
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,389 |
Article View | 8,233,038 |
PDF Download | 4,221,870 |
جایگاه تئودیسه لایبنیتس در اندیشه پیشانقدی کانت | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 7, Volume 21, Issue 1 - Serial Number 41, January 1402, Pages 105-128 PDF (1.18 M) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2022.242687.1752 | ||
Authors | ||
زهرا فرزانگان1; فرح رامین* 2 | ||
1دانشجوی دکتری کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
Receive Date: 11 February 2022, Revise Date: 05 June 2022, Accept Date: 28 June 2022 | ||
Abstract | ||
ایمانوئل کانت در خلال بسیاری از آثارش به مسئله شر توجه کرده است. آنچه اغلب از دید محققان و کانتپژوهان مسلمان پنهان مانده شبهات و پاسخهای فلسفی کانت در مورد شر در دوره پیشانقدی و اوایل دوره نقدی اوست، که بسیاری از آنها تا انتهای حیات علمیاش با او باقی مانده و سرمنشأ شکلگیری نظریات متأخر وی گردیده است. در این مقاله، با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اعتبار تئودیسه لایبنیتس نزد کانت در دوره پیشانقدی و نقش آن در شکلگیری تئودیسه کانت در این دوره پرداخته شده است. کانت در ضمن نقد و ارزیابی مبانی تئودیسه لایبنیتس (که عبارتاند از عدمی بودن شر، نظریه نظام احسن، مجازاتانگاری شر طبیعی و ابتنای شر اخلاقی بر اختیار)، به تبیین و اثبات مبانی خویش پرداخته است. او بر خلاف لایبنیتس و با تمایز میان تضاد منطقی و تضاد حقیقی، از وجودی بودن شر دفاع میکند. کانت در مجازاتانگاری شر طبیعی نیز مبتنی بر مبانی فیزیک نیوتون دیدگاه لایبنیتس را نمیپذیرد. با این حال، او با دفاعیه مبتنی بر اختیار ناظر به شرور اخلاقی با لایبنیتس همرأی است. ناظر به نظریه نظام احسن نیز به نظر میرسد مهمترین تئودیسه کانت در دوره پیشانقدی بر همین نظریه استوار است، که گرچه در برخی مقالات اشکالاتی بر آن وارد کرده، در سایر آثارش، حتی در اوایل دوره نقدی و پس از انقلاب کوپرنیکی خویش، با جدّیت از آن دفاع کرده است. | ||
Keywords | ||
مسئله شرّ; کانت; لایب نیتس; تئودیسه; نظام احسن | ||
References | ||
بخشایش، رضا. 1388. علیت از نظر کانت. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه.
پترسون، مایکل. 1397. خدا و شر. ترجمه حسن قنبری. قم: طه.
پیکانی، جلال. 1393. «نقش نیوتن در طرح تفکیک میان فنومن و نومن توسط کانت». حکمت و فلسفه 10(3).
زارعی، مهدی، و ابوالفضل کیاشمشکی. 1399. «بررسی اصل جهت کافی در فلسفه لایبنیتس و مقایسه آن با قاعده ضرورت سابق در فلسفه اسلامی». حکمت اسلامی 24.
سعادتی خمسه، اسماعیل. 1388. «نسبت فلسفه کانت با فلسفه لایبنیتس». پژوهشهای فلسفی 52.
کاپلستون، فردیک چارلز. 1400. تاریخ فلسفه، ج. ۴. ترجمه جلالالدین مجتبوی. تهران: علمی و فرهنگی.
کانت، ایمانوئل. 1384. تمهیدات. ترجمه غلامعلی حداد عادل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کانت، ایمانوئل. 1394. دین در محدوده عقل تنها. ترجمه منوچهر صانعی درهبیدی، تهران: نقش و نگار.
کورنر، اشتفان. 1399. فلسفه کانت. ترجمه عزتالله فولادوند. تهران: خوارزمی.
مطهری، مرتضی. 1380. مجموعه آثار، ج. ۶. تهران: صدرا.
نصر، سید حسین. 1396. دین و نظم طبیعت. ترجمه انشاءالله رحمتی. تهران: نی.
Huxford, George. 2020. Kant and Theodicy. London: Lexington Books. Kant, Immanuel. 1992a. Attempt to Introduce the Concept of Negative Magnitudes into Philosophy. In Theoretical Philosophy: 1755-1770, edited and translated by David Walford. Cambridge: Cambridge University Press. Kant, Immanuel. 1992b. A New Elucidation of the First Principles of Metaphysical Cognition. In Theoretical Philosophy: 1755-1770, edited and translated by David Walford. Cambridge: Cambridge University Press. Kant, Immanuel. 1992c. An Attempt at Some Reflections on Optimism. In Theoretical Philosophy: 1755-1770, edited and translated by David Walford. Cambridge: Cambridge University Press. Kant, Immanuel. 1992d. The Only Possible Argument in Support of a Demonstration of the Existence of God. In Theoretical Philosophy: 1755-1770, edited and translated by David Walford. Cambridge: Cambridge University Press. Kant, Immanuel. 1978. Lectures on Philosophical Theodicy. New York: Cornell University Press. Kant, Immanuel. 2008. Universal Natural History and Theory of the Heavens. Virginia: Richer Resources Publications. Leibniz, Gottfried Wilhelm. 2005. Theodicy. Translated by E. M. Huggard. Released online by The Project Gutenberg, originally published in 1951 by Routledge & Kegan Paul Limited, London. Leibniz, Gottfried Wilhelm. 1898. The Monadology. English translation by Robert Latta. London: Oxford University Press. Sanides-Kohlrausch, Claudia. 2002. “The Lisbon Earthquake.” In Is Nature Ever Evil? edited by Willem B. Dress. Oxfordshire: Routledge. Thornton, Stephen T., and Jerry B. Marion. Classical Dynamics of Particles and Systems. Brooke Cole. | ||
Statistics Article View: 184 PDF Download: 261 |