News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,589,509 |
| PDF Download | 5,352,906 |
ارزیابی نظریه توقیفی بودن ترتیب آیات قرآن کریم از منظر عالمان جهان اسلام | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 14, Volume 16, Issue 2 - Serial Number 32, January 1402, Pages 347-374 PDF (613.19 K) | ||
| Document Type: علمی - مروری | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2023.243673.3681 | ||
| Authors | ||
| مهدیه خدایی الوندی1; حسین احمدی سفیدان* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| Receive Date: 07 September 2022, Revise Date: 17 January 2023, Accept Date: 17 March 2023 | ||
| Abstract | ||
| هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی توقیفی بودن آیات قرآن از منظر عالمان جهان اسلام بویژه عالمان دو مذهب شیعه و اهل سنت است. مساله مقاله حاضر این است که از دیدگاه شیعه و اهل سنت چینش آیات در سوره‌های قرآن کریم، توقیفی است یا اجتهادی؟ بر این اساس در مقاله حاضر با استفاده از روش مطالعه کتابخوانه ای و تحلیل توصیفی، به بررسی دلایل عقلی و نقلی توقیفی یا اجتهادی بودن آیات قرآن از منظر اندیشمندان این دو مذهب شاخص در جهان اسلام پرداخته شده است. یافته‌های تحقیق بیانگر این مطلب است که عالمان شیعه و اهل سنت در مساله توقیفی بودن آیات قرآن اتفاق نظر داشته و بر «تناسب آیات» و «تحریف ناپذیری قرآن کریم» تاکید دارند. در این میان، تنها مسائل اختلافی، مواردی مانند وحدت موضوعی، ترتیب آیات قرآن و چینش آیات در درون سوره‌ها می باشد. قائلان به اجتهادی بودن چینش آیات قرآن در درون سوره‌ها، تنظیم اندکی از آیات را حاصل اجتهاد صحابه می‌دانند اما اکثر عالمان جهان اسلام معتقدند که تنظیم و چینش آیات قرآن در سوره‌ها به وحی الهی و دستور پیامبر اکرم (ص) بوده و لذا تنظیم و ترتیب همه چیز در قرآن کریم، توقیفی است. | ||
| Keywords | ||
| چینش آیات قرآن; ترتیب آیات قرآن; توقیفی; اجتهادی; تناسب آیات. | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آبیاری، ابراهیم، (1405ق)، الموسوعه القرآنیه، قاهره: موسسه سجل العرب.
آلوسی، محمود بن عبدالله، (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، محقق: علی عبدالباری عطیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن شهر آشوب، محمدبن علی، (1369ش)، متشابه القرآن و مختلفه، قم: بیدار.
ابن طاووس، علی بن موسی، (بی‌تا)، سعد السعود للنفوس منضود، قم: دارالذخائر.
ابوزهره، محمد، (1379ش)، معجزه بزرگ، مترجم: محمود ذبیحی، مشهد مقدس: آستان قدس رضوی.
ابوسلیمان، صابرحسن محمد، (1420ق)، اضواء البیان فی تاریخ القرآن، ریاض: دارعالم الکتب.
ایازی، محمدعلی، (1381ش)، قرآن اثری جاویدان، رشت: کتاب مبین.
ایوب، حسن، (1425ق)، الحدیث فی علوم القرآن و الحدیث، اسکندریه: دارالسلام.
باقلانی، ابوبکر محمد بن الطبیب، (1422ق)، الانتصار القرآن، بیروت: دارالفتح.
بحرانی، سید‌هاشم، (1416ق)، البرهان فی تفسیرالقرآن، تهران: بنیاد بعثت.
بروجردی، سید محمدابراهیم، (1366ش)، تفسیر جامع، تهران: انتشارات صدر.
بغوی، حسین بن محمد، (1403ق)، شرح السنه، محقق: ارناووط شعیب و محمد زهیر شاویش، بیروت: المکتب الاسلامی.
بهجت پور، عبدالکریم، (1393ش)، مهارت‌های بیان تفسیر سوره‌های قرآن کریم، قم: التمهید.
جدیع، عبدالله بن یوسف، (1427ق)، المقدسات الاساسیه فی علوم القرآن، انگلیس: الجدیع للبحوث والاستشارات.
جزائری، نعمت الله بن عبدالله، (1404ق)، النور المبین، قم: کتاب خانه آیت الله مرعشی.
جوادی آملی، عبدالله، (1385ش)، تفسیر تسنیم، قم: اسراء.
حجتی، محمد باقر، (1386ش)، پژوهشی در تاریخ قرآن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حسن،م حمدعلی، (1421ق)، المنار فی علوم القرآن مع مدخل فی اصول تفسیر و مصادره، بیروت: موسسه الرساله.
حفناوی، محمد ابراهیم، (1422ق)، دراسات اصولیه فی القرآن الکریم، اسکندریه: مکتبه و مطبعه الاشعاع الفنیه.
حکیم، سید محمدباقر، (1378ش)، علوم قرآنی، تهران: موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
خامه گر، محمود، (1386ش)، ساختار هندسی سوره‌های قرآن، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی شرکت چاپ ونشر بین الملل.
