News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,452 |
| PDF Download | 4,507,003 |
روش‌شناسی فهم قرآن در تفسیر الهی اردبیلی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 10, Volume 16, Issue 2 - Serial Number 32, January 1402, Pages 235-262 PDF (995.38 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/qhs.2023.243522.3653 | ||
| Authors | ||
| مرضیه قاسمی1; ثریا قطبی* 2 | ||
| 1کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 25 July 2022, Revise Date: 22 December 2022, Accept Date: 17 March 2023 | ||
| Abstract | ||
| کمال الدین حسین الهی اردبیلی، از دانشمندان شیعه در اواخر سده نهم و نیمه اول سده دهم هجری است. او مفسر، متکلم، فیلسوف، فقیه و اصولی است که بالغ بر سی اثر به زبان‌های عربی، فارسی و ترکی نگاشته است. الهی اردبیلی تفسیری شامل سوره حمد و آیات آغازین سوره بقره به زبان عربی دارد که به تازگی نسخه خطی آن از سوی علی صدرایی خویی و ثریا قطبی تصحیح و تحقیق شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی روش‌های فهم قرآن کریم مبتنی بر متن آیه و فرای متن آیه در تفسیر الهی اردبیلی پرداخته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که الهی در سطح متنی، با واکاوی متن آیه و موشکافی سطوح زبانی، از جمله مفردات قرآنی شامل ریشه‌شناسی و اشتقاق، بیان معنای واژگان، روابط معنایی و دستور زبان و در سطح ادبی با بهره‌گیری از دانش بلاغت، تلاش کرده به فهم عمیق‌تری از آیات قرآن دست یابد. او در سطح فرای متن آیه با پرداختن به متون مرتبط با آیه و با تکیه بر روابط درون‌متنی از جمله آیات نظیر و روابط بینامتنی با متون روایی و تفاسیر دیگر به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. نتیجه آنکه هر چند الهی اردبیلی در تفسیر خود به بررسی‌های زبانی و ادبی توجه بیشتری نشان داده، اما در دریافت های خود، به یک روش خاص پایبند نبوده و با روش اجتهادی جامع، به تفسیر قرآن کریم روی آورده است. | ||
| Keywords | ||
| الهی اردبیلی; تفسیر قرآن; فهم قرآن; روش اجتهادی; روش‌های تفسیری | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آذرنوش، آذرتاش؛ مکوند، محمود (1389ش)، «بررسی زبان‌شناختی واژه قرآنی مسجد»، مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 13، صص 5-18.
آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن (1403ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دار الاضواء.
افندی، عبدالله بن عیسی بیگ (1389ش)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، مترجم: محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد: آستان قدس رضوی.
الهی اردبیلی، حسین بن عبدالحق (بی‌تا)، تفسیر سوره الفاتحه، تصحیح: علی صدرایی خویی و ثریا قطبی، بی‌جا: بی‌نا.
امین، سید محسن (1403ق)، اعیان الشیعه، محقق: حسن امین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
امینی زاده، علی؛ رنجبر، محمد علی (1396ش)، «تسنن دوازده امامی خراسان در سده‌های هشتم و نهم هجری»، زمینه‌ها و علل، فصلنامه شیعه‌شناسی، شماره 57، صص 65-94.
اوسی، علی (1381ش)، روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، مترجم: سید حسین میر جلیلی، تهران: چاپ و نشر بین الملل.
ایازی، سید محمد علی (1373ش)، المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران: وزارت ارشاد.
پور امینی، محمد باقر (1398ش)، «بررسی رویکردهای کلامی مکتب اصفهان در دوره صفوی»، نشریه قبسات، شماره 92، صص 103-126.
خاکی، غلامرضا (1378ش)، روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه نویسی، تهران: مرکز تحقیقات علمی کشور.
رجبی، محمود (1383ش)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
رضایی اصفهانی، محمد علی (1382ش)، درسنامه روش‌ها وگرایش‌های تفسیری قرآن، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
رمضانی مشکانی، عصمت (1383-1384ش)، «تأثیر مهاجرت علمای جبل عامل بر فرهنگ و اندیشه دینی ایرانیان»، نشریه پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 16-19، صص 86-93.
شاکر، محمد کاظم (1382ش)، مبانی و روش‌های تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
شهیدی صالحی، عبد الحسین (1381ش)، تفسیر و تفاسیر شیعه، قزوین: حدیث امروز.
صالحین، لادن؛ محمودی، ابوالفضل (1395ش)، «رویکرد عرفانی شیخ محمود شبستری در تحلیل نظریه تناسخ»، دوفصلنامه پژوهشنامه ادیان، شماره 20، صص 93-110.
صفوی، سام میرزا (1314ش)، تحفه سامی، مصحح: وحید دستگردی، تهران: انتشارات ارمغان.
علوی مهر، حسین (1381ش)، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری، قم: انتشارات اسوه.
عمید زنجانی، عباسعلی (1373ش)، مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کرمخانی، جواد؛ علی مدد، زهرا (1395ش)، روش تحقیق و پروپوزال‌نویسی، ایلام: انتشارات نگارستان غرب.
مایل هروی، نجیب (1364ش)، «نخستین ناقل معارف جعفری به فارسی (الهی اردبیلی)»، مجله مشکات، شماره 8، صص 121-144.
مؤدب، سید رضا (1398ش)، روش‌های تفسیر قرآن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
مؤدب، سید رضا (1380ش)، روش‌های تفسیر قرآن، قم: انتشارات اشراق.
محمدنام، سجاد (1396ش)، بازنگری شاخص‌های طبقه‌بندی روش‌های تفسیری (پایان‌نامه دکتری تفسیر تطبیقی)، قم: دانشگاه قم.
نصیری، علی (1395ش)، روش‌شناسی تفسیر قرآن، قم: انتشارات وحی و خرد. | ||
|
Statistics Article View: 370 PDF Download: 345 |
||