319). تدابیر المنازل او السیاسات الأهلیة (محمد نجمی زنجانی، مترجم). تهران: چاپخانۀ ایران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانی، به‌اهتمام). تهران: انتشارات مشترک دانشگاه تهران و دانشگاه مک‌گیل کانادا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1364). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات (محمدتقی دانش‌پژوه، مصحح) (چاپ 1). تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1365). النفس البشریة عند ابن‌سینا (نادر البیر نصری، محقق). بیروت: دار المشرق.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1370). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات (حنین بن إسحاق، مترجم) (مصطفی النورانی، شارح). قم: مؤسسۀ مکتب اهل‌البیت (ع).
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1376). الإلهیات من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادۀ آملی، محقق). قم: دفتر تبلیغات حوزۀ علمیه.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1377). إلهیات نجات (یحیی یثربی، مصحح و مترجم و پژوهشگر). تهران: فکر روز.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق-الف). شفا: منطق (جلد 4. فن خطابه) (ابراهیم مدکور، محقق). قم: آیت‌الله مرعشی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق-ب). منطق المشرقیین. قم: منشورات مکتبة آیت‌الله مرعشی نجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1980). عیون الحکمة (عبدالرحمان بدوی، محقق). بیروت: دار القلم.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (بی‌تا). کتاب السیاسة (چاپ 3). قاهره: دار العرب.
اخوان زنجانی، بهرام (1375). نظریۀ عدالت در فلسفۀ سیاسی بوعلی‌سینا. نامۀ فلسفه، 4، 121-134.
اذکایی، پرویز (1364). دادشهر ابن‌سینا. مجلۀ چیستا. 23، 173-186.
اصیل، حجت‌الله (1370). آرمان‌شهر در اندیشۀ ایرانی. تهران: نشر نی.
حلبی، علی‌اصغر (1373). تاریخ فلسفه در ایران و جهان اسلامی. تهران: اساطیر.
دیلتای، ویلهلم (1382). ذات فلسفه (حسن رحمانی، مترجم). قم: دانشگاه مفید.
ریکمن، ه. پ. (1382). ویلهلم دیلتای: زندگی و افکار. در: زرتشت نیچه کیست و مقالات دیگر (محمدسعید حنایی کاشانی، مترجم). تهران: نشر هرمس.
شکوری، ابوالفضل (1384). فلسفۀ سیاسی ابن‌سینا و تأثیر آن بر ادوار بعدی. قم: نشر عقل سرخ.
الفاخوری، حنا؛ و الجر، خلیل (1367). تاریخ فلسفه در جهان اسلام (عبدالمحمد آیتی، مترجم) (چاپ 3). تهران: انقلاب اسلامی.
فیرحی، داوود (1382). قدرت، دانش مشروعیت در اسلام (چاپ 2). تهران: نشر نی.
قادری، حاتم (1378). فلسفۀ سیاسی در اسلام و ایران. تهران: سمت.
کوربن، هانری (1387). تاریخ فلسفۀ اسلامی (جواد طباطبایی، مترجم) (چاپ 6). تهران: کویر.
نجفی، موسی (1374). تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نصر، سید حسین (1371). سه حکیم مسلمان (احمد آرام، مترجم). تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
نصر، سید حسین (1372). معارف اسلامی در جهان معاصر. تهران: امیرکبیر.
واعظی، احمد (1384). درآمدی بر هرمنوتیک (چاپ 2). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
Liashenko, I. (2018). Wilhelm Dilthey: Understanding the Human World, Philosophy and Cosmology (Vol. 20). DOI: 10.29202/phil-cosm/20/1: 167. | ||
|
Statistics Article View: 317 PDF Download: 319 |
||