News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 515 |
| Number of Articles | 4,457 |
| Article View | 8,574,368 |
| PDF Download | 4,553,803 |
کاربست چندمعنایی واژگان قرآنی در ترجمه های فارسی (مطالعه موردی سوره آل عمران در ترجمه های قرن اول تا نهم) | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 11, Volume 16, Issue 2 - Serial Number 32, January 1402, Pages 263-284 PDF (692.31 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2023.244006.3717 | ||
| Authors | ||
| سید اسماعیل هاشمی1; سید محمد علی ایازی* 2; محمدحسین توانایی3; مهدی مهریزی طرقی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران. | ||
| 4دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 13 November 2022, Revise Date: 24 December 2022, Accept Date: 17 March 2023 | ||
| Abstract | ||
| در این موضوع که مترجمان معاصر، آیات سوره آل‌عمران را بر مبنای تعدد معانی کلمات ترجمه کرده‌اند تردیدی نیست؛ اما این مسئله مهم مطرح است که آیا این تفاوت برداشت‌ها از ساختار واحد واژگان، در ترجمه‌ها و تفاسیر قرون اولیه نیز جریان داشته است؟ در این مقاله، مسئله اصل وجود واژگان چندمعنا در قرآن کریم و کاربست چگونگی ترجمه آنها توسط مترجمان به روش توصیفی - تحلیلی و استنتاجی بررسی و مطالب با استفاده از مهم‌ترین و معتبرترین ترجمه‌ها و تفاسیر قرون اولیه، ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که اکثر الفاظ و اصطلاحات این سوره از نظام چندمعنایی پیروی می‌کنند. باور و اهتمام مترجمان و مفسران متقدم به اصل چندمعنایی در ترجمه واژگان این سوره نیز در آثارشان مشهود است، زبان فارسی کهن نیز به قدری توانمند بوده که توانسته است با برساخته‌های ناب پارسی، به خوبی از عهده ترجمه کلام وحی برآید. نتایج واکاوی ها روشن می کند که بکارگیری اصل چندمعنایی در ترجمه، دستیابی به لایه‌های معناییِ آیات را امکان پذیر و زمینه پاسخ گویی قرآن به نیازهای انسان عصری را فراهم می‌سازد. | ||
| Keywords | ||
| سوره آل عمران; مترجمان متقدم قرآن; چند معنایی; نقد ترجمه قرآن | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آملی، سید حیدر، (۱۳۶۸ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن تیمیه، احمد، (۱۴۱۶ق)، مجموع الفتاوى، مدینه النبی: مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف.
ابن سکیت، یعقوب بن اسحق، (۱۹۱۲م)، الاضداد، بیروت: المطبعة الکاثولیکیة.
ابن فارس، احمد، (۱۴۰۴ق)، مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الإسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۶۰ش)، رسائل ابن سینا، تهران: انتشارات بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۵ق)، منطق المشرقین، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی.
اسعدی، محمد، (۱۳۸۶ش)، سایه ها و لایه های معنایی؛ درآمدی بر نظریه معناشناسی مستقل فرازهای قرآنی در پرتو روایات تفسیری، قم: بوستان کتاب.
اسفراینى، شاهفور بن طاهر، (۱۳۷۵ش)، تاج التراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
بحرانی، هاشم، (۱۴۱۷ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: دار التفسیر.
بخارایی، محمد، (۱۳۶۵ش)، المستخلص، ترجمه: مهدی درخشان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بلخی، مقاتل بن سلیمان، (۱۹۷۵م)، الاشباح و النَّضائر فی القرآن الکریم، قاهره: الهیئه المصریه للکتاب.
بیهقی، احمدبن علی، (۱۳۸۳ش)، المحیط بلغات القرآن، قم: کتابخانه آیت االه مرعشی.
پهلوان نژاد، محمدرضا، (۱۳۹۰ش)، «معادل یابی واژگان قرآنی در پرتو روابط موجود در نظریه شبکه معنایی»، فصلنامه علوم قرآن و حدیث، شماره ۱0.
