News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,509,414 |
| PDF Download | 4,506,982 |
تحولات ساختار اقسام مسائل علم النفس سینوی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Volume 26, Issue 67, January 1401, Pages 97-129 PDF (669.59 K) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2023.243386.1593 | ||
| Author | ||
| کاظم موسی خانی* | ||
| استادیار گروه الهیات، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان، ایران. | ||
| Receive Date: 25 June 2022, Revise Date: 07 December 2022, Accept Date: 07 January 2023 | ||
| Abstract | ||
| در جستار حاضر، به ساختار اقسام علم النفس سینوی در برخی آثار شیخ الرئیس پرداخته و کوشیده ایم با مقایسۀ ساختار اقسام علم النفس ازحیث اجزا و ترتیب در آثار این فیلسوف، تحولات ساختار علمالنفس ازمنظر وی را توصیف و تبیین کنیم. اهمیت تحقیق دربارۀ این مسئله از آن جهت است که ما را به‌اندازۀ گامی هرچند کوچک به فهم منطق حاکم بر تحولات ساختار اقسام علم النفس ازمنظر شیخ نزدیک می‌کند. تحلیل و توصیف ساختار اقسام مسائل علمالنفس در آثار بوعلی نشان میدهد این ساختارها ازحیث تعداد اجزا دچار نابرابریهایی همچون فقدان، زیادت و نقصان در شمار اجزا، و ازنظر ترتیب اجزا دچار آشفتگیهایی نظیر ناپیوستگی، وارونگی و انتقال هستند. مقایسه و تطبیق اجزا و ترتیب ساختار اقسام مسائل علم النفس در آثار ابنسینا به‌ترتیب زمان تألیف، نشاندهندۀ سِیر کلی تحول در آنها و به دیگر سخن، سِیری فزاینده و درحال نوسان بین پیوستگی و ناپیوستگی است. تبیین تحولات ساختار اقسام مسائل علمالنفس سینوی نشان میدهد این تحولات افزون بر بعضی عوامل بیرونی، ناشی از تحولاتی درونی هستند که در ساختارهای دو علم طبیعیات و مابعدالطبیعۀ سینوی رخ دادهاند. | ||
| Keywords | ||
| ابن سینا; علم النفس سینوی; ساختار علم النفس | ||
| References | ||
|
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1326). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات: رسالة فی أقسام العلوم العقلیة. قاهره: دارالعرب.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانى، به‌اهتمام). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1375). شرح الإشارات و التنبیهات (مع المحاکمات) (جلد 2 و 3). قم: نشر البلاغة.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات (محمدتقى دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و مصحح). تهران: دانشگاه تهران.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383الف). الهیات دانشنامۀ علایی (محمد معین، مقدمه‌نویس، حاشیه‌نویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383ب). رسالۀ نفس (موسى عمید، مقدمه‌نویس، حاشیه‌نویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383ج). طبیعیات دانشنامۀ علایی (سید محمد مشکوة، مقدمه‌نویس، حاشیه‌نویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). الشفا (إلهیات) (سعید زائد و الأب قنواتی، مصححان). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفا (الطبیعیات) (سعید زائد و الأب قنواتی، مصححان) (جلد 2). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (2007). رسالة فی النفس و بقائها و معادها: رسالة الأحوال النفس و رسالة مبحث عن القوی النفسانیة (فؤاد الأهوانى، مقدمه‌نویس و محقق). پاریس: دار بیبلیون.
ارسطو (1980). فى النفس (عبدالرحمان بدوى، مقدمه‌نویس و محقق). بیروت: دارالقلم.
افلوطین (1413ق). اثولوجیا (عبدالرحمان بدوى، محقق). قم: بیدار.
حسینی، سید احمد (1396). نقد دو دیدگاه رایج درخصوص جایگاه علمالنفس ارسطویی. حکمت و فلسفه، 13(2)، 23-40.
حسینی، سید احمد (1397). جایگاه علمالنفس ازمنظر ارسطو و ابنسینا. پژوهشهای فلسفی: نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. 12(22)، 29-43.
دیباجی، سید ابراهیم (1364). ابنسینا به‌روایت اشکوری و اردکانی. تهران: امیرکبیر.
دیباجی، سید محمدعلی (1385). نوآوریهای ابنسینا در علمالنفس. پژوهشهای فلسفی- کلامی، 8(1/29)، 53-89.
صلیبا، جمیل (1366). فرهنگ فلسفى (منوچهر صانعی دره‌بیدی، مترجم). تهران: حکمت.
فروزانفر، بدیع‌الزمان (1333). ابوعلی‌سینا و تصوف. مجلۀ یغما، 7(3/71)، 105-110.
کدیور، محسن (1387). ابنسینا و طبقهبندی حکمت: تحلیل، تحقیق و تصحیح رسالۀ أقسام الحکمة. نشریۀ جاویدان‌خرد، 5(1)، 35-102.
گوتاس، دیمیتری (1387). حدس و فکر: ساختار بسط تدریجی معرفت‌شناسی ابنسینا (رحمت‌الله کریم‌زاده، مترجم). مجلۀ تخصصی الهیات و حقوق، 8(29)، 179-210.
مهدوی، یحیی (1333). فهرست نسخه‌های مصنفات ابنسینا. تهران: دانشگاه تهران.
Bertolacci, A. (2002). The Structure of Metaphysical Science in the Ilahiyyat (Divine Science) of Avicenna's Kitab Al-Sifa (Book of Cure). Documenti e Studi Sulla Tradizione Filosofica Medievale, 13, 1-69. Gutas, D. (2005). The Logic of Theology in Avicenna, Logik und Theologie: Das Organon im Arabischen Mittelalter (D. Perler and U. Rudolph, Editors). Netherlands: BRILL. Gutas, D. (2014). Avicenna and the Aristotelian Tradition: Introduction to Reading Avicenna’s Philosophical Works (Second Revised and Enlarged Edition, Including an Inventory of Avicenna’s Authentic Works). LEIDEN, BOSTON: BRILL. | ||
|
Statistics Article View: 322 PDF Download: 251 |
||