News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,931 |
| PDF Download | 4,503,722 |
مسئلۀ حیات در فلسفۀ ابن سینا: بررسی انتقادی دیدگاه تاوارا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 26, Issue 68, July 1401, Pages 227-244 PDF (429.01 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2023.244284.1617 | ||
| Authors | ||
| حسین زمانیها* 1; محمد حسین مدد الهی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران. | ||
| Receive Date: 15 February 2023, Revise Date: 13 May 2023, Accept Date: 18 June 2023 | ||
| Abstract | ||
| بحث دربارۀ حیات و چیستیِ آن، یکی جنجالی ترین مباحث بین‌رشته ای درمیان محققان است که فلاسفه نیز ازنگاه خود بدان پرداخته اند. ابن سینا از اولین فیلسوفان اسلامی‌ای است که در آثار خویش به این بحث پرداخته و به مشکل اساسی تعریف حیات اشاره کرده است. تاوارا به عنوان یکی از معدود پژوهشگرانی که به بحث حیات در آثار ابن سینا پرداخته، بدون توجه به مشکل اساسی موجود در تعریف حیات نتیجه گرفته شیخ‌الرئیس در آغاز فعالیت فلسفی خود، با تعریف حیات به‌عنوان تغذیه و نمو، گیاهان را جزء موجودات زنده قلمداد کرده است؛ اما در ادامه و در سِیر تکامل فکری خویش با عرضه‌کردن تعریف دیگری از حیات و یکی‌دانستن آن با ادراک و حرکت ارادی، از این نظر روی گردانده و گیاهان را از دایرۀ شمول موجودات زنده خارج کرده است. در مقالۀ حاضر با استفاده از روش تحلیل مفهومی و تحلیل متن، نخست، دیدگاه تاوارا را نقد کرده‌ایم. مهمترین نقدهای مطرح‌شده درخصوص نظر وی عبارت اند از: برداشت ناقص از متن ابن سینا؛ توجه‌نکردن به مشکل اساسی تعریف حیات در فلسفۀ این فیلسوف؛ نبودِ تکامل زمانی و تاریخی در تعریف حیات در فلسفۀ بوعلی. پس‌از آن، در افقی گسترده تر، مسئلۀ حیات در فلسفۀ شیخ‌الرئیس را بررسی کرده و نتیجه گرفته‌ایم وی در آثار خویش، نه دو تعریف، بلکه پنج تعریف متفاوت را دربارۀ حیات به‌دست داده است و این تعاریف را نمی توان حاصل یک سِیر تکاملی در بستر زمان دانست؛ بلکه بازگشت این تعاریف متعدد به مشکل اساسی موجود در تعریف حیات است که بوعلی تا پایان زندگی فلسفی خود با آن مواجه بوده است. | ||
| Keywords | ||
| حیات; تغذیه; حرکت ارادی; گیاهان; ابن سینا; آکیهیرو تاوارا | ||
| References | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانی، به‌اهتمام). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات (محمدتقی دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و مصحح). تهران: دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1400). رسائل ابن سینا (1ج). قم: بیدار.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). الشفاء (الإلهیات). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفاء (الطبیعیات) (جلد 2. فی النبات). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ج). الشفاء (الطبیعیات) (جلد 2. النفس). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1405ق). الشفاء: المنطق. قم: مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1953). رسائل ابن سینا (2ج) (حلمی ضیاء اولکن، به‌اهتمام). استانبول: دانشکدۀ ادبیات استانبول.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1978). الإنصاف: شرح کتاب حرف اللام. در: ارسطو عند العرب (عبدالرحمان بدوی، به‌کوشش). کویت: وکالة المطبوعات. ص. 22-35.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1984). رسالة فی الأدویة القلبیة. در: من مؤلفات ابن سینا الطبیة (محمد زهیر البابا، دراسة و تحقیق). حلب: جامعة حلب، معهد التراث العربی. ص. 209-294.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (2005). القانون فی الطب. بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (2007). مبحث عن القوی النفسانیة: فی أحوال النفس. در: رسالة فی النفس و بقائها و معادها مع ثلاث رسائل فی النفس لإبن‌سینا (احمد فؤاد الأهوانی، تحقیق و دراسة). پاریس: دار بیبلیون.
Aristotle (1995). The Complete Works of Aristotle (Jonathan Barnes, Editor). Princeton: Pronceton University Press. Gayon, J. (2010). Defining Life: Synthesis and Conclusions. Origins of Life and Evolution of Biospheres, Springer Science+Business Media, 40(2), 231-244. Gutas, D. (2014). Avicenna and the Aristotelian Tradition: Introduction to Reading Avicenna’s Philosophical Works. Leiden: Netherland: Brill. Mansion, S. (1973). Deux Définitions Différentes de la vie Chez Aristote?. Revue Philosophique de Louvain, Quatrième Série, Tome 71, 11, 425–450. Tawara, A. (2014). Avicenna’s Denial of Life in Plants. Arabic Sciences and Philosophy. Cambridge University Press. 24, 127-138. | ||
|
Statistics Article View: 292 PDF Download: 285 |
||