جرجانی، سیدشریف، (۱۳۶۰ش)، ترجمان القرآن، تهران: بنیاد قرآن.
ذهبی، محمد حسین، (۱۳۸۱ش)، التفسیر و المفسرون، قاهره: دارالکتب الدینیه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، قم: انتشارات ذوی القربی.
رحیمیان، جلال، (۱۳۸۹ش)، ساخت زبان فارسی، شیراز: دانشگاه شیراز.
زرکشی، محمد بن بهادر، (۱۹۹۷م)، البرهان، بیروت: دارالمعرفه.
زمخشری، محمود بن عمر، (۲۰۰۸م)، الکشاف، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
زنجانی، عمید، (۱۳۶۷ش)، تحقیق و بررسی در تاریخ تصوف، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
سجادی، جعفر، (۱۳۶۷ش)، فرهنگ معارف اسلامی، قم: شرکت مترجمان ایران.
سکّاکی، یوسف بن أبی‌بکر، (۱۹۳۷م)، مفتاح العلوم، بیروت: دارالکتب العلمیّه.
طبرسی، فضل بن حسن، (۱۴۱۳ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه.
طبرسی، میرزا حسین، (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.
طبری، محمد بن جریر، (۱۴۲۰ق)، جامع البیان عن تأویل القرآن، بیروت: دارالفکر.
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامی.
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۱۷ق)، العدّه فی اصول الفقه، قم: تیز هوش.
طیب حسینی، محمود، (۱۳۸۹ش)، چند معنایی در قرآن کریم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
طیب حسینی، سید محمود، (۱۳۸۷ش)، «بررسی مبانی فرامتنی چندمعنایی در قرآن کریم»، فصلنامه پژوهش و حوزه، سال 9، شماره ۱.
عبدالتواب، رمضان، (۱۳۶۸ش)، مباحثى در فقه اللغه و زبان شناسى، ترجمه: حمیدرضا شیخی، مشهد: آستان قدس رضوی.
عسکری، ابوهلال، (۱۴۰۰ق)، الفروق اللغویه، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
عیاشی، محمد بن مسعود، (۱۳۸۰ش)، کتاب التفسیر، تهران: المطبعة العلمیة.
فراهیدی، خلیل، (۱۴۰۹ق)، کتاب العین، قم: مؤسسه دارالهجره.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، (۱۴۱۵ق)، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیة.
قرطبی، محمد، (۱۹۶۴م)، الجامع لأحکام القرآن، قاهره: دارالکتب المصریه.
کلینی، محمد، (۱۳۸۹ش)، الکافی، قم: دارالحدیث.
محقق، مهدی، (۱۳۴۴ش)، لسان التنزیل، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
محمدی، علی، (۱۳۷۰ش)، شرح اصول فقه استاد محمدرضا مظفر، قم: دارالفکر.
مخلوف عدوی، حسنین محمد، (۱۳۸۸ش)، کلمات القرآن تفسیر و بیان، تهران: بنیاد پژوهش های اسلامی.
مصطفوی، حسن، (۱۴۳۰ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
معرفت، محمدهادی، (۱۳۷۹ش)، تفسیر و مفسران، قم: موسسه فرهنگی تمهید.
منقور، عبدالجلیل، (۲۰۰۱م)، علم الدلاله اصوله و مباحثه فی التراث العربی، دمشق: اتحاد الکتاب.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، (۱۳۷۵ش)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: انتشارات امیرکبیر.
نسفی، محمد، (۱۳۷۶ش)، تفسیر نسفی، تهران: انتشارات سروش.
نوری، یحیی، (۱۳۸۵ش)، اسلام و آراء و عقاید بشری، تهران: انتشارات نور.
وحیدیان کامکار، تقی، (۱۳۹۰ش)، بدیع از دیدگاه زیباشناسی، تهران: سمت.
یاحقی، جعفر، (۱۳۷۲ش)، فرهنگنامه قرآنی، مشهد: آستان قدس رضوی.
یغمایی، حبیب، (۱۳۵۶ش)، ترجمه تفسیر طبری، تهران: انتشارات توس. | ||
|
Statistics Article View: 292 PDF Download: 366 |
||