دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues518
Number of Articles4,516
Article View9,583,749
PDF Download5,343,917
میرزایی, ., حدادی دلاور, ., جهانیان, ., زارعان, . (2023). چالش‌های قانونی ـ فقهی فاعلیت مادر در فرآیند درمان سقط جنین سندرم داون بر اساس قاعدة لاحرج. Islamic Political Thought, 28(78), 31-57. doi: 10.30497/flj.2023.243696.1842
کوثر میرزایی; آسیه حدادی دلاور; فهیمه جهانیان; منصوره زارعان. "چالش‌های قانونی ـ فقهی فاعلیت مادر در فرآیند درمان سقط جنین سندرم داون بر اساس قاعدة لاحرج". Islamic Political Thought, 28, 78, 2023, 31-57. doi: 10.30497/flj.2023.243696.1842
میرزایی, ., حدادی دلاور, ., جهانیان, ., زارعان, . (2023). 'چالش‌های قانونی ـ فقهی فاعلیت مادر در فرآیند درمان سقط جنین سندرم داون بر اساس قاعدة لاحرج', Islamic Political Thought, 28(78), pp. 31-57. doi: 10.30497/flj.2023.243696.1842
میرزایی, ., حدادی دلاور, ., جهانیان, ., زارعان, . چالش‌های قانونی ـ فقهی فاعلیت مادر در فرآیند درمان سقط جنین سندرم داون بر اساس قاعدة لاحرج. Islamic Political Thought, 2023; 28(78): 31-57. doi: 10.30497/flj.2023.243696.1842

چالش‌های قانونی ـ فقهی فاعلیت مادر در فرآیند درمان سقط جنین سندرم داون بر اساس قاعدة لاحرج

