News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,251 |
| PDF Download | 4,503,763 |
مطالعه انتقادی دیدگاه محقق اصفهانی درباره معاد جسمانی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 4, Volume 21, Issue 1 - Serial Number 41, January 1402, Pages 47-62 PDF (658.52 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2022.242665.1751 | ||
| Authors | ||
| محمود صیدی1; محمدجواد پاشایی* 2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه فلسفه، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 07 February 2022, Revise Date: 22 May 2022, Accept Date: 12 June 2022 | ||
| Abstract | ||
| معاد از مباحث مهمی است که اندیشمندان مسلمان در بستر آن آرای متعددی را پیرامون چگونگی جسمانی بودن آن و نیز چگونگی رجوع بدن در آخرت ارائه نموده‌اند. محقق اصفهانی یکی از بزرگ‌ترین متفکران و عالمان شیعی است که با تأثیرپذیری از آرای استادش، آقا علی حکیم، دیدگاه‌های متفاوت و تامل‌برانگیزی در این باره مطرح کرده و این آراء در تقابل با دیدگاه صدرالمتألهین در مورد چگونگی معاد جسمانی قرار دارد. حکیم اصفهانی با نظر به مبانی‌ای همچون تعلق نخستین نفس ناطقه به روح بخاری، وجود رابطه اتحادی میان روح بخاری و بدن با نفس ناطقه، علیت اعدادی روح بخاری برای نفس ناطقه و علیت فاعلی نفس ناطقه برای روح بخاری، بازگشت همه موجودات به سوی خداوند در قوس صعود، و نیز تأثیرگذاری خاص ملکات نفسانی بر بدن، بر بازگشت ابدان انسانی به نفوس ناطقه در آخرت استدلال کرده است. در این مقاله، پس از توضیح این مبانی و ادله نشان داده شده است که نقدهای متعددی را می‌توان بر آن وارد دانست که از مهم‌ترین آنها می‌توان بدین موارد اشاره کرد: برداشت نادرست از حیوانیت در تعریف انسان، فهم غیردقیق از رابطه علّی نفس و بدن و نحوه اثرگذاری آنها بر یکدیگر، ناسازگاری با اصل امتناع اعاده معدوم و عدم توجه به جایگاه قوه خیال در تبیین معاد جسمانی. | ||
| Keywords | ||
| محقق اصفهانی; معاد جسمانی; بازگشت بدن به نفس ناطقه; روح بخاری | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.
آشتیانی، جلال‌الدین. 1381. شرح بر زاد المسافر صدر الدین شیرازی. قم: بوستان کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1371. المباحثات. تحقیق محسن بیدارفر، قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1383. رگ‌شناسی. تصحیح سید محمد مشکوة. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1375. شرح الاشارات و التنبیهات. قم: دفتر نشر الکتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1379. النجاة. تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 2007. رسالة فی النفس و بقائها و معادها. تحقیق فؤاد الاهوانی. پاریس: دار بیبلیون.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1953. رسائل. به اهتمام حلمی ضیاء اولکن. استانبول: دانشکده ادبیات استانبول.
اخوان‌الصفا. 1412 ق. رسائل إخوان الصفاء. بیروت: الدار الإسلامیة.
ارشادی‌نیا، محمدرضا. 1395. «کیفیت معاد جسمانی در دیدگاه علامه محمدحسین غروی اصفهانی». حکمت اسلامی 10: 131-154.
اسحاق‌نیا، سید رضا. 1397. «نظریه محقق اصفهانی (کم‍پانی) درباره معاد جسمانی و ابهامات آن». نقد و نظر 90: 98-122.
اصفهانی، محمدحسین. 1415 ق. رساله فی اثبات معاد جسمانی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
قونوی، صدرالدین. 2010. مفتاح الغیب. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مدرس زنوزی، آقاعلی. 1378. مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس. تصحیح محسن کدیور. تهران: اطلاعات.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. ۱۹۸۱. الحکمة المتعالیة فی‌الاسفار العقلیة الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360. اسرار الآیات. تحقیق محمد خواجوی. تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. بی‌تا. التعلیقات لصدر المتالهین علی الشفاء. قم: بیدار.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1422. شرح الهدایة الأثیریة. بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1363. مفاتیح الغیب. تصحیح انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. | ||
|
Statistics Article View: 254 PDF Download: 303 |
||