News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,890 |
| PDF Download | 4,499,440 |
وحدت ملاک فقهی و حقوقی و اخلاقی میان معدوم‌کردن جنین فریزشده با سقط‌جنین | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| Article 4, Volume 29, Issue 80, February 1403, Pages 105-135 PDF (2.72 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/flj.2023.243569.1836 | ||
| Authors | ||
| فائزه عظیم زاده اردبیلی* 1; مریم السادات محقق داماد2; نسیبه هاشمی نژاد3 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشآموخته کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 04 September 2022, Revise Date: 24 May 2023, Accept Date: 13 June 2023 | ||
| Abstract | ||
| ناباروری که یکی از مشکلات مهم جوامع انسانی است، به‌کمک یکی از دستاورد‌های دانش پزشکی، یعنی فریزکردن جنینِ حاصل از لقاح مصنوعی و خارج‌رحمی سلول جنسی والدین، تا حدودی حل شده است. فریزکردن و نگهداری جنین در بانک‌های انجماد موجب ایجاد مسائل فقهی و حقوقی و اجتماعی در این زمینه خواهد شد که یکی از آن‌ها وجود ملاک‌های مشترک میان معدوم‌کردن جنین فریزشده و سقط‌جنین است. پرسش اساسی در این پژوهش این است: آیا میان معدوم‌کردن جنین‌های فریزشده، که قسمی از جنین‌های آزمایشگاهی‌اند، با سقط‌جنین ازلحاظ فقهی و حقوقی و اخلاقی وحدت ملاک وجود دارد؟ روش پژوهش حاضر اسنادی ـ کتابخانه‌ای و نوع تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است و با مطالعات به‌عمل‌آمده مشخص شد که میان معدوم‌کردن جنین فریزشده و سقط‌جنین ازاین‌جهت وحدت ملاک وجود دارد که جنین فریزشده به‌عنوان نطفة منعقدشدة خارج رحمی مانند جنین داخل رحم، انسانی بالقوه است که توانایی بالفعل‌شدن را دارد و دارای حق حیات و کرامت انسانی است؛ زیرا انسان ازمنظر قانونی اززمان تشکیل کوچک‌ترین جزء وجودی دارای حق حیات و احترام است و ازبین‌بردن آن در هر مرحله، خلاف اخلاق و شأن انسانی جنین و خلاف رابطة امانت میان والدین و جنین بوده و صحیح نیست. همچنین ازبین‌بردن انسان در هر مرحله، موجب نقض یکی از اغراض نکاح یعنی فرزندآوری است که از ملاک‌های مشترک معدوم‌کردن جنین فریزشده و سقط‌جنین است؛ بنابراین، حرمت اتلاف در هر دو صادق است و انعقاد نطفة داخل رحم (امر شایع) یا خارج از آن مبدأ خلقت انسان بوده، و حداقل مرتبة انسانیت در آن طی شده است و شرط برخورداری جنین از حق تمتع (حق حیات)، انعقاد نطفه و زنده متولدشدن است؛ بنابراین شکل‌گیری و تکامل در رحم خصوصیتی ندارد که حق حیات منحصر به جنین در رحم باشد. از‌این‌منظر برخی از فقها قائل به وجوب احتیاط به حفظ جنین‌های فریزشده هستند و معدوم‌کردن جنین‌های فریزشده را در حکم سقط‌جنین و مستلزم پرداخت دیه می‌دانند. | ||
| Keywords | ||
| تلقیح مصنوعی; جنین فریزشده; حق حیات; سقط‌جنین; لانه‌گزینی جنین; ناباروری | ||
| References | ||
|
قرآن کریم
آخوندی، محمدمهدی؛ بهجتی اردکانی، زهره؛ عارفی، سهیلا؛ صدری اردکانی، هومن؛ اعرابی، محمود؛ و دیگران (1386). «آشنایی با لقاح طبیعی، لقاح خارج رحمی و ضرورت استفاده از گامت جایگزین در درمان ناباروری». نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، 4(6)، ص 307-321.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
احمدی، امیر علی (1386). بررسی جنبه‌های اجتماعی تحقیقات شبیه‌سازی و سلولهای بنیادی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
اسدی‌نژاد، سید محمد؛ و تقوی، نازیلا (1395). بررسی فقهی، حقوقی، و اخلاقی قرارداد انجماد جنین و گامت در حقوق ایران با نگاهی به حقوق برخی از کشورها. تهران: مجد.
اسلامی، سید حسن (1384). «رهیافت‌های اخلاقی به سقط‌جنین؛ یک بررسی موردی». نشریه باروری و ناباروری. 4(6)، ص 321-342.
انیس، ابراهیم؛ منتصر، عبد الحلیم؛ الصوالحی، عطیه؛ خلف الله احمد، محمد (1408 ق). المعجم الوسیط. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
باقری‌نسب، تکتم (1391). رحم جایگزین در درمان ناباروری از دیدگاه پزشکی، فقهی و حقوقی. تهران: انتشارات جاودانه، جنگل.
تقوی، نازیلا؛ اسدی نژاد، محمد؛ عمانی سامانی، رضا؛ و رستمی، عبدالله (1394). تعیین نوع رابطة موجود بین جنین‌های آزمایشگاهی و زوجین و تعیین صاحب‌اختیار آنان. نشریه زنان، مامائی و نازائی، 151، ص 20-30.