فقه و حقوق خانواده
Article 2, Volume 28, Issue 78, February 1402, Pages 31-57    PDF (878.47 K)
Document Type: علمی - پژوهشی
DOI: 10.30497/flj.2023.243696.1842
Authors
کوثر میرزایی* 1; آسیه حدادی دلاور2; فهیمه جهانیان2; منصوره زارعان3
1دانشجوی دکتری مطالعات زنان دانشگاه ادیان، قم، ایران
2دانشجوی دکتری رشتة مطالعات زنان دانشگاه ادیان، قم، ایران.
3دانشیار گروه علوم اجتماعی و توسعه دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
Receive Date: 04 September 2022,  Revise Date: 08 January 2023,  Accept Date: 01 January 2023 
Abstract
سندرم داون یکی از ناهنجاری‌های کروموزومی است که موجب نقص ذهنی و جسمی جنین می‌گردد. این سندرم مشکلات فراوان معنوی و مادی برای والدین به‌ویژه مادران ایجاد می‌نماید. شدت این مشکلات به حدی است که این بیماری بر طبق حقوق بین‌الملل و ایران، جزء مصادیق قانونی جواز سقط جنین محسوب می‌شود. طبق قانون سقط‌درمانی ایران، بر اساس قاعدة لاحرج، در صورت یقین و نظر سه پزشک، امکان سقط جنین ناقص‌الخلقه وجود دارد. بدین ترتیب، اگر نگهداری جنین ناقص‌الخلقه برای مادر حرج به همراه داشته باشد، می‌تواند اقدام به سقط کند. این در صورتی است که از نظر اکثر فقها، نگهداری از کودک سندرم داون تحت قاعدة لاحرج قرار نمی‌گیرد. بنابراین به حرمت سقط جنین سندرم داون فتوا داده‌اند. با توجه به اختلاف فتوا با قانون، مادر در دوراهی سقط یا حفظ جنین قرار می‌گیرد و با چالش‌هایی روبروست. یکی از چالش‌هایی که می‌توان بیان کرد، عبارت است از فشارهای روحی و عاطفی که ناشی از تعارض بین جواز سقط جنین و حرمت آن می‌باشد که این امر سبب می‌شود تا مادران در تحیر و سرگردانی قرار بگیرند. این نوشتار درصدد است تا تقابل بین فتوا و قانون را بررسی کند و به این نتیجه برسد که اخلاق، دین و عرف عقلا، مادران را بر حفظ جنین تشویق می‌کند؛ زیرا شروط لازم برای سقط جنین سندرم داون باید یقینی باشند و این امر مانع به‌کارگیری راحت قاعدة لاحرج می‌گردد؛ ولی فرجام کار به تصمیم مادران بستگی دارد. این مقاله به روش کتابخانه‌ای و بر اساس آخرین فتاوای علما در زمینة خاص سقط جنین سندرم داون تدوین شده است.
Keywords
سقط جنین; سندرم داون; حقوق; جنین ناهنجار; جنین معیوب; عقب‌افتادگی ذهنی و جسمی
Supplementary Files
References
  • قرآن کریم.
  • ابن اثیر جرزی، مجدالدین (1399ق ـ 1979م). النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، جلد 1 و 3. بیروت: المکتبه العلمیه.
  • ابن فارس، احمد (1399ق). معجم مقائیس اللغه. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  • ابن منظور (1408ق). لسان العرب، جلد 9. بیروت: دار الحیات التراث العربی.
  • ایروانی، باقر و ناصری مقدم، حسین (1394). قواعد فقهی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، چاپ اول.
  • پارسا، الهه و عباسی، محمود (1397) «شرایط ایجاد ضمان ناشی از خطای در تشخیص قبل از تولد و نحوة جبران خسارت با تطبیق در حقوق انگلستان». سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، 36(2)، ص74ـ82.
  • پایگاه مرکز پژوهش‌های مجلس، (1384)، https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97756
  • پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله فاضل لنکرانی (1398). درس حج، بخش استطاعت، جلسة 61، http://fazellankarani.com/persian/lessons/21934
  • پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1382)، مندرج در https://dotic.ir/cat/129.
  • پورمحمدی، نعیمه (1400). ژن بد (اخلاق آزمایش غربالگری و سقط جنین گزینشی). قم: طه، چاپ اول.
  • ترنپنی، پیتر و الارد، سیان (1396). اصول ژنتیک پزشکی امری. ترجمة لیلا یوسفیان و حسن وحیدنژاد. تهران: ابن سینا، چاپ دوم.
  • تیلور، استوارت (1364). مامایی و پزشکی جنینی. ترجمة محسن اخوان آذری و همکاران. تهران: نشر دانشگاهی، چاپ اول.
  • چینی چیان، مریم؛ هلاکویی نایینی، کوروش و رفایی شیرپاک، خسرو (1386). «مطالعة کیفی دلایل انجام سقط جنین عمدی در ایران». فصلنامة پایش، 6(3)، ص219ـ232.
  • حر عاملی، محمد ابن حسن و ربانی شیرازی، عبدالرحیم (1386). وسایل الشیعه، جلد 19. تهران: اسلامیه.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفرادات الفاظ قرآن. لبنان: دار العلم، چاپ اول.
  • رستمی، سحر؛ عبدی، فاطمه؛ احمدی، محبوبه و ودادهیر، ابوعلی (1392). «بررسی تطبیقی قوانین سقط جنین در کشورهای جهان». مجلة تاریخ پزشکی، 5(17)، ص79ـ111.
  • ستوده، حمید و مقیمی حاجی، ابوالقاسم (1399). «سقط‌درمانی، تأملات فقهی و سیاست‌گذاری تقنینی». مجلة مطالعات راهبردی زنان، شمارة 88، ص97ـ119.
  • سجادی امین، مهدی (1394). «تبیین مبانی فقهی مؤثر در تطبیق قاعدة نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده». مطالعات جنسیت و خانواده، شمارة 5، ص33ـ65.
  • طبرسی، فضل ابن حسن (1408ق). مجمع البیان، جلد 3. بیروت: دار المعرفه.
  • طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین، جلد 2. تهران: مرتضوی، چاپ سوم.
  • عمید زنجانی، عباسعلی (1391). قواعد فقه بخش حقوق خصوصی، جلد 1. تهران: سمت، چاپ چهارم.
  • فیومی، ابن احمد بن محد (بی‌تا). المصباح المنیر، جلد 2. قم: دار الرضی.
  • قانون آیین دادرسی مدنی.
  • قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.
  • کانینگهام ، لوونو بلوم و همکارن (1384). بارداری و زایمان ویلیامز. ترجمة معصومه سیمبر و همکاران، تهران: نشر جامعه‌نگر، چاپ بیست‌ودوم.
  • مجدخوانی، بهروز؛ فخلعی، محمدعلی و سلطانی، عباسعلی (1398). «مفهوم‌شناسی واژة امتنان و سنجش با واژگان مشابه». پژوهش‌های فقهی، 15(4)، ص601ـ618.
  • محمدی، ابوالحسین (1387). قواعد فقه. تهران: بنیاد حقوقی میزان، چاپ دهم.
  • مجاهد طباطبایی حائری، سید محمد (1256ق). القواعد و الفوائد و الاجتهاد و التقلید (مفاتیح الاصول). قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.
  • محقق داماد، مصطفی (1385). قواعد فقه، جلد 2. تهران: انتشارات سمت، چاپ هشتم.
  • معاونت فرهنگی تبلیغی ادارة پاسخ به سؤالات دینی (1398). ره‌توشه مبلغان 5: مجموعه استفتائات حرمت سقط جنین و موضوع غربالگری. قم
  • معاونت فرهنگی تبلیغی ادارة پاسخ به سؤالات دینی (1400). ره‌توشه مبلغان 6: مجموعه استفتائات حرمت سقط جنین و موضوع غربالگری. قم.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1428ق). انوار الاصول. تهیه و تنظیم احمد قدسى‌. قم: نشر علی ابن ابی‌طالب، چاپ دوم.
  • ـــــــــــــــ (1392). قاعدة صحت و لاحرج. ترجمة سید محمدجواد بنی‌سعید لنگرودی. قم: نشر علی ابن ابی‌طالب.
  • نراقی، احمد بن محمدمهدی (1375). عوائد الایام، جلد 1. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه.
  • Ashby، Micheal, Crawley, Angela (2002-2003). Oxford English Dictionary. Tehran:
  • Evans DW &Gray FL, Compulsive, like behaviour in individual with Down syndrome Department of psychology ,Bucknell university child Dev, 2000, Mar- Apr : 71121, p:288-30.
  • Mishra et al. (2014), Abortion Policies and Reproductive Health around the World. Department of Economic and Social Affairs Population Division.
Statistics
Article View: 5,533
PDF Download: 933


Journal management system. designed by sinaweb