خویی، سیدابوالقاسم، (1382ش)، بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
رادمنش، سید محمد، (1374ش)، آشنایی با علوم قرآن، تهران: علوم نوین.
رامیار، محمود، (1369ش)، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر.
زرقانی، محمد عبدالعظیم، (بی تا)، مناهل العرفان، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
زرکشی، محمدبن بهادر، (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، محقق: جمال حمدی ذهبی، ابراهیم عبدالله کردی، یوسف عبدالرحمان مرعشی، بیروت: دارالمعرفه.
زمانی، محمد محسن، (1385ش)، مستشرقان و قرآن، قم: بوستان کتاب.
زنجانی، ابوعبدالله، (1391ش)، ابوعبدالله زنجانی و تاریخ قرآن، مترجم علی علی محمدی، تهران: خانه کتاب.
سعیدی روشن، محمدباقر، (1379ش)، علوم قرآن، قم: موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی.
سید مرتضی، (1411ق)، الذخیره فی علم الکلام، قم: موسسه النشر الاسلامی.
سیدرضی، محمدبن حسین، (1406ق)، تلخیص البیان فی مجازات القرآن، بیروت: دارالاضواء.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، (1421 ق)، الاتقان فی علوم القرآن، محقق فواز احمد زمرلی، بیروت: دارالکتاب العربی.
شاذلی، سید بن قطب بن ابراهیم، (1425ق)، فی ظلال القرآن، لبنان: دارالشروق.
شبر، سید عبدالله، (1407ق)، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، کویت: مکتبه الالفین.
شلتوت، شیخ محمود، (1394ش)، تفسیر القرآن الکریم، قاهره: دارالشروق.
طباطبایی، سید محمد حسین، (1388ش)، قرآن در اسلام، مصحح: هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین وحوزه علمیه قم،چاپ پنجم.
طبرسی، فضل بن‌حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مصحح: فضل الله یزدی طباطبایی، هاشم رسولی، تهران: ناصروخسرو.
عاملی، جعفر مرتضی، (بی تا)، حقایق هامه حول القران الکریم، قم: موسسه النشر الاسلامی.
عباس، فضل حسن، (1427ق)، المفسرون مدارسهم و مناهجهم، اردن: دارالنفائس.
عتر، نورالدین، (1416ق)، علوم القران الکریم، دمشق: مطبعه الصیاح.
عسکری، سیدمرتضی، (1416ق)، القرآن الکریم و روایات المدرستین، تهران: مجمع العلمی الاسلامی.
علاف، ادیب، (1420ق)، البیان فی علوم القرآن، دمشق: دارالفارابی للمعارف.
فخررازی، محمدبن عمر، (1411ق)، تفسیر کبیر، لبنان: داراحیاء التراث العربی.
فقهی زاده، جعفر مرتضی، (1374ش)، پژوهشی در نظم قرآن، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
قمی نیشابوری، حسن بن محمد، (1416ق)، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: دارالکتب العلمیه.
قمی، علی بن ابراهیم، (1363ش)، تفسیر قمی، محقق: طیب موسوی جزائری، قم: دارالکتاب.
کمالی دزفولی، علی، (1370ش)، شناخت قرآن، تهران: اسوه.
مجلسی، محمدباقر، (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
محدث خراسانی، علی، (1372ش)، خورشید تابان در علم قرآن، مشهد: آستان قدس.
محدث نوری، حسین بن محمد تقی، (1298ق)، فصل الخطاب، بیروت: داربن حزم.
محدث نوری، حسین بن محمدتقی، (بی‌تا)، مستدرک الوسائل و مستنبط الوسائل، بیروت: موسس آل بیت.
محمد رافت، سعید، (1422ق)، تاریخ نزول قرآن‌کریم، مصر: دارالوفاء.
معارف، مجید، (1376ش)، پرسش و پاسخ‌هایی در شناخت تاریخ قرآن و علوم قرانی، تهران: کویر.
معرفت، محمدهادی، (1413ق)، صیانه القرآن من تحریف القرآن، قم: موسسه النشرالاسلامی.
معرفت، محمدهادی، (1415ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه النشر الاسلامی.
مفید، محمدبن محمد، (1413ق)، اوائل المقالات، قم: کنگره شیخ مفید.
میر محمدی زرندی، سید ابوالفضل، (1377ش)، تاریخ و علوم قران، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
نکونام، جعفر، (1380ش)، درآمدی برتاریخ گذاری آیات قرآن، تهران: هستی نما.
واحدی، علی بن احمد، (1383ش)، اسباب النزول، مترجم: علی ذکاوتی قراگزلو، تهران: نشر نی.
هاشمی خویی، میرزاحبیب الله، (1400ق)، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه و تکمله منهاج البراعه، تهران: مکتبه الاسلامیه.
یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب، (بی تا)، تاریخ یعقوبی، بیروت: دار صادر. | ||
|
Statistics Article View: 818 PDF Download: 707 |
||