تقوی، نازیلا؛ اسدی‌نژاد، محمد؛ عمانی سامانی، رضا؛ و رستمی، عبدالله (1394). «ملاحظات حقوقی و اخلاقی پیرامون حفظ باروری». مجله پزشکی قانونی، 3(21)، ص215-226.
جعفری تبریزی، محمدتقی (1370). تحقیق در دو نظام حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب. تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جمعی از نویسندگان (1388). سقط جنین. تهران: سمت.
جناتی، محمدابراهیم (1382). رساله توضیح المسائل، استفتائات. قم: انصاریان.
جوادی آملی، عبدالله (1377). فلسفه حقوق بشر. قم: اسراء.
جواهری، حسن (1385). «تقسیم جنینی و شبیه‌سازی». مجله کاوشی نو در فقه اسلامی. 13(47)، ص81-108.
حر عاملی، محمد بن حسن (بی تا). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
حسینی روحانی، سید محمد صادق (1414 ق). المسائل المستحدثة. قم: دار الکتاب.
حمد الهی، عاصف، روشن، محمد، (1388). بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی قرار داد استفاده از رحم جایگزین. تهران: انتشارات مجد
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغت‌نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق). مفردات الفاظ قرآن. لبنان ـ سوریه: دار العلم ـ دار الشامیة.
شهیدی، مهدی (1375). مجموعه مقالات حقوقی. تهران: نشر حقوقدان.
صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد (1414 ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم الکتب.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
صافی، لطف‌الله (1415 ق). استفتائات پزشکی. بی‌جا: دارالقرآن الکریم.
صفایی، سید حسین؛ و امامی، اسدالله (1395). مختصر حقوق خانواده. تهران: میزان.
قبله‌ای خوئی، خلیل (1393). مسائل مستحدثه (جنین، کودکان نامشروع، کودکان بزهکار، توارث در اهدای گامت، تشریح و حجب). تهران: سمت مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری.
کاتوزیان، ناصر (1377). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشار.
لطفی، مجتبی (1381). حقوق طبیعی در قرآن (1): حق حیات. رشت: کتاب مبین.
محسنی، محمدآصف (1384). سقط‌جنین در فقه اسلامی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی باروری و ناباروری، 4(6)، ص 390-397.
محمودزاده ازبری، محمدجواد (1389). بررسی فقهی ـ حقوقی حق حیات جنین. پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
معلوف، لویس (1992 م). المنجد فی اللغة. بیروت: دار المشرق.
معین، محمد (1381). فرهنگ فارسی. تهران: ادنا.
مهرگان، امیرحسین (1384). «سقط‌جنین و حقوق بشر در آیینه حقوق بین‌الملل». فصلنامه باروری و ناباروری. 4(6)، ص 410-440.
نایب‌زاده، عباس (1380). بررسی حقوقی روش‌های نوین باروری مصنوعی (مادر جانشین ـ اهداء تخمک/جنین). تهران: مجد.
نوری، حسین بن محمدتقی (1408 ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل. بیروت: مؤسسه آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ویلسون، رابرت (1371). بیماری‌های زنان و زایمان (علی نوری، مترجم). تهران: شهر آب.
Bergstrom, S. (1992). Reproductive failure as a health priority in the Third world: a review. East African medical journal, 69(4), p 174-180.
Cynthia S, Marietta J.D, LL. M. Frozen Embryo Litigation Spotlights Pressing Questions: What is the Legal Status of an Embryo and Can It Be Adopted? Health Law Perspectives. Health Law & Policy Institute University of Houston Law Center; 2010. pp: 1-8.
Dyer,S.J., Abrahams,N.,Hoffman,M.& van der Spuy,Z.M.(2002b).infertility in South Africa: womens reproductive health Knowledge and treatment-seeking behaviour For involuntary child lessness. Human Reproduction.17 (6), pp: 1657-1662.
Larsen U. Primary and secondary infertility in sub-Saharan Africa. Int J Epidemiol. 2000; 29(2):285-91.
Seroure, G.I. (1996).Bioethics in reproductive health: a Muslims persprctive.Middle East Fertility society Journal, 1(1), pp: 5-30
Sharma A, Kumar P.Understanding implantation window, a crucial phenomenon. Hum Reprod Sci. (2012 Jan), 5(1), pp: 2-6.
Veek, LL. Bodine r. Clark rn. High pregnancy rates can be achieved after freezing and thawing human blastocysts.2004: 85(2): 141-2.
Whittingham dg. Survival of mouse embryos after freezing and thawing. nature.1971: 23(5315): 1251-1264.
Wilcox AJ, Baird DD, Weinberg CR (1999). "Time of implantation of the Conceptus and loss of pregnancy". New England Journal of Medicine. 340 (23): 1796–1799.
Yanabimachi R.Mammalian fertilization. In: the physiology of reproduction.new York: knobil e. neill j. eds. Raven press: 1994.189.
Zegers-Hochschild, F., Adamson, G. D., de Mouzon, J., Ishihara, O., Mansour, R., Nygren, K., et al. (2009). The International Committee for Monitoring Assisted Reproductive Technology (ICMART) and the World Health Organization (WHO) Revised Glossary on ART. Terminology. Fertility and Sterility, 92, 1520-1524. | ||
|
Statistics Article View: 871 PDF Download: 355 